Biegły rewident

Biegły rewident jest to osoba uprawniona do badania sprawozdań finansowych. Istnieją ściśle określone wymagania, jakie należy spełnić, aby zostać audytorem:

• korzystanie w pełni z praw publicznych oraz pełna zdolność do czynności prawnych,
• nieskazitelny charakter i dotychczasowe postępowanie daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu biegłego rewidenta,
• kończenie studiów wyższych w Polsce (ewentualnie zagraniczne studia wyższe uznawane w Polsce za równorzędne) i władanie językiem polskim w mowie i w piśmie,
• odbycie trzyletniej praktyki w Polsce, w tym, co najmniej dwuletnia aplikacja pod kierunkiem biegłego rewidenta,
• zdanie egzaminu na biegłego rewidenta przed Komisją,
• uzyskanie dyplomu biegłego rewidenta.

TL;DR

Artykuł przedstawia wymagania i procedury dotyczące zostania biegłym rewidentem. Osoba musi spełnić określone kryteria, zdobyć odpowiednie kwalifikacje i zdać egzamin. Biegli rewidenci mają obowiązek doskonalenia swoich umiejętności i świadczenia różnych usług dla firm. Ponoszą odpowiedzialność za niewłaściwe postępowanie zawodowe i mogą być karani za naruszenie zasad etyki. W celu ochrony przed ryzykiem, biegli rewidenci muszą ubezpieczyć się od odpowiedzialności cywilnej.

Zasady przyjęcia do zawodu

Po otrzymaniu pozytywnych wyników z wszystkich przewidzianych wymaganiami egzaminów i odbyciu praktyki wraz z aplikacją kandydat zostaje dopuszczony do egzaminu dyplomowego, (który odbywa się w formie ustnej i porusza główną problematykę odbytej przez zdającego aplikacji).

Istnieje możliwość zwolnienia przez Komisję Egzaminacyjną (15 członków wpisanych do rejestru biegłych rewidentów) obowiązku zdawania egzaminu w szczególnych przypadkach (Art. 8.1a Ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie z dn. 13 października 1994 r.).

Osoba nabywa prawo do wykonywania zawodu po złożeniu ślubowania i wpisaniu do rejestru biegłych rewidentów. Zawód ten mogą wykonywać obywatele polscy lub osoby nie mające obywatelstwa polskiego, ale posiadające umiejętności, kwalifikacje do zawodu biegłego rewidenta, honorowane przez kraje UE lub członków EFTA (Europejskie Porozumienie o Wolnym Handlu), które zdadzą przed komisją egzamin z prawa gospodarczego w języku polskim.

Rejestr biegłych rewidentów

W rejestrze znajdziemy dane audytorów zawierające:

• Imię i nazwisko, datę urodzenia
• Obywatelstwo
• Miejsce zamieszkania, adres
• Numer dyplomu biegłego rewidenta

Usunięcie z listy biegłych rewidentów

Krajowa Rada może skreślić członka z listy biegłych rewidentów, gdy:

• Nastąpiła śmierć
• Wystąpił on z samorządu
• Sąd wydał prawomocne orzeczenie o wydaleniu z samorządu

Wykonywanie zawodu

Biegły rewident może wykonywać swój zawód na różne sposoby:

• osoba prowadząca działalność we własnym imieniu i na własny rachunek,
• wspólnik spółki jawnej, spółki partnerskiej lub spółki komandytowej
• osoba pozostająca w stosunku pracy z podmiotami w/w,
• osoba nie pozostająca w stosunku pracy i nie prowadząca działalności we własnym imieniu i na własny rachunek, pod warunkiem zawarcia umowy cywilnoprawnej z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych,

Biegli rewidenci rozpoczynając działania dotyczące badania sprawozdania finansowego, postępują wedle logicznej kolejności czynności, które powinny po sobie następować. Zatem podejmując się analizy danej jednostki, biegły rewident upewnia się, że posiada niezbędna wiedzę do przeprowadzenia badania. Ponadto powinien wziąć pod uwagę, czy nie jest aby spokrewniony z jednostką badaną lub nie jest powiązany z nią w sposób finansowy, ponieważ podpisuje pismo o niezależności i bezstronności względem firmy kontrolowanej. Następnie przygotowuje się do przeprowadzenia badania, czyli zapoznaje się z organizacją podmiotu badanego, a potem bada poprawność prowadzenia ksiąg rachunkowych. Na koniec wydaje opinię, czy dane przedsiębiorstwo posiada zdolność co do ciągłości swojej działalności.

Biegli rewidenci są także zobligowani doskonalić swoje umiejętności i poszerzać wiedzę, biorąc udział w szkoleniach. Dodatkowo poza kontrolą sprawozdań finansowych, audytorzy mogą świadczyć inne usługi dla firm, jak np. doradzać jednostkom w sprawach finansowych czy podatkowych (W. Gabrusewicz 2014, s. 51)

Odpowiedzialność

Biegli rewidenci ponoszą odpowiedzialność w przypadku postępowania niezgodnego z etyką zawodową lub zasadami wykonywania zawodu. Przewidziane prawem kary to:

• upomnienie
• nagana
• kara pieniężna
• zawieszenie w prawie wykonywania zawodu (od roku do 3 lat)
• wydalenie z samorządu (możliwość powrotu dopiero po upłynięciu 5 lat)

Biegły rewident może również być zobligowany do przejścia przez dodatkowe szkolenie. W przypadku kar upomnienia, nagany oraz kar pieniężnych wymazują się one po roku od zatwierdzenia. Natomiast zawieszenie wykonywania zawodu anihilowane jest po 3 latach od zakończenia okresu, na jaki wprowadzony był zakaz (D. Krzywda i in. 2012, s. 53)

Można wszcząć postępowanie dyscyplinarne, w terminie nie później niż rok od ujawnienia czynu i nie później niż 3 lata od jego popełnienia. Takie postępowanie dyscyplinarne obejmuje etapy:

• dochodzenie dyscyplinarne
• postępowanie przed Krajowym Sądem Dyscyplinarnym
• postępowanie wykonawcze

Podmioty badające sprawozdania finansowe mają obowiązek ubezpieczyć się od odpowiedzialności cywilnej za szkody, jakie mogą powstać w związku z prowadzona działalnością.

Biegły rewident — artykuły polecane

Rzeczoznawca majątkowy — Audytor — Agencja ubezpieczeniowa — Syndyk — Notariusz — Broker — Radca prawny — Postępowanie sanacyjne — Doradztwo podatkowe

Bibliografia

• Chojnowski Ł. (2013), Stosowanie wartości szacunkowych w sprawozdaniach finansowych w warunkach kryzysu a możliwość ich weryfikacji przez biegłego rewidenta, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 765
• Gabrusewicz W. (2014), Audyt sprawozdań finansowych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Krzywda D. (red.) (2012), Rewizja sprawozdań finansowych, Wydawnictwo SKwP, Warszawa
• Kulicki J., Krawczyk A., Sokół P. (1998), Leksykon podatkowy, PWE, Warszawa
• Ostapiuk A. (2003), Ustawa o rachunkowości, Lubelskie Wydawnictwa Prawnicze, Lublin
• Sawicki K. (2013), Obiektywizm i niezależność biegłych rewidentów i księgowych według kodeksów etyki zawodowej i przepisów prawa, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 765
• Ustawa z dnia 13 października 1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 592
• Wiśniewska J. (2013), Klasyfikacja usług wykonywanych przez biegłych rewidentów, Copernican Journal of Finance & Accounting, nr 2

Autor: Ewa Ignacak, Aleksandra Ogonek