Turystyka medyczna

Turystyka medyczna - to świadoma działalność człowieka, w której podróżny (turysta medyczny) ma na celu uzyskanie szeroko pojmowanej opieki zdrowotnej - zarówno we własnym kraju, jak i za granicą - polegającej przede wszystkim na zachowaniu (pozyskaniu) lepszego stanu zdrowia lub/i estetycznego wyglądu własnego ciała, połączonego z wypoczynkiem, regeneracją sił fizycznych i psychicznych, zwiedzaniem atrakcji i walorów turystycznych oraz rozrywką. (A.P. Lubowicki - Vikuk 2012, s. 5-6). Turystyka medyczna jest jedną z form turystyki zdrowotnej w szerokim znaczeniu. Nawiązując do podziału turystyki zdrowotnej na jej cel można wyróżnić dwa motywy działania. Pierwszy z nich to leczenie lub poprawa stanu zdrowia, drugim jest zachowanie zdrowia. Turystyka medyczna obok turystyki uzdrowiskowej i leczniczej klasyfikuje się w pierwszej grupie (M. Boruszczak i in. 2010, s. 21-22). W skład turystyki zdrowotnej wchodzą: turystyka stomatologiczna, rozrodcza, aborcyjna, farmaceutyczna i chirurgiczna (J. Rab-Przybyłowicz 2014, s. 24). Jest to turystyka niszowa, która dociera do wyselekcjonowanej grupy ludzi. Podejmują oni najpierw decyzje o zabiegu, a następnie podporządkowują do niej plan pobytu. Oprócz najważniejszego medycznego aspektu wyjazdu, lokalizacja kliniki i oferowane atrakcje również mają istotny wpływ na wybór klienta. (J. Rab-Przybyłowicz 2014, s. 32-33).

TL;DR

Turystyka medyczna polega na podróżach mających na celu uzyskanie opieki zdrowotnej, regeneracji sił fizycznych i psychicznych oraz wypoczynku. Rozwój turystyki medycznej ma swoje korzenie w starożytności, ale dynamiczny rozwój nastąpił w XXI wieku. Czynniki sprzyjające rozwojowi to wysokie koszty leczenia, podwyższenie standardów opieki medycznej, unowocześnienie technologii, wzrost komfortu podróży i inne. Turystyka medyczna ma różne formy, takie jak operacje plastyczne, zabiegi stomatologiczne, transplantacja, zabiegi kardiologiczne i ortopedyczne. Istnieją bariery w rozwoju turystyki medycznej, takie jak kwestie geograficzne, językowe, prawne i opieka po świadczonej usłudze. Popyt i podaż w turystyce medycznej zależą od wielu czynników, a podmiotami wpływającymi na nią są samorząd terytorialny, podmioty medyczne, turyści medyczni, organizacje wspierające rozwój turystyki i inne. Turystyka medyczna rozwija się w Polsce, a najpopularniejsze usługi to stomatologia, chirurgia plastyczna, usługi okulistyczne i uzdrowiska. Polska charakteryzuje się profesjonalną kadrą medyczną, niższymi cenami i komfortowymi warunkami.

Geneza

Początków rozwoju turystyki medycznej można znaleźć w starożytności. Wówczas ludzie odbywali podróże nie tylko w celach handlowych czy religijnych, ale także dla udoskonalenia sił psychicznych i fizycznych. Pierwsze wędrówki odbywały się na tereny, na których leczono wodami zwykłymi i mineralnymi (A.P. Lubowicki - Vikuk 2012, s. 1). W połowie lat 90. XX wieku jako turystkę medyczną nazywano wyjazdy za granicę mieszkańców bogatych państw arabskich, Europy i Ameryki Północnej w celach medycznych (W. Kurek 2011, s. 290). Jednak dopiero w XXI wieku nastąpił dynamiczny rozwój turystki medycznej dzięki branży turystycznej i mass mediom (A.P. Lubowicki - Vikuk 2012, s. 1).

Czynniki sprzyjające rozwojowi turystyki medycznej

• Wysoki koszt leczenia w bogatych krajach
• Podwyższenie standardów opieki medycznej
• Unowocześnienie technologii
• Wzrost komfortu podróży
• Nielegalność zabiegów medycznych
• Konieczność podlegania zaawansowanej opiece medycznej, której nie można otrzymać w miejscu zamieszkania
• Duże kolejki na dane świadczenie medyczne

(W. Kurek i in. 2011, s. 290.)

Formy turystyki medycznej

Można wyróżnić dwie formy turystyki medycznej ze względu na:

1. Jakość/prestiż - pacjenci pochodzą z państw słabo rozwiniętych i podróżują do miejsc, gdzie medycyna jest rozwinięta na wysokim poziomie. Jest to spowodowane brakiem odpowiedniej oferty leczniczej. Dotyczy przede wszystkim chirurgii plastycznej oraz zabiegów dotyczących chorób wewnętrznych, dróg oddechowych.
2. Koszty - pacjenci z państw wysoko rozwiniętych podróżują do krajów, w których usługi są świadczone po niższej cenie.

Bariery w rozwoju turystyki medycznej

• Geograficzna związana, np. z noclegiem
• Językowa
• Prawna dotycząca, np. odszkodowań przy wystąpieniu błędu medycznego
• Problem z opieką po świadczonej usłudze
• Niedogodność związana z obcowaniem z nieznanym systemem opieki zdrowotnej

(E. Borek 2013, s. 4)

Świadczenia w ramach turystyki medycznej

• Transplantacja
• Operacje plastyczne
• Zabiegi stomatologiczne
• Zabiegi kardiologiczne
• Zabiegi ortopedyczne

(E. Borek 2013, s. 4).

Turysta medyczny

Turystę medycznego można zdefiniować jako osobę podróżującą poza miejsce codziennego pobytu w celu skorzystania z szerokiej oferty usług medycznych/okołomedycznych oraz turystycznych i paraturystycznych pod warunkiem, że nie przebywa w docelowej destynacji mniej niż jeden dzień i dłużej niż 12 miesięcy, a środki, z jakich pokrywa pobyt, nie pochodzą z podjętej tam działalności zarobkowej. (J. Rab-Przybyłowicz 2014, s. 31). Ze względu na wysokość przychodów turystów medycznych można podzielić na zamożnych i mniej zamożnych. Zależność między krajem pochodzenia, zamożnością turysty a rodzajem zabiegu, który wybiera, przedstawia poniższa tabela.

Kryterium	Zamożni turyści z krajów średnio rozwiniętych gospodarczo	Zamożni turyści z krajów słabo rozwiniętych gospodarczo	Mniej zamożni turyści z krajów średnio rozwiniętych gospodarczo	Mniej zamożni turyści z krajów słabo rozwiniętych gospodarczo
Najczęściej wybierany zabieg	inwazyjny, wykorzystujący najnowsze technologie, upiększający	inwazyjny, wykorzystujący medycynę tradycyjną	inwazyjny, wykorzystujący niską technologię, usługi medyczne wykonywane przy granicy	usługi medyczne wykonywane przy granicy

(Źródło: J. Rab-Przybyłowicz 2014, s. 29-30)

Popyt i podaż

Turystyka medyczna największą działalnością cechuje państwa, gdzie kapitał finansowy i ludzki jest w pełni wykorzystywany. Niezbędne jest wsparcie władz, ponieważ konieczna jest dobra infrastruktura publiczna oraz publiczne usługi. Istotnie wpływa to na popyt i podaż w turystyce medycznej (J. Rab-Przybyłowicz 2014, s. 39).

Podaż w turystyce medycznej to pewna ilość produktów i usług medycznych oferowanych do sprzedaży po danej cenie i w danym czasie. (J. Rab-Przybyłowicz 2014, s. 38). Do cech podaży turystyki medycznej należą kapitałochłonność, dostęp do informacji, wysoko wykwalifikowana kadra. (J. Rab-Przybyłowicz 2014, s. 40).

Popyt w turystyce medycznej oznacza wielkość zapotrzebowania na dobra i usługi medyczne i turystyczne, które zaspokajają potrzeby turystów przed wyjazdem do destynacji turystycznej, podczas pobytu w niej i po powrocie przy uwzględnieniu określonych cen w oznaczonym czasie. (J. Rab-Przybyłowicz 2014, s. 42). Czynniki zwiększające popyt: wiedza, dostępność, koszt, jakość i regulacje prawne.(E. Borek 2013, s. 4).

Podmiotami wpływającymi na podaż i popyt w turystyce medycznej są:

• Samorząd terytorialny
• Podmioty medyczne, np. kliniki ortopedyczne
• Turyści medyczni, np. cudzoziemcy
• Organizacje wspierające rozwój turystyki
• Lokalna społeczność
• Podmioty okołoturystyczne, np. banki
• Podmioty turystyczne, np. biura podróży
• Instytucje związane z obsługą ruchu turystycznego, np. muzea
• Inne podmioty gospodarcze, np. gabinety Spa

(J. Rab-Przybyłowicz 2014, s. 40).

Produkt turystyki medycznej

Produktem turystyki medycznej nazywa się ofertę w formie pakietu przeznaczoną do sprzedaży, którą tworzą usługi medyczne i turystyczne. Jej podstawą są kliniki i gabinety świadczące usługi medyczne. Na pakiet turystyki medycznej składają się: pakiet turystyczny, pakiet medyczny, komponenty fakultatywne i pakiet dla osoby towarzyszącej. Z pakietów wynika wiele korzyści. Należą do nich możliwość zwiedzania nowych, nieznanych miejsc czy ograniczenie stresu. Produkt turystyczny wybierany jest przez turystów medycznych m.in. na podstawie wysokości ceny, dostępności atrakcji turystycznych, dostępności połączeń komunikacyjnych (J. Rab-Przybyłowicz 2014, s. 64, 66, 69, 71).

Kraje związane z turystyką medyczną

Do państw znanych na świecie wskutek rozwoju turystyki medycznej należą m.in: Indie, Singapur, Argentyna, Brazylia, Kostaryka, Polska, Węgry (W. Kurek i in. 2011, s. 291).

Turystyka medyczna w Polsce

Turystyka medyczna dynamicznie rozwija się w Polsce. Spowodowane jest to przystąpieniem do Unii Europejskiej, wglądem do informacji zawartych w Internecie na temat świadczonych usług medycznych i szeroką gamą ofert turystycznych.(E. Borek 2013, s. 8). Do Polski najczęściej przyjeżdżają pacjenci z Niemiec, Danii, Wielkiej Brytanii i Kanady. Największą popularność zdobyły usługi stomatologiczne, chirurgia plastyczna, usługi okulistyczne, a także polskie uzdrowiska. Polską turystykę medyczną charakteryzuje profesjonalna kadra medyczna, zabiegi po niższych cenach oraz zapewnienie klientom komfortowych warunków. (M. Boruszczak i in. 2011, s. 15). Na rynku krajowym znajdują się podmioty turystyczne i stowarzyszenia, które działają na rzecz turystyki medycznej. Należą do nich m.in. MTA Poland i Polskie Stowarzyszenie Turystyki Medycznej (A.P. Lubowicki - Vikuk 2012, s. 7).

Turystyka medyczna — artykuły polecane

Turystyka rowerowa — Sezonowość popytu turystycznego — Kwatera prywatna — Handel detaliczny — Determinanty popytu turystycznego — Ekoturystyka — Hotelarstwo — Ruch turystyczny — Agroturystyka

Bibliografia

• Boruszczak M. (red.) (2010), Turystyka zdrowotna, Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku, Gdańsk
• Boruszczak M. (red.) (2011), Turystyka zdrowotna i uzdrowiskowa, Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku, Gdańsk
• Kurek W. (red.) (2011), Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Lubowiecki-Vikuk A. (2011), Turystyka medyczna jako produkt eksportowy polskiej gospodarki, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne problemy usług nr 79, nr 690
• Lubowiecki-Vikuk A. (2012), Turystyka medyczna przejawem współczesnych trendów i tendencji w turystyce, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne problemy usług nr 84, nr 699
• Rab-Przybyłowicz J. (2014), Produkt turystyki medycznej, Difin, Warszawa
• Borek E. (2013), Turystyka medyczna w Europie i w Polsce - stan obecny, bariery rozwoju, perspektywy i rekomendacje dotyczące rozwoju przyjazdowej turystyki medycznej w Polsce, Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, nr 11 (4)

Autor: Magdalena Nowak