Struktura liniowo-sztabowa: Różnice pomiędzy wersjami
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
mNie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Struktura liniowo-sztabowa''' jest jedną z prób rozwiązania problemu ograniczeń [[struktura liniowa|struktury liniowej]]. Inną próbą była [[struktura funkcjonalna]] w ujęciu [[Frederick Winslow Taylor|F. W. Taylora]]. [[Kierownik]] posiadający [[zbyt]] dużo zróżnicowanych [[Zadanie, uprawnienie, odpowiedzialność|zadań]] nie był w stanie efektywnie [[Zarządzanie|zarządzać]] swoimi [[pracownik]]ami. Dlatego wprowadzono sztab (różne konfiguracje prezentowane na rys. 1-5), który miał wyręczać go w niektórych zadaniach.Struktura liniowo-sztabowa została opracowana przez Fayola. Połączyła ona zalety struktur liniowej i funkcjonalnej. Jej istotą jest zachowanie zasady jedności kierownika oraz utworzenie komórek doradczych oraz specjalistycznych które będą wspierać kierowników liniowych (Dołhasz M. 2009 s. 102) | |||
'''Struktura liniowo-sztabowa''' jest jedną z prób rozwiązania problemu ograniczeń [[struktura liniowa|struktury liniowej]]. Inną próbą była [[struktura funkcjonalna]] w ujęciu [[Frederick Winslow Taylor|F. W. Taylora]]. [[Kierownik]] posiadający [[zbyt]] dużo zróżnicowanych [[Zadanie, uprawnienie, odpowiedzialność|zadań]] nie był w stanie efektywnie [[Zarządzanie|zarządzać]] swoimi [[pracownik]]ami. Dlatego wprowadzono sztab (różne konfiguracje prezentowane na rys. 1 - 5), który miał wyręczać go w niektórych zadaniach.Struktura liniowo-sztabowa została opracowana przez Fayola. Połączyła ona zalety struktur liniowej i funkcjonalnej. Jej istotą jest zachowanie zasady jedności kierownika oraz utworzenie komórek doradczych oraz specjalistycznych które będą wspierać kierowników liniowych | |||
Np. można było powołać eksperta ds. [[Zarządzanie personelem|kadr]], [[Wynagrodzenie|płac]], przydzielania robót, itp. Całość władzy rozkazodawczej jest zachowywana przez kierownika, jednak otrzymuje on gotowe propozycje niektórych [[Podejmowanie decyzji|decyzji]], które ma tylko zatwierdzić. | Np. można było powołać eksperta ds. [[Zarządzanie personelem|kadr]], [[Wynagrodzenie|płac]], przydzielania robót, itp. Całość władzy rozkazodawczej jest zachowywana przez kierownika, jednak otrzymuje on gotowe propozycje niektórych [[Podejmowanie decyzji|decyzji]], które ma tylko zatwierdzić. | ||
Zadaniem komórek doradczych jest wykonywanie badań, analiz i dostarczanie informacji niezbędnych do prawidłowego podjęcia decyzji przez kierownika.(Engelhardt J. 2014 s. 70) | Zadaniem komórek doradczych jest wykonywanie badań, analiz i dostarczanie informacji niezbędnych do prawidłowego podjęcia decyzji przez kierownika.(Engelhardt J. 2014 s. 70) | ||
| Linia 26: | Linia 11: | ||
Dyrekcja może zadecydować jednak, że lepszym rozwiązaniem będzie utworzenie sztabu ekspertów przy dyrektorze, a nie pojedynczych [[Stanowisko pracy|stanowisk]] przy każdym kierowniku (rys. 2). Jest to rozwiązanie alternatywne do przedstawionego na poprzednim rysunku. | Dyrekcja może zadecydować jednak, że lepszym rozwiązaniem będzie utworzenie sztabu ekspertów przy dyrektorze, a nie pojedynczych [[Stanowisko pracy|stanowisk]] przy każdym kierowniku (rys. 2). Jest to rozwiązanie alternatywne do przedstawionego na poprzednim rysunku. | ||
[[Grafika:Struktura ls-zarz.png]] | [[Grafika:Struktura ls-zarz.png]] | ||
| Linia 32: | Linia 16: | ||
Źródło: (A. Nalepka, 2001 s. 75) | Źródło: (A. Nalepka, 2001 s. 75) | ||
<google>n</google> | |||
W miarę potrzeb udzielane są pozwolenia na korzystanie z [[wiedza|wiedzy]] ekspertów przez kierowników. Sztab zarządzający zmienia się w sztab centralny (rys. 3). | W miarę potrzeb udzielane są pozwolenia na korzystanie z [[wiedza|wiedzy]] ekspertów przez kierowników. Sztab zarządzający zmienia się w sztab centralny (rys. 3). | ||
| Linia 59: | Linia 45: | ||
Struktura liniowo-sztabowa pozwala na zachowanie zasady jednoosobowego kierownictwa (każdy pracownik ma tylko jednego przełożonego), ale jednocześnie zapewnia większą [[elastyczność]] w dososowaniu do zmiennych warunków działalności. Wprowadza również element motywowania do współpracy pomiędzy wszystkimi członkami [[organizacja|organizacji]]. Jednak w przypadku rozwiniętej struktury liniowo-sztabowej mogą wystąpić konflikty pomiędzy kierownikami liniowymi a sztabowymi. [[Zagrożenie]] jest większe, gdy powstaje [[hierarchia]] sztabów. Kierownicy liniowi muszą posiadać co najmniej taki [[zakres]] wiedzy, który pozwoli im przekazać bez zniekształceń polecenia ekspertów pracownikom. Nie ma bowiem możliwości, aby ekspert przekazał je bezpośrednio. | Struktura liniowo-sztabowa pozwala na zachowanie zasady jednoosobowego kierownictwa (każdy pracownik ma tylko jednego przełożonego), ale jednocześnie zapewnia większą [[elastyczność]] w dososowaniu do zmiennych warunków działalności. Wprowadza również element motywowania do współpracy pomiędzy wszystkimi członkami [[organizacja|organizacji]]. Jednak w przypadku rozwiniętej struktury liniowo-sztabowej mogą wystąpić konflikty pomiędzy kierownikami liniowymi a sztabowymi. [[Zagrożenie]] jest większe, gdy powstaje [[hierarchia]] sztabów. Kierownicy liniowi muszą posiadać co najmniej taki [[zakres]] wiedzy, który pozwoli im przekazać bez zniekształceń polecenia ekspertów pracownikom. Nie ma bowiem możliwości, aby ekspert przekazał je bezpośrednio. | ||
Jedną z odmian struktur typu sztabowego może być struktura pionów scalonych. "Wyodrębniona jest ona ze względu na kryterium grupowania komórek według realizowanych funkcji i specjalizacji. | Jedną z odmian struktur typu sztabowego może być struktura pionów scalonych. "Wyodrębniona jest ona ze względu na kryterium grupowania komórek według realizowanych funkcji i specjalizacji". (Dołhasz M. 2009 s. 102) | ||
Struktury liniowo-sztabowe ewoluują zwykle w kierunku [[struktura dywizjonalna|dywizjonalnych]] lub [[struktura departamentowa|departamentowych]]. | Struktury liniowo-sztabowe ewoluują zwykle w kierunku [[struktura dywizjonalna|dywizjonalnych]] lub [[struktura departamentowa|departamentowych]]. | ||
| Linia 67: | Linia 53: | ||
==Wady i zalety struktury liniowo-sztabowej== | ==Wady i zalety struktury liniowo-sztabowej== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
| Linia 86: | Linia 71: | ||
|} | |} | ||
Źródło: (Dołhasz M. 2009 s. 103, Warszawa) | Źródło: (Dołhasz M. 2009 s. 103, Warszawa) | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Centralizacja]]}} — {{i5link|a=[[Struktura projektowa]]}} — {{i5link|a=[[Struktura funkcjonalna]]}} — {{i5link|a=[[Struktura zespołów projektowych]]}} — {{i5link|a=[[Struktura macierzowa]]}} — {{i5link|a=[[Rodzaje struktur w projekcie]]}} — {{i5link|a=[[Struktura organizacyjna a projekty]]}} — {{i5link|a=[[Controller]]}} — {{i5link|a=[[Koordynacja]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | <noautolinks> | ||
* Czermiński A., Trzcieniecki J.(1973), ''Elementy teorii organizacji i zarządzania'', PWN, Warszawa | * Czermiński A., Trzcieniecki J. (1973), ''Elementy teorii organizacji i zarządzania'', PWN, Warszawa | ||
* Dołhasz M. (2009), ''Podstawy zarządzania'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | * Dołhasz M. (2009), ''Podstawy zarządzania'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | ||
* Engelhardt J.(2014), Zarządzanie przedsiębiorstwem, | * Engelhardt J. (2014), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', CeDeWu, Warszawa | ||
* Kaczmarek B. (2010), ''[https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/261/101-111.pdf?sequence=1&isAllowed=y Optymalizacja struktur organizacyjnych]'', Folia Oeconomica, Nr.234 | |||
* Kaczmarek B. (2010), [ | * Michalski E. (2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | ||
* Michalski E.(2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | * Nalepka A. (2001), ''Struktura organizacyjna'', Antykwa, Kraków | ||
* Nalepka A.(2001), ''Struktura organizacyjna'', Antykwa, Kraków | * Zakrzewska-Bielawska A. (2013), ''Relacja między strategią a strukturą organizacyjną'', Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, Nr 1095 | ||
* Zakrzewska-Bielawska A.(2013), | |||
</noautolinks> | </noautolinks> | ||
| Linia 101: | Linia 88: | ||
[[en:Staff structure]] | [[en:Staff structure]] | ||
[[Kategoria: | [[Kategoria:Rodzaje struktur]] | ||
{{#metamaster:description|Struktura liniowo-sztabowa to skuteczne zarządzanie zadaniami. Tworzone są komórki doradcze i specjalistyczne, wspierające kierowników liniowych.}} | {{#metamaster:description|Struktura liniowo-sztabowa to skuteczne zarządzanie zadaniami. Tworzone są komórki doradcze i specjalistyczne, wspierające kierowników liniowych.}} | ||
Aktualna wersja na dzień 14:47, 16 sty 2024
Struktura liniowo-sztabowa jest jedną z prób rozwiązania problemu ograniczeń struktury liniowej. Inną próbą była struktura funkcjonalna w ujęciu F. W. Taylora. Kierownik posiadający zbyt dużo zróżnicowanych zadań nie był w stanie efektywnie zarządzać swoimi pracownikami. Dlatego wprowadzono sztab (różne konfiguracje prezentowane na rys. 1-5), który miał wyręczać go w niektórych zadaniach.Struktura liniowo-sztabowa została opracowana przez Fayola. Połączyła ona zalety struktur liniowej i funkcjonalnej. Jej istotą jest zachowanie zasady jedności kierownika oraz utworzenie komórek doradczych oraz specjalistycznych które będą wspierać kierowników liniowych (Dołhasz M. 2009 s. 102) Np. można było powołać eksperta ds. kadr, płac, przydzielania robót, itp. Całość władzy rozkazodawczej jest zachowywana przez kierownika, jednak otrzymuje on gotowe propozycje niektórych decyzji, które ma tylko zatwierdzić. Zadaniem komórek doradczych jest wykonywanie badań, analiz i dostarczanie informacji niezbędnych do prawidłowego podjęcia decyzji przez kierownika.(Engelhardt J. 2014 s. 70) W pierwszym etapie powstawania struktury liniowo-sztabowej, powołuje się pojedynczych ekspertów (rys. 1).
Rys. 1. Struktura liniowo-sztabowa
Źródło: (A. Nalepka, 2001 s. 73)
Dyrekcja może zadecydować jednak, że lepszym rozwiązaniem będzie utworzenie sztabu ekspertów przy dyrektorze, a nie pojedynczych stanowisk przy każdym kierowniku (rys. 2). Jest to rozwiązanie alternatywne do przedstawionego na poprzednim rysunku.
Rys. 2. Struktura liniowo-sztabowa ze sztabem zarządzającym
Źródło: (A. Nalepka, 2001 s. 75)
W miarę potrzeb udzielane są pozwolenia na korzystanie z wiedzy ekspertów przez kierowników. Sztab zarządzający zmienia się w sztab centralny (rys. 3).
Rys. 3. Struktura liniowo-sztabowa ze sztabem centralnym
Źródło: (A. Nalepka, 2001 s. 75)
Do struktury liniowo-sztabowej ze sztabami na różnych poziomach hierarchii można dojść zarówno przez rozwijanie rozwiązania z rys. 1 jak i rys. 3 (rys. 4).
Rys. 4. Struktura liniowo-sztabowa ze sztabami na różnych poziomach hierarchii
Źródło: (A. Nalepka, 2001 s. 76)
Koordynacja pracy oraz postulat podobnej interpretacji zdarzeń i przepisów powodują, że wykształca się formalna struktura sztabów równoległa do dotychczasowej struktury liniowej (rys. 5).
Rys. 5. Struktura liniowo-sztabowa z hierarchią sztabów
Źródło: (A. Nalepka, 2001 s. 76)
Struktura liniowo-sztabowa pozwala na zachowanie zasady jednoosobowego kierownictwa (każdy pracownik ma tylko jednego przełożonego), ale jednocześnie zapewnia większą elastyczność w dososowaniu do zmiennych warunków działalności. Wprowadza również element motywowania do współpracy pomiędzy wszystkimi członkami organizacji. Jednak w przypadku rozwiniętej struktury liniowo-sztabowej mogą wystąpić konflikty pomiędzy kierownikami liniowymi a sztabowymi. Zagrożenie jest większe, gdy powstaje hierarchia sztabów. Kierownicy liniowi muszą posiadać co najmniej taki zakres wiedzy, który pozwoli im przekazać bez zniekształceń polecenia ekspertów pracownikom. Nie ma bowiem możliwości, aby ekspert przekazał je bezpośrednio.
Jedną z odmian struktur typu sztabowego może być struktura pionów scalonych. "Wyodrębniona jest ona ze względu na kryterium grupowania komórek według realizowanych funkcji i specjalizacji". (Dołhasz M. 2009 s. 102)
Struktury liniowo-sztabowe ewoluują zwykle w kierunku dywizjonalnych lub departamentowych.
TL;DR
Struktura liniowo-sztabowa to połączenie struktury liniowej i funkcjonalnej, w której kierownik liniowy jest wspierany przez komórki doradcze. Istnieje możliwość utworzenia sztabu ekspertów przy dyrektorze lub pojedynczych stanowisk przy każdym kierowniku. Struktura ta pozwala na zachowanie jednoosobowego kierownictwa oraz większą elastyczność, ale może prowadzić do konfliktów między kierownikami liniowymi a sztabowymi. Struktura liniowo-sztabowa ewoluuje w kierunku struktury dywizjonalnej lub departamentowej. Ma zarówno wady, jak i zalety, takie jak możliwość specjalizacji, wykorzystanie wiedzy specjalistów czy decentralizacja władzy.
Wady i zalety struktury liniowo-sztabowej
| Wady struktury liniowo-sztabowej | Zalety struktury liniowo-sztabowej |
|---|---|
|
|
Źródło: (Dołhasz M. 2009 s. 103, Warszawa)
| Struktura liniowo-sztabowa — artykuły polecane |
| Centralizacja — Struktura projektowa — Struktura funkcjonalna — Struktura zespołów projektowych — Struktura macierzowa — Rodzaje struktur w projekcie — Struktura organizacyjna a projekty — Controller — Koordynacja |
Bibliografia
- Czermiński A., Trzcieniecki J. (1973), Elementy teorii organizacji i zarządzania, PWN, Warszawa
- Dołhasz M. (2009), Podstawy zarządzania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Engelhardt J. (2014), Zarządzanie przedsiębiorstwem, CeDeWu, Warszawa
- Kaczmarek B. (2010), Optymalizacja struktur organizacyjnych, Folia Oeconomica, Nr.234
- Michalski E. (2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Nalepka A. (2001), Struktura organizacyjna, Antykwa, Kraków
- Zakrzewska-Bielawska A. (2013), Relacja między strategią a strukturą organizacyjną, Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, Nr 1095
Autor: Sławomir Wawak, Paulina Tkaczyk
