Agroturystyka

W ostatnim ćwierćwieczu XX w. w literaturze polskiej jak i literaturze światowej pojawiło się pojęcie agroturystyka (agroturism). Składa się ona z dwóch członków: agro i turystyka. Przedrostek agro wywodzi się od terminu greckiego agros, co oznaczającego rolę, i agronomos, odnoszącego się do zarządzającego majątkiem rolnym, natomiast turystyka to forma czynnego wypoczynku poza miejscem zamieszkania, która jest inspirowana potrzebami poznawczymi, wypoczynkowymi i sportowymi. Obejmuje wszelkie formy dobrowolnej zmiany miejsca pobytu.

Pojęcie agroturystyki na przestrzenie ostatnich lat uległo pewnym modyfikacjom i obecnie można je zdefiniować jako formę turystyki wiejskiej stanowiącą specyficzne przedsięwzięcie turystyczne w gospodarstwie rolnym - gospodarstwie agroturystycznym, organizowane przez rolnika z wykorzystaniem zasobów własnych gospodarstwa i walorów turystycznych okolicy. Agroturystyka wiąże się z współpracą ze społecznością lokalną i jest przeznaczona dla turystów poszukujących ciszy oraz zainteresowanych obyczajami wsi (J. Wojciechowska, 2009, s. 22).

Agroturystyka stanowi więc element turystyki wiejskiej, która obejmuje wiele rodzajów aktywności rekreacyjnej: turystykę przyrodniczą, turystykę zdrowotną, turystykę krajoznawczą, turystykę kulturową i turystykę etniczną. Cechą odróżniającą agroturystyki jest jej lokalizacja wyłącznie na terenach o charakterze rolniczym (A. Wasilewski, 2013, s. 32).

W Polsce, podobnie jak w krajach Europy Zachodniej, agroturystyka jawi się jako sposób rozwiązania trudności finansowych gospodarstw najuboższych, jak również gospodarstw rolnych o dobrej kondycji ekonomicznej. Agroturystyka jest propozycją wejścia na rynek turystyczny gospodarstw rolnych i położonych na obszarach atrakcyjnych turystycznie, czyli posiadających walory turystyczne i antropogeniczne, oferujących produkt turystyczny w zagrodzie rolnika (I. Kurtyka, 2010, s. 112).

TL;DR

Agroturystyka, pojęcie które pojawiło się na końcu XX wieku, jest formą turystyki na obszarach wiejskich, w której turysta korzysta z noclegów w czynnym gospodarstwie rolnym i ma możliwość obserwacji codziennego życia rolników. W Polsce jest to sposób na rozwiązanie problemów finansowych gospodarstw rolnych. Agroturystyka przynosi wiele korzyści, takich jak ekonomiczne i środowiskowe, ale napotyka także na bariery, takie jak niski poziom infrastruktury, problemy finansowe i brak promocji.

Wyróżniki agroturystyki

Cechy specyficzne agroturystyki widoczne są zarówno po stronie popytu, jak i podaży. W sferze popytu wyróżnik agroturystyki uwidacznia się w tym, że turyści:

• korzystają z noclegów lub pobytów w czynnym gospodarstwie rolnym,
• mają możliwość bezpośredniej obserwacji codziennego życia zawodowego odwiedzanej rodziny rolniczej oraz włączania się w to życie,
• chcą kontaktu ze społecznością wiejską

W sferze podaży agroturystyka przejawia się w decyzji właścicieli gospodarstw rolnych w zakresie:

• udostępniania turystom własnego miejsca zamieszkania, pracy i odpoczynku,
• ujawnienia gościom własnego stylu życia rodzinnego, zawodowego i społecznego (J. Wojciechowska, 2010, s. 600).

Korzyści agroturystyki

Głównymi korzyściami agroturystycznymi są walory przyrodnicze, antropogeniczne, jej aspekty. Należy pamiętać, że agroturystyka pełni szereg funkcji w odniesieniu do turysty, środowiska i gospodarki, terenów odwiedzanych. Są to funkcje: ekonomiczna, poznawcza, kształcąca, zdrowotna, dochodowa, zatrudnieniowa, aktywizacji terenów wiejskich. Najczęściej wyróżniane są trzy grupy funkcji agroturystyki: ekonomiczna, środowiskowa i socjopsychologiczna. Funkcja socjopsychologiczna ma związek z poszerzaniem szacunku wobec ludności wiejskiej, przenikania się kultury wiejskiej z miejską, a także możliwość obcowania w tradycyjnym stylu życia ludności wiejskiej. Kolejna funkcja ekonomiczna dotyczy pobudzania rozwoju gospodarstw rolnych, hodowlanych i ogrodniczych, powstania dodatkowego źródła dochodu dla gospodarstw domowych, gmin, samorządów terytorialnych a także województw. Funkcja środowiskowa ma ścisły związek z ochroną i dbałością o środowisko naturalne. Agroturystyka to jedna z form agrobiznesu pozwalająca na zaspokojenie potrzeb ekonomicznych ludności wiejskiej.

Funkcje agroturystyki

Funkcje agroturystyki w ujęciu rodzajowym można przedstawić jako:

• zdobywanie dodatkowych źródeł dochodu dla gmin, miejscowości, samorządów terytorialnych.
• pozyskiwanie dodatkowego dochodu dla gospodarzy: poprzez wzrost dochodów wzrośnie możliwość przeznaczania nakładów na przedsięwzięcia inwestycyjne typu remont, budowa.
• zdobywanie nowych informacji, doświadczeń, umiejętności, dokształcanie się w zakresie obsługi turystów, możliwość nauki nowych języków.
• rozwój wiejskiej infrastruktury, co ułatwia życie na wsi i podnosi jego standard.
• ulepszanie i poprawianie wyglądu domu w środku i na zewnątrz, zwiększenie dbałości o estetykę wsi, ulic budynków publicznych.
• pomaganie w rozwoju terenom położonym w nie korzystnych warunkach.
• tworzenie dodatkowych baz noclegowych, rozszerzanie ofert i podnoszenie jakości usług, co umożliwia bezpośredni zbyt niektórych produktów co powoduje rozwój dodatkowych rynków zbytu na towary żywnościowe.
• przeciwdziałaniu migracji ludności z obszarów wiejskich czego skutkiem jest wyludnianie tych terenów.
• tworzenie nowych miejsc pracy oraz zmniejszaniu bezrobocia.
• organizowanie spotkań ludziom, pogłębianie wiedzy o świecie i innych ludziach, zachowanie tolerancji wobec innych postaw i zachowań.

Bariery rozwoju agroturystyki

Wśród ograniczeń rozwoju agroturystyki można wymienić:

• bariery wynikające z warunków przyrodniczo-krajobrazowych: niezbyt korzystny klimat, słabe urozmaicenie rzeźby terenu, degradacja krajobrazu, zbyt duża intensyfikacja gospodarki, zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego,
• bariery społeczno-psychologiczne: niski poziom wykształcenia i niskie kwalifikacje mieszkańców obszarów wiejskich, nieznajomość lub słaba znajomość języków obcych, brak pracowników do prac fizycznych, niezadowolenie z pobytu turystów, niechęć do innowacji, mała aktywność, przyswajanie pewnych nawyków,
• bariery prawno-podatkowe: brak klarownych uregulowań prawnych sprzyjających rozwojowi wszystkich podmiotów turystycznych funkcjonujących na obszarach wiejskich, ograniczająca polityka fiskalna państwa,
• bariery instytucjonalne: słaba współpraca pomiędzy instytucjami wspierającymi rozwój turystyki na obszarach wiejskich,
• bariery techniczne: niski poziom infrastruktury technicznej i społecznej, a głównie turystycznej na obszarach wiejskich oraz niska jakość świadczonych usług,
• bariery finansowe: niedostateczna ilość środków własnych na adaptację obiektów o charakterze turystycznym, trudności kredytowe, wysokie koszty związane z podniesieniem standardu obiektów turystycznych,
• bariera marketingowa: słaba promocja obszarów wiejskich i samych podmiotów turystycznych funkcjonujących na tych obszarach, brak spójnego systemu rezerwacji i dystrybucji miejsc noclegowych (W. Sroka, T. Wojewodzic, 2010, s. 35).

Patrz także: Agroturystyka profesjonalna

Agroturystyka — artykuły polecane

Konsekwencje rozwoju turystyki — Funkcje turystyki — Determinanty popytu turystycznego — Turystyka medyczna — Turystyka alternatywna — Turystyka — Turystyka biznesowa — Sport zimowy — Aktywizacja zawodowa

Bibliografia

• Dębniewska M. (1997), Agroturystyka: koszty, ceny, efekty, Poltext, Warszawa
• Kurtyka I. (2010), Agroturystyka jako forma przedsiębiorczości na terenie parku krajobrazowego dolina Baryczy, Acta Scientiarum Polonorum, nr 9 (2)
• Sroka W., Wojewodzic T. (2010), Agroturystyka - panaceum na problemy rolnictwa?, Problemy zagospodarowania ziem górskich, nr 57
• Sznajder M., Przezbórska L. (2006), Agroturystyka, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Wasilewski A. (2013), Stan środowiska naturalnego, rolnictwo ekologiczne i agroturystyka we wsiach objętych ankietą IERIGŻ-PIB, IERIGŻ-PIB, Warszawa
• Wojciechowska J. (2009), Procesy i uwarunkowania rozwoju agroturystyki w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
• Wojciechowska J. (2010), Agroturystyka - signum polskiej turystyki, Acta Scientiarum Polonorum, nr 9 (4)

Autor: Sylwia Hołda, Justyna Narkowicz