Zysk operacyjny

Zysk operacyjny to zysk, który jest równy przychodom ze sprzedaży osiągniętym przez przedsiębiorstwo po odjęciu wszystkich poniesionych kosztów m.in. koszty sprzedaży, koszty administracyjne, koszty ogólne (M. Tyran 1999 s. 38)

Innymi słowy jest to zysk brutto ze sprzedaży, który jest skorygowany o skutki innych przychodów i pozostałych kosztów operacyjnych. Zysk ten odzwierciedla efekt i jakość działalności operacyjnej firmy, jednak nie uwzględnia kosztów finansowych, tj. kosztów nagromadzonych za korzystanie z innych, obcych środków finansowych (A. Rutkowski 2003 s. 32)

Różnicę pomiędzy tymi wartościami oblicza się z powodu tego, iż przedsiębiorstwo może być finansowane z przeróżnych źródeł finansowania z szerokiej oferty na rynku finansowym. Gdy w firmie jest realizowany program naprawczy, jego głównym celem jest osiągnięcie przez przedsiębiorstwo zysku operacyjnego, z różnorakich źródeł. Dzieje się tak, ponieważ po restrukturyzacji działalność firmy może być finansowana innymi kapitałami niż dotychczas. Z tego powodu analizując wartości zysku operacyjnego należy się zastanowić w jakim stopniu wynik zysku operacyjnego jest kształtowany przypuszczalnie wynikiem pozostałej działalności operacyjnej. (A. Rutkowski 2003 s. 32)

TL;DR

Zysk operacyjny to zysk brutto ze sprzedaży minus koszty operacyjne. Nie uwzględnia kosztów finansowych. Może być obliczany za pomocą wzoru. Wskaźnik relacji zysku operacyjnego do przychodu ze sprzedaży pokazuje zdolność firmy do osiągania zysku z działalności. Istnieją trzy miary zysku operacyjnego: EBIT, EBITA i EBITDA.

Obliczanie zysku operacyjnego

Wartość zysku operacyjnego można obliczyć z poniższego wzoru:

• $Z_{O}={{P_{S}}-\left({K_{T}}+{K_{O}}+{K_{S}}\right)}$
• $Z_{O}$ - zysk operacyjny
• $P_{S}$ - przychód ze sprzedaży
• $K_{T}$ - koszty sprzedanych towarów
• $K_{O}$ - koszty ogólne i administracyjne
• $K_{S}$ - koszty sprzedaży

Aby uprościć wzór, należy wiedzieć iż:

• $K_{P}={{K_{O}}+{K_{S}}}$
• $K_{P}$ - koszty pośrednie
• $K_{O}$ - koszty ogólne i administracyjne
• $K_{S}$ - koszty sprzedaży

Wtedy powyższy wzór wygląda następująco:

• $Z_{O}={{P_{S}}-\left({K_{T}}+{K_{P}}\right)}$
• $Z_{O}$ - zysk operacyjny
• $P_{S}$ - przychód ze sprzedaży
• $K_{T}$ - koszty sprzedanych towarów
• $K_{P}$ - koszty pośrednie

Przykład:

Suma przychodów ze sprzedaży	240 000 000
Koszty sprzedanych towarów	176 600 000
Marża brutto	63 400 000
Koszty ogólne i administracyjne	13 900 000
Koszty sprzedaży	13 300 000
Razem	25 200 000
Zysk operacyjny	38 20 000

• $Z_{O}={{P_{S}}-\left({K_{T}}+{K_{O}}+{K_{S}}\right)}$
• $Z_{O}={{240000000}-\left({176600000}+{13900000}+{11300000}\right)}$
• $Z_{O}={{240000000}-{201800000}}$
• $Z_{O}={38200000}$

Przy osiąganych obrotach 240 000 000 USD, zysk operacyjny firmy X wyniósł 38 200 000 USD. (M. Tyran 1999 s. 38)

Zysk operacyjny jako procent przychodu ze sprzedaży

Jednym z wartościowych wskaźników odzwierciedlających faktyczną wartość zysku operacyjnego jest wskaźnik relacji zysku operacyjnego do przychodu ze sprzedaży.

Wskaźnik ten jest przydatny, ponieważ:

• pozwala kierownictwu firmy na monitorowanie działalności firmy w konkretnych okresach Gdy wskaźnik ten spada można podejrzewać, iż koszty ogólne nieproporcjonalnie wzrosły w stosunku do wzrostu sprzedaży,
• dzięki niemu można wykazać zdolność firmy do osiągania zysku z wykonywanej działalności (M. Tyran 1999 s. 38)

Wskaźnik oblicza się ze wzoru:

• $W_{R}={\frac {Z_{O}}{P_{S}}}$
• $W_{R}$ - wskaźnik relacji zysku operacyjnego do przychodu ze sprzedaży
• $Z_{O}$ - zysk operacyjny
• $P_{S}$ - przychód ze sprzedaży

Przykład:

Biorąc pod uwagę dane z tabeli znajdującego się w poprzednim przykładzie, można obliczyć wskaźnik relacji zysku operacyjnego do przychodu ze sprzedaży. Wygląda to następująco: Zysk operacyjny = 38 200 000 USD Przychód ze sprzedaży = 40 000 000

• $W_{R}={\frac {38200000}{240000000}}$
• $W_{R}={0,159}$

Wskaźnik relacji zysku operacyjnego do przychodu ze sprzedaży wynosi 15,9% w zaokrągleniu 16%. Wynika z tego, że na każdym dolarze, który pochodzi ze sprzedaży w firmie X, ma ona prawie 16 centów zysku (M. Tyran 1999 s. 38)

EBIT, EBITA, EBITDA

Zysk operacyjny można opisywać w trzech miarach:

• EBIT (earnings before interest and taxes) to zysk operacyjny przed spłatą odsetek oraz opodatkowaniem. Wartość ta określa wielkość nadwyżki tworzonej w firmie z działalności podstawowej, lecz już z uwzględnieniem kosztów, które są ogólnozakładowe. Miernik ten nie uwzględnia zysków pochodzących z “pozostałej działalności operacyjnej". Jest to funkcja wielkości przychodów pochodzących ze sprzedaży, a także kosztów zmiennych oraz stałych. EBIT jest uwzględniany w kalkulacjach niezbędnych do określenia progu rentowności czy dźwigni operacyjnej. (A. Rutkowski 2015, s. 32)
• EBITA (ernings before interest, taxes and amortization) jest to zysk z działalności gospodarczej, jednak zmniejszony o podatek dochodowy, a także powiększony o amortyzację wartości niematerialnych czy też prawnych. EBITA może być obliczona poprzez dodanie do zysku operacyjnego EBIT wartości amortyzacji środków niematerialnych i prawnych. W EBITA nie jest uwzględniana amortyzacja aktywów rzeczowych trwałych. Bierze się to z faktu, że angielskie “amortization" określa jedynie amortyzację wartości prawnych i niematerialnych, a do wartości trwałych używa się pojęcia “depreciation".
• EBITDA (earnings before interest, taxes, depreciation and amortization) to zysk z działalności gospodarczej, który jest zwiększony o amortyzację. Stanowi on bardzo popularną miarę określającą zyskowność w analizie finansowej, a także wycenie przedsiębiorstw. Jest on obliczany jako suma zysku operacyjnego i amortyzacji. Miernik ten jest często traktowany jako uproszczona miara operacyjnych przepływów pieniężnych, ponieważ koryguje ona zysk operacyjny o koszty pochodzenia niegotówkowego. EBITDA najczęściej wykorzystywana jest w analizie ryzyka kredytowego czy też w wycenie spółek (A. Kopiński 2010, s. 358-359)

Zysk operacyjny — artykuły polecane

Wskaźnik rentowności — Średni ważony koszt kapitału — Wartość dla akcjonariuszy — Dochodowe metody wyceny przedsiębiorstw — Kapitał trwały — Stopa zwrotu z kapitału własnego — Dźwignia finansowa — Analiza struktury kapitałowej — Analiza wskaźnikowa

Bibliografia

• Grabiński K. (2012), Sprawozdanie z zysku całkowitego a bieżący zysk operacyjny - użyteczność decyzyjna w świetle badań naukowych, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, nr 66
• Kopiński A. (red.) (2010), Finanse Przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
• Mielcarek J. (2014), Model rachunkowości zarządczej i model mieszany a poziom dźwigni finansowej,, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, nr 65
• Rutkowski A. (2016), Zarządzanie finansami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Rutkowski A. (2016), Zarządzanie finansami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Tyran M. (1999), Wskaźniki finansowe, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa
• Wilczyński R. (2014), Pomiar efektywności a cele przedsiębiorstw, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, nr 66

Autor: Małgorzata Pompka