Plan finansowy

Plan finansowy jest to dokument, który określa plan wydatków oraz przychodów wybranej jednostki budżetowej, przedsiębiorstwa czy przedsięwzięcia. Stanowi ilościowe ujęcie planu zagospodarowania zasobów, umożliwiające osiągniecie celów przedsiębiorstwa. Stanowi podstawowy element każdego biznesplanu określającego przewidywane wartości kosztów oraz przychodów planowanego przedsięwzięcia. Dzięki temu możliwa jest ocena jego ryzyka oraz opłacalności. Często uznawany jest za jeden z kluczowych, a także najtrudniejszych do realizacji składników biznesplanu. Wynika to z tego, iż powinien on uwzględniać wszystkie planowane działania mogące przynieść dochód oraz zwrot poniesionych wydatków. Stanowi on ponadto podsumowanie przewidywanych kosztów i przychodów działalności oraz określa zakładane inwestycje (wynikające z analizy strategicznej), planowane przepływy pieniężne i spodziewany majątek wraz ze źródłami jego finansowania. Jest instrumentem, który pozwala firmie na osiągniecie większych zysków bez narażenia jej na upadłość. Dodatkowo powinien on być skoordynowany ze wszystkimi planami operacyjnymi jak np.: plany zaopatrzenia, produkcji czy sprzedaży

TL;DR

Plan finansowy to dokument określający wydatki i przychody jednostki budżetowej, przedsiębiorstwa lub przedsięwzięcia. Jest kluczowym elementem biznesplanu, umożliwiającym ocenę ryzyka i opłacalności. Realizacja planu finansowego obejmuje kilka etapów, a jego budowa opiera się na wiarygodnych informacjach. Składa się z części operacyjnej i finansowej, a jego realizacja zależy od charakteru firmy.

Realizacja planu finansowego

W procesie realizacji owego planu możliwe jest wyodrębnienie kilku podstawowych etapów:

• określenie celów i założeń przedsiębiorstwa oraz ujęcie ich w sposób skwantyfikowany,
• interpretacja otoczenia przedsiębiorstwa,
• opracowanie strategii realizacyjnych,
• wybór oraz zastosowanie właściwego planu działania,
• wprowadzanie zmian do planu w przypadku modyfikacji w otoczeniu przedsiębiorstwa,

Etapy te realizowane są w sposób sekwencyjny. Pomiędzy nimi zaobserwować można występowanie wielu sprzężeń zwrotnych. Aby opracowanie poszczególnych etapów było możliwe, niezbędna jest wiedza w wielu zakresach takich jak: zarządzanie majątkiem technicznym, zarządzanie zasobami ludzkimi, marketing czy analiza strategiczna.

W celu przygotowania planu finansowego, możliwe jest zastosowanie jednego z trzech podejść:

• podejście z góry na dół - polega ono na określeniu ogólnej sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa, a także realny w realizacji popyt oraz zakres w jakim może ono partycypować w owym popycie. Pozwala to na ustalenie prognoz w określonych segmentach działalności oraz wyznaczenie zadań dla poszczególnych oddziałów,
• podejście z dołu do góry - polega na projektowaniu sprzedaży w określonych działach firmy. Następny etap prowadzi do agregowania ustaleń w całościowym planie na poziomie całego przedsiębiorstwa,
• podejście iteracyjne - jest połączeniem dwóch poprzednich. Charakteryzuje się występowaniem sprężeń zwrotnych pomiędzy określonymi etapami. Należy do najczęściej stosowanych w praktyce.

Wybór podejścia uzależniony jest przede wszystkim od zmienności sytuacji w otoczeniu przedsiębiorstwa, jego pozycji konkurencyjnej oraz możliwości przetworzenia informacji.

Budowa planu finansowego

Na plan finansowy składa się część operacyjna oraz część finansowa. Pierwsza obejmuje plan rzeczowy produkcji, sprzedaży oraz kosztów. Zawiera opis reguł jakimi posługuje się przedsiębiorstwo realizujące proces gospodarczy oraz produkcyjny. Druga część obrazuje finansowe zestawienie, którego celem jest zbiorcze ukazanie skutków decyzji operacyjnych

Na część operacyjną składa się mi.in.:

• plan zakupów materiałów,
• plan produkcji,
• plan kosztów sprzedaży,
• plan kosztów materiałowych,
• plan kosztów robocizny,
• plan kosztów wydziałowych,
• plan kosztów zarządu,
• plan zapasów materiałowych.

Na część finansową składa się mi.in.:

• plan podziału zysków,
• bilans na koniec okresu planistycznego
• plan spłaty pożyczek,
• rachunek zysków i strat,
• plan zapłaty za zakupy,
• rachunek przepływów środków pieniężnych,
• bilans na koniec okresu planistycznego.

Część finansowa jest pewnego rodzaju podsumowaniem budżetu. W takim ujęciu bilans obrazuje elementy aktywów oraz źródła ich finansowania. Rachunek zysków i strat pokazuje nadwyżkę finansową przedsiębiorstwa w danym okresie planistycznym. Plan podziału zysków ukazuje preferencję przedsiębiorstwa co do obszaru osiągania korzyści konsumpcyjnych zarówno w długim jak i krótkim okresie. Plan przepływu środków pieniężnych obrazuje z kolei możliwości zachowania płynności finansowej przedsiębiorstwa, warunkującej jego przetrwanie

Realność planu finansowego

Aby plan finansowy był możliwy do realizacji czy wdrożenia, jego budowa musi opierać się tylko na wiarygodnych informacjach, np. opartych na:

• diagnozie obecnego stanu przedsiębiorstwa. Do jej przygotowania podstawę stanowi bilans przedsiębiorstwa, który obrazuje aktywa oraz źródła ich finansowania na początku okresu. Analiza aktyw powinna również uwzględniać aktywa pozabilansowe, które mogą generować dochody. Mogą to być aktywa w czasowym użytkowaniu, jak dzierżawa czy leasing bądź aktywa niematerialne.
• prognozie obecnej sytuacji w gospodarce oraz w sektorze działalności przedsiębiorstwa,
• analizie warunków sprzedaży oraz ściągania należności, które mogą się zmieniać w planowanym okresie lub być stałe,
• wewnętrznych techniczno-ekonomicznych uwarunkowaniach wykonania procesu gospodarczego pod względem utrzymania pożądanej produkcji, należności, stanu zapasów materiałów, gotówki.

W zależności od charakteru firmy (firma handlowa, produkcyjna, usługowa) proces budowy planu może przebiegać w odmienny sposób. Firma produkcyjna największy nacisk będzie kładła na budżet produkcyjny, który obejmuje wielkości początkowe i końcowe zapasów, wielkości produkcji, zapotrzebowanie na konkretne materiały, koszty pośrednie czy pracę. Ponadto przygotowywany jest także plan kosztów sprzedaży. W firmie handlowej z kolei, plany produkcji nie są przygotowywane. Największe znaczenie ma tutaj plan zakupu będących następnie odsprzedawanych towarów. Inne ważne składniki planu finansowego to: plan kosztów sprzedaży, plan zagospodarowania pracowników oraz plan kosztów ogólnozakładowych. W firmie usługowej najistotniejsze jest określenie zapotrzebowania na konkretne usługi. Na tej podstawie zostaje zarysowany sposób zaspokajania potrzeb ze szczególnym uwzględnieniem możliwości realizacyjnych przedsiębiorstwa. Planuje się: czas pracy, budżet materiałowy oraz koszty pośrednie ogólnozakładowe

Plan finansowy — artykuły polecane

Controlling finansowy — Plan — Procedura budżetowania — Planowanie finansowe — Zarządzanie zasobami finansowymi — Prognozowanie przychodów i kosztów — Rachunek kosztów cyklu życia produktu — Budżet wiodący — Analiza rachunku zysków i strat

Bibliografia

• Czerwińska E., Wierzbicki J. (1992), Finanse: podręcznik dla wyższych szkół ekonomicznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
• Lubimow-Burzyńska I. (2014), Finanse publiczne, Zielona Góra
• Pasieczny J. (2002), Biznesplan, problemy i metody, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania, Warszawa
• Rutkowski A. (2016), Zarządzanie finansami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Śliwa R., Żaba-Nieroda R. (2016), Rola i znaczenie planowania rzeczowo-finansowego w przedsiębiorstwie produkcyjnym o szczególnym znaczeniu dla obronności, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Świderek I. (2015), Plan finansowy dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych , Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa

Autor: Justyna Rędziniak