Model Belbina: Różnice pomiędzy wersjami
(LinkTitles.) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Diagnoza]] ról zespołowych dostarcza cennej informacji o specyfice funkcjonowania poszczególnych osób w zespole jak również całego zespołu, będącego mozaiką różnorodnych ról zespołowych i kompetencji (naturalnych predyspozycji). Diagnoza ról może być wykorzystana w celu: budowania nowego [[praca zespołowa|zespołu]], włączania do zespołu optymalnej osoby, zwiększania efektywności działań zespołowych, jak również kierowania karierą zgodnie z indywidualnymi talentami i akceptowalnymi słabościami. | [[Diagnoza]] ról zespołowych dostarcza cennej informacji o specyfice funkcjonowania poszczególnych osób w zespole jak również całego zespołu, będącego mozaiką różnorodnych ról zespołowych i kompetencji (naturalnych predyspozycji). Diagnoza ról może być wykorzystana w celu: budowania nowego [[praca zespołowa|zespołu]], włączania do zespołu optymalnej osoby, zwiększania efektywności działań zespołowych, jak również kierowania karierą zgodnie z indywidualnymi talentami i akceptowalnymi słabościami. | ||
Specyfika poszczególnych ról zespołowych R.Mereditha Belbina, twórcy koncepcji opartej na samoocenie i [[metoda 360 stopni|ocenie 360]]. | Specyfika poszczególnych ról zespołowych R.Mereditha Belbina, twórcy koncepcji opartej na samoocenie i [[metoda 360 stopni|ocenie 360]]. | ||
Wyróżnia się 9 charakterystycznych ról zespołowych obejmujących [[różnorodność]] funkcjonowania osób w zespołach. Rola to połączenie w jednym pojęciu dominujących cech charakteru i sposób zachowywania się osoby. Te dwa czynniki wyznaczają sposób budowania relacji i interakcji z innymi. Tworząc [[zespół]] wyłaniają się kolejno poszczególne role. Kolejno należą do nich: | Wyróżnia się 9 charakterystycznych ról zespołowych obejmujących [[różnorodność]] funkcjonowania osób w zespołach. Rola to połączenie w jednym pojęciu dominujących cech charakteru i sposób zachowywania się osoby. Te dwa czynniki wyznaczają sposób budowania relacji i interakcji z innymi. Tworząc [[zespół]] wyłaniają się kolejno poszczególne role. Kolejno należą do nich: | ||
* '''Kreator (KR)''' | * '''Kreator (KR)''' | ||
Rola Kreatora to przede wszystkim generowanie nowych propozycji i rozwiązywanie problemów. To najbardziej wizjonerska i inteligentna osoba w zespole. Jest często niezbędny przy inicjowaniu nowych etapów projektu lub przy braku postępów podczas jego realizacji. Zazwyczaj jest założycielem firm lub twórcą nowych [[produkt]]ów. [[Zbyt]] duża liczba Kreatorów w jednej organizacji może być mało produktywna. Jeśli chcemy natomiast polepszyć i zainspirować grupę to najlepiej umieścić w niej kreatora. | Rola Kreatora to przede wszystkim generowanie nowych propozycji i rozwiązywanie problemów. To najbardziej wizjonerska i inteligentna osoba w zespole. Jest często niezbędny przy inicjowaniu nowych etapów projektu lub przy braku postępów podczas jego realizacji. Zazwyczaj jest założycielem firm lub twórcą nowych [[produkt]]ów. [[Zbyt]] duża liczba Kreatorów w jednej organizacji może być mało produktywna. Jeśli chcemy natomiast polepszyć i zainspirować grupę to najlepiej umieścić w niej kreatora. | ||
[[Mocne strony]] kreatora to: innowacyjny, z wyobraźnią, jedyny w swoim rodzaju, poważny. [[Słabe strony]] to: kapryśny i chaotyczny. | [[Mocne strony]] kreatora to: innowacyjny, z wyobraźnią, jedyny w swoim rodzaju, poważny. [[Słabe strony]] to: kapryśny i chaotyczny. | ||
* '''Ewaluator (EW)''' | * '''Ewaluator (EW)''' | ||
Ewaluator znakomicie analizuje problemy, rozwija koncepcje i sugestie. Jest znakomity w ocenach za i przeciw. Może być odbierany jako outsider, szorstki i nudny. Ewaluator będziesz dobry w prowadzeniu zespołu, jeśli inne osoby zawiodą. Jego mocne strony to: praktyczność i opanowanie. | Ewaluator znakomicie analizuje problemy, rozwija koncepcje i sugestie. Jest znakomity w ocenach za i przeciw. Może być odbierany jako outsider, szorstki i nudny. Ewaluator będziesz dobry w prowadzeniu zespołu, jeśli inne osoby zawiodą. Jego mocne strony to: praktyczność i opanowanie. | ||
* '''[[Koordynator]] (KO)''' | * '''[[Koordynator]] (KO)''' | ||
Dobrze się czuje jako osoba odpowiedzialna za zespół ludzi o różnych kompetencjach, przewodniczy im. Lepiej sprawdza się, porozumiewając się z ludźmi na analogicznych bądź równych rangą stanowiskach, niż z podwładnymi. Jego motto może brzmieć: "konsultacje pod nadzorem", zwykle wierzy w spokojne rozwiązanie problemu. Potrafi efektywnie wykorzystać [[zasoby]] zespołu jak i [[potencjał]] indywidualny każdego członka grupy. Jego mocne strony to: dążenie do celu, entuzjazm, ufność i opanowanie. Słabe strony koordynatora to brak ambicji i momentami lenistwo. | Dobrze się czuje jako osoba odpowiedzialna za zespół ludzi o różnych kompetencjach, przewodniczy im. Lepiej sprawdza się, porozumiewając się z ludźmi na analogicznych bądź równych rangą stanowiskach, niż z podwładnymi. Jego motto może brzmieć: "konsultacje pod nadzorem", zwykle wierzy w spokojne rozwiązanie problemu. Potrafi efektywnie wykorzystać [[zasoby]] zespołu jak i [[potencjał]] indywidualny każdego członka grupy. Jego mocne strony to: dążenie do celu, entuzjazm, ufność i opanowanie. Słabe strony koordynatora to brak ambicji i momentami lenistwo. | ||
* '''Implementer (IMP)''' | * '''Implementer (IMP)''' | ||
Jest bardzo przydatny w organizacji ze względu na [[niezawodność]] i umiejętność przystosowania. Odnosi [[sukces]], ponieważ jest efektywny i ma wyczucie. Mówi się, że wielu [[kierownik]]ów wykonuje tylko te zadania, które chce wykonywać i zaniedbuje te, które są dla nich niewygodne. Implementer zawsze zrobi to, co powinno być zrobione. Jeśli ktoś w grupie nie wie co zostało postanowione i co należy zrobić to w pierwszej kolejności zwrócą się właśnie do niego. Jego mocne strony to: zorganizowanie, praktyczność i możliwość uzyskania od niego wsparcia. Słabe strony to uległość i brak elastyczności w działaniu. | Jest bardzo przydatny w organizacji ze względu na [[niezawodność]] i umiejętność przystosowania. Odnosi [[sukces]], ponieważ jest efektywny i ma wyczucie. Mówi się, że wielu [[kierownik]]ów wykonuje tylko te zadania, które chce wykonywać i zaniedbuje te, które są dla nich niewygodne. Implementer zawsze zrobi to, co powinno być zrobione. Jeśli ktoś w grupie nie wie co zostało postanowione i co należy zrobić to w pierwszej kolejności zwrócą się właśnie do niego. Jego mocne strony to: zorganizowanie, praktyczność i możliwość uzyskania od niego wsparcia. Słabe strony to uległość i brak elastyczności w działaniu. | ||
* '''Perfekcjonista (PER)''' | * '''Perfekcjonista (PER)''' | ||
Perfekcjonista jest nieoceniony w zadaniach, które wymagają dużej koncentracji i wysokiego poziomu dokładności. Musi sprawdzić każdy szczegół. Rozwija w zespole poczucie czasu i pilnuje harmonogramu. Cechuje go precyzja, zainteresowanie szczegółami i umiejętność wdrażania. Jest nastawiony na konkretny efekt i w pełni świadomy celu. Jego mocne strony to opanowanie, zdyscyplinowanie i świadomość szczegółów w działaniu, natomiast jego słabe strony to pedantyzm i oziębłość. | Perfekcjonista jest nieoceniony w zadaniach, które wymagają dużej koncentracji i wysokiego poziomu dokładności. Musi sprawdzić każdy szczegół. Rozwija w zespole poczucie czasu i pilnuje harmonogramu. Cechuje go precyzja, zainteresowanie szczegółami i umiejętność wdrażania. Jest nastawiony na konkretny efekt i w pełni świadomy celu. Jego mocne strony to opanowanie, zdyscyplinowanie i świadomość szczegółów w działaniu, natomiast jego słabe strony to pedantyzm i oziębłość. | ||
* '''Lokomotywa (LOK)''' | * '''Lokomotywa (LOK)''' | ||
Jest zazwyczaj dobrym kierownikiem, ponieważ jest aktywny i dobrze działa pod presją. Jest znakomity, jeśli chodzi o pobudzanie zespołu do działania i przydatny, jeśli pojawiają się komplikacje. Szybko rzuca i podejmuje działania. Nie skupia się na problemach interpersonalnych, jest ponad to. Sprawnie wprowadza zmiany i nie zastanawia się nad mało popularnymi decyzjami. Najczęściej jest najbardziej efektywnym członkiem zespołu, gwarantującym jego [[działanie]]. Próbuje łączyć pomysły, [[cele]] i praktyczne rozważania w jedną całość. Jego mocne strony to [[odporność]] na [[stres]], [[efektywność]] i towarzyskość. Słabe strony lokomotywy to np. niecierpliwość i [[apodyktyczność]]. | Jest zazwyczaj dobrym kierownikiem, ponieważ jest aktywny i dobrze działa pod presją. Jest znakomity, jeśli chodzi o pobudzanie zespołu do działania i przydatny, jeśli pojawiają się komplikacje. Szybko rzuca i podejmuje działania. Nie skupia się na problemach interpersonalnych, jest ponad to. Sprawnie wprowadza zmiany i nie zastanawia się nad mało popularnymi decyzjami. Najczęściej jest najbardziej efektywnym członkiem zespołu, gwarantującym jego [[działanie]]. Próbuje łączyć pomysły, [[cele]] i praktyczne rozważania w jedną całość. Jego mocne strony to [[odporność]] na [[stres]], [[efektywność]] i towarzyskość. Słabe strony lokomotywy to np. niecierpliwość i [[apodyktyczność]]. | ||
* '''Dusza Zespołu (DZ)''' | * '''Dusza Zespołu (DZ)''' | ||
Rolą Duszy Zespołu jest zapobieganie problemom interpersonalnym, powstającym w zespole i przez to umożliwianie pełnego zaangażowania wszystkim członkom zespołu. Nie lubi tarć i jest w stanie zrobić wiele, by ich uniknąć. Dusza Zespołu ma "wygładzający" wpływ na zespół. [[Morale]] jest wyższe i ludzie wydają się lepiej współpracować. Jest najbardziej wrażliwą osobą z grupy. Jeśli chcemy poznać atmosferę panującą w grupie to powinniśmy zapytać o to właśnie jego. Mocne strony duszy zespołu to entuzjazm, [[komunikatywność]], ufność i pojednawczość. Słabe strony to uległość i brak przekonania w wykonywaniu działań. | Rolą Duszy Zespołu jest zapobieganie problemom interpersonalnym, powstającym w zespole i przez to umożliwianie pełnego zaangażowania wszystkim członkom zespołu. Nie lubi tarć i jest w stanie zrobić wiele, by ich uniknąć. Dusza Zespołu ma "wygładzający" wpływ na zespół. [[Morale]] jest wyższe i ludzie wydają się lepiej współpracować. Jest najbardziej wrażliwą osobą z grupy. Jeśli chcemy poznać atmosferę panującą w grupie to powinniśmy zapytać o to właśnie jego. Mocne strony duszy zespołu to entuzjazm, [[komunikatywność]], ufność i pojednawczość. Słabe strony to uległość i brak przekonania w wykonywaniu działań. | ||
* '''Poszukiwacz Źródeł (PZ)''' | * '''Poszukiwacz Źródeł (PZ)''' | ||
Jest znakomity w rozwijaniu i realizowaniu pomysłów korzystając z zasobów spoza zespołu. Jest najlepszy, jeśli chodzi o kontakty zewnętrzne i prowadzenie negocjacji. Ma umiejętność zdobywania informacji "spod ziemi" i dogłębnego badania tematu. Rola ta w zespole może pojawiać się od początku powstawania zespołu. Często ujawnia się okazjonalnie. Jest najbardziej lubianym członkiem zespołu. Mocne strony poszukiwacza źródeł to zaradność, komunikatywność, towarzyskość i szeroko rozumiany entuzjazm. Jego słabe strony to bycie kapryśnym i momentami zbyt entuzjastycznym. | Jest znakomity w rozwijaniu i realizowaniu pomysłów korzystając z zasobów spoza zespołu. Jest najlepszy, jeśli chodzi o kontakty zewnętrzne i prowadzenie negocjacji. Ma umiejętność zdobywania informacji "spod ziemi" i dogłębnego badania tematu. Rola ta w zespole może pojawiać się od początku powstawania zespołu. Często ujawnia się okazjonalnie. Jest najbardziej lubianym członkiem zespołu. Mocne strony poszukiwacza źródeł to zaradność, komunikatywność, towarzyskość i szeroko rozumiany entuzjazm. Jego słabe strony to bycie kapryśnym i momentami zbyt entuzjastycznym. | ||
* '''Specjalista (SP)''' | |||
Specjalista jest niezastąpionym członkiem zespołu, dostarcza wiedzę i [[umiejętności]], które nie są powszechnie dostępne. Miewa tendencję do przeceniania własnego doświadczenia w procesie podejmowania decyzji. Również rola specjalisty ujawnia się w różnych momentach w zależności od zapotrzebowania zespołu na wiedzę specjalistyczną. Specjalista jest osobą bardzo inteligentną, lecz jeśli porównać go z kreatorem to jest trochę zimny i nieprzyjemny w kontakcie. Chłodno analizuje pomysły całej grupy. Jego mocne strony to analityczność, refleksyjność, bezstronność i rozwaga. Słabe strony specjalisty to brak wyobraźni, chłód płynący w kontaktach międzyludzkich i zbytnia krytyczność. | |||
<google>n</google> | |||
Spośród wskazanych ról są role przeciwstawne, czyli takie, które ukazują | Spośród wskazanych ról są role przeciwstawne, czyli takie, które ukazują | ||
Linia 54: | Linia 31: | ||
Koordynator i Specjalista, a Ewaluator jest rolą neutralną. | Koordynator i Specjalista, a Ewaluator jest rolą neutralną. | ||
Więcej informacji na [ | Więcej informacji na [https://www.belbin.pl www.belbin.pl] | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Cechy zespołu]]}} — {{i5link|a=[[Konflikt]]}} — {{i5link|a=[[Kształtowanie zespołu]]}} — {{i5link|a=[[Dynamika grupowa]]}} — {{i5link|a=[[Model Belbina]]}} — {{i5link|a=[[Przywództwo sytuacyjne]]}} — {{i5link|a=[[Zarządzanie zespołem]]}} — {{i5link|a=[[Metody integracji pracowników]]}} — {{i5link|a=[[Typowe błędy kierownictwa]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* | <noautolinks> | ||
* H. | * Adamczyk P. (2020), ''Praca zespołowa. Role zespołowe'' | ||
* M. | * Belbin M. (2003), ''Twoja rola w zespole'', Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk | ||
* Belbin R. (1981), ''Management team: why they succeed or fail'', Heimann, Londyn | |||
* Kerzner H. (2005), ''Zarządzanie projektami, studium przypadków'', Helion, Gliwice | |||
* Makowski M. (2001), ''Zarządzanie pracownikami, Instrumenty polityki personalnej'', Poltex, Warszawa | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Anna Olszewska, [ | {{a|Anna Olszewska, [https://www.belbin.pl www.belbin.pl]}} | ||
[[Kategoria:Kompetencje]] | |||
[[en:Belbin team role inventory]] | |||
{{#metamaster:description|Model Belbina - diagnoza ról zespołowych w celu budowania efektywnych zespołów. Każda rola ma mocne i słabe strony.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 22:51, 18 gru 2023
Diagnoza ról zespołowych dostarcza cennej informacji o specyfice funkcjonowania poszczególnych osób w zespole jak również całego zespołu, będącego mozaiką różnorodnych ról zespołowych i kompetencji (naturalnych predyspozycji). Diagnoza ról może być wykorzystana w celu: budowania nowego zespołu, włączania do zespołu optymalnej osoby, zwiększania efektywności działań zespołowych, jak również kierowania karierą zgodnie z indywidualnymi talentami i akceptowalnymi słabościami.
Specyfika poszczególnych ról zespołowych R.Mereditha Belbina, twórcy koncepcji opartej na samoocenie i ocenie 360.
Wyróżnia się 9 charakterystycznych ról zespołowych obejmujących różnorodność funkcjonowania osób w zespołach. Rola to połączenie w jednym pojęciu dominujących cech charakteru i sposób zachowywania się osoby. Te dwa czynniki wyznaczają sposób budowania relacji i interakcji z innymi. Tworząc zespół wyłaniają się kolejno poszczególne role. Kolejno należą do nich:
- Kreator (KR)
Rola Kreatora to przede wszystkim generowanie nowych propozycji i rozwiązywanie problemów. To najbardziej wizjonerska i inteligentna osoba w zespole. Jest często niezbędny przy inicjowaniu nowych etapów projektu lub przy braku postępów podczas jego realizacji. Zazwyczaj jest założycielem firm lub twórcą nowych produktów. Zbyt duża liczba Kreatorów w jednej organizacji może być mało produktywna. Jeśli chcemy natomiast polepszyć i zainspirować grupę to najlepiej umieścić w niej kreatora. Mocne strony kreatora to: innowacyjny, z wyobraźnią, jedyny w swoim rodzaju, poważny. Słabe strony to: kapryśny i chaotyczny.
- Ewaluator (EW)
Ewaluator znakomicie analizuje problemy, rozwija koncepcje i sugestie. Jest znakomity w ocenach za i przeciw. Może być odbierany jako outsider, szorstki i nudny. Ewaluator będziesz dobry w prowadzeniu zespołu, jeśli inne osoby zawiodą. Jego mocne strony to: praktyczność i opanowanie.
- Koordynator (KO)
Dobrze się czuje jako osoba odpowiedzialna za zespół ludzi o różnych kompetencjach, przewodniczy im. Lepiej sprawdza się, porozumiewając się z ludźmi na analogicznych bądź równych rangą stanowiskach, niż z podwładnymi. Jego motto może brzmieć: "konsultacje pod nadzorem", zwykle wierzy w spokojne rozwiązanie problemu. Potrafi efektywnie wykorzystać zasoby zespołu jak i potencjał indywidualny każdego członka grupy. Jego mocne strony to: dążenie do celu, entuzjazm, ufność i opanowanie. Słabe strony koordynatora to brak ambicji i momentami lenistwo.
- Implementer (IMP)
Jest bardzo przydatny w organizacji ze względu na niezawodność i umiejętność przystosowania. Odnosi sukces, ponieważ jest efektywny i ma wyczucie. Mówi się, że wielu kierowników wykonuje tylko te zadania, które chce wykonywać i zaniedbuje te, które są dla nich niewygodne. Implementer zawsze zrobi to, co powinno być zrobione. Jeśli ktoś w grupie nie wie co zostało postanowione i co należy zrobić to w pierwszej kolejności zwrócą się właśnie do niego. Jego mocne strony to: zorganizowanie, praktyczność i możliwość uzyskania od niego wsparcia. Słabe strony to uległość i brak elastyczności w działaniu.
- Perfekcjonista (PER)
Perfekcjonista jest nieoceniony w zadaniach, które wymagają dużej koncentracji i wysokiego poziomu dokładności. Musi sprawdzić każdy szczegół. Rozwija w zespole poczucie czasu i pilnuje harmonogramu. Cechuje go precyzja, zainteresowanie szczegółami i umiejętność wdrażania. Jest nastawiony na konkretny efekt i w pełni świadomy celu. Jego mocne strony to opanowanie, zdyscyplinowanie i świadomość szczegółów w działaniu, natomiast jego słabe strony to pedantyzm i oziębłość.
- Lokomotywa (LOK)
Jest zazwyczaj dobrym kierownikiem, ponieważ jest aktywny i dobrze działa pod presją. Jest znakomity, jeśli chodzi o pobudzanie zespołu do działania i przydatny, jeśli pojawiają się komplikacje. Szybko rzuca i podejmuje działania. Nie skupia się na problemach interpersonalnych, jest ponad to. Sprawnie wprowadza zmiany i nie zastanawia się nad mało popularnymi decyzjami. Najczęściej jest najbardziej efektywnym członkiem zespołu, gwarantującym jego działanie. Próbuje łączyć pomysły, cele i praktyczne rozważania w jedną całość. Jego mocne strony to odporność na stres, efektywność i towarzyskość. Słabe strony lokomotywy to np. niecierpliwość i apodyktyczność.
- Dusza Zespołu (DZ)
Rolą Duszy Zespołu jest zapobieganie problemom interpersonalnym, powstającym w zespole i przez to umożliwianie pełnego zaangażowania wszystkim członkom zespołu. Nie lubi tarć i jest w stanie zrobić wiele, by ich uniknąć. Dusza Zespołu ma "wygładzający" wpływ na zespół. Morale jest wyższe i ludzie wydają się lepiej współpracować. Jest najbardziej wrażliwą osobą z grupy. Jeśli chcemy poznać atmosferę panującą w grupie to powinniśmy zapytać o to właśnie jego. Mocne strony duszy zespołu to entuzjazm, komunikatywność, ufność i pojednawczość. Słabe strony to uległość i brak przekonania w wykonywaniu działań.
- Poszukiwacz Źródeł (PZ)
Jest znakomity w rozwijaniu i realizowaniu pomysłów korzystając z zasobów spoza zespołu. Jest najlepszy, jeśli chodzi o kontakty zewnętrzne i prowadzenie negocjacji. Ma umiejętność zdobywania informacji "spod ziemi" i dogłębnego badania tematu. Rola ta w zespole może pojawiać się od początku powstawania zespołu. Często ujawnia się okazjonalnie. Jest najbardziej lubianym członkiem zespołu. Mocne strony poszukiwacza źródeł to zaradność, komunikatywność, towarzyskość i szeroko rozumiany entuzjazm. Jego słabe strony to bycie kapryśnym i momentami zbyt entuzjastycznym.
- Specjalista (SP)
Specjalista jest niezastąpionym członkiem zespołu, dostarcza wiedzę i umiejętności, które nie są powszechnie dostępne. Miewa tendencję do przeceniania własnego doświadczenia w procesie podejmowania decyzji. Również rola specjalisty ujawnia się w różnych momentach w zależności od zapotrzebowania zespołu na wiedzę specjalistyczną. Specjalista jest osobą bardzo inteligentną, lecz jeśli porównać go z kreatorem to jest trochę zimny i nieprzyjemny w kontakcie. Chłodno analizuje pomysły całej grupy. Jego mocne strony to analityczność, refleksyjność, bezstronność i rozwaga. Słabe strony specjalisty to brak wyobraźni, chłód płynący w kontaktach międzyludzkich i zbytnia krytyczność.
Spośród wskazanych ról są role przeciwstawne, czyli takie, które ukazują odmienne sposoby działania w zespole. Rolami przeciwstawnymi są: Poszukiwacz źródeł i Perfekcjonista, Kreator i Implementer, Lokomotywa i Dusza zespołu, Koordynator i Specjalista, a Ewaluator jest rolą neutralną.
Więcej informacji na www.belbin.pl
Model Belbina — artykuły polecane |
Cechy zespołu — Konflikt — Kształtowanie zespołu — Dynamika grupowa — Model Belbina — Przywództwo sytuacyjne — Zarządzanie zespołem — Metody integracji pracowników — Typowe błędy kierownictwa |
Bibliografia
- Adamczyk P. (2020), Praca zespołowa. Role zespołowe
- Belbin M. (2003), Twoja rola w zespole, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
- Belbin R. (1981), Management team: why they succeed or fail, Heimann, Londyn
- Kerzner H. (2005), Zarządzanie projektami, studium przypadków, Helion, Gliwice
- Makowski M. (2001), Zarządzanie pracownikami, Instrumenty polityki personalnej, Poltex, Warszawa
Autor: Anna Olszewska, www.belbin.pl