Rodzaje transportu

Rodzaje transportu
Polecane artykuły
Ładunek drobnicowy Powierzchnia magazynowa Transport kolejowy Transport lotniczy Droga ekspresowa Transport System transportu wewnętrznego Żegluga śródlądowa Magazyn

Transport to wszelkie czynności powodujące fizyczne przemieszczenie produktów w przestrzeni, czyli z miejsca nadania do wyznaczonego miejsca odbioru w odpowiednim czasie, w nienaruszonym stanie i po wcześniej ustalonym przez obie strony koszcie. W połączeniu z logistyką oraz spedycją, transport wchodzi w skład branży TSL (transport-spedycja-logistyka).

Inna definicja transportu wskazuje że transport polega na świadczeniu usług ściśle wiążących się z procesem przemieszczania.

Usługi przemieszczania zawierają:

1. załadunek,
2. wyładunek,
3. składowanie.

Usługi dodatkowe obejmują:

1. usługi spedycyjne,
2. usługi kontrolne,
3. usługi rzeczoznawcze,
4. usługi organów celnych.

Zobacz także: Nabrzeże portowe.

TL;DR

Transport to fizyczne przemieszczanie produktów z miejsca nadania do miejsca odbioru. Istnieje wiele rodzajów transportu, takich jak drogowy, kolejowy, wodny, lotniczy i rurociągowy. Każdy ma swoje zalety i wady. Wybór odpowiedniego środka transportu zależy od kosztów, czasu przewozu, niezawodności, dostępności przestrzennej i bezpieczeństwa.

Klasyfikacja transportu

Ze względu na zastosowaną gałąź transportu:

• transport morski,
• transport śródlądowy,
• transport kolejowy,
• transport drogowo - samochodowy,
• transport lotniczy,
• transport rurociągowy.

Ze względu na przedmiot podlegający przewozowi:

• transport pasażerski (komunikacja),
• transport towarowy.

Ze względu na sposób zorganizowania przewozu:

• transport regularny - np. stałe kursy według rozkładu jazdy jak PKP,
• transport nieregularny - np. żegluga trampowa.

Ze względu na zastosowane jednostki ładunkowe:

• transport konwencjonalny,
• transport multimodalny.

Ze względu na rodzaj obsługiwanych transakcji:

• transport krajowy,
• transport międzynarodowy.

Ze względu na wielkość przesyłki:

• transport cało pojazdowy,
• transport zbiorowy.

Ze względu na ciągłość przebiegu procesu transportowego:

• transport bezpośredni,
• transport wielogałęziowy,
• transport łamany.

Ze względu na odległość pokonywaną podczas procesu transportu (odległości mają charakter umowny w zależności od gałęzi):

• transport bliski,
• transport średni,
• transport daleki.

Ze względu na dostępność transportu:

• transport publiczny (obcego przewoźnika),
• transport własny.

Ze względu na formę własności przewoźnika:

• transport prywatny,
• transport państwowy,
• transport współdzielczy.

Charakterystyka transportu drogowego

Transport drogowy (samochodowy) - najbardziej rozpowszechniony środek transportu wykorzystywany w większości operacji logistycznych. Rozbudowana sieć dróg pozwala przewoźnikom dotrzeć w praktycznie dowolne miejsce, co powoduje, że usługi transportowe mogą być świadczone na rzecz praktycznie każdego. Z powodu niskiej kapitałowej bariery wejścia na rynek przewoźników samochodowych jest bardzo duża ilość firm świadczących tego typu usługi dzięki czemu mamy dużą dostępność usług w tej gałęzi transportu.

Zalety:

• najlepsza dostępność przestrzenna - zasięg możliwość dojazdu praktycznie w większość miejsc,
• najkorzystniejsze dostosowanie sieci dróg do rozmieszenia rynków zaopatrzania i zbytu,
• niskie koszty utrzymania w przypadku komunikacji miejskiej - publicznej,
• tabor przystosowany do przewozu ładunków o różniej podatności transportowej,

Wady:

• wysokie koszty dodatkowe (ubezpieczenia, wydatki drogowe-)
• stosunkowo mała ładowność,
• duży wpływ na zanieczyszczenia środowiska - wytwarzane spaliny,
• zagęszczenie ruchu, korki,
• uwarunkowanie od warunków pogodowych.

Transport kolejowy

Transport kolejowy - tego typu usługi przewozowe są świadczone przez niewielka liczbę dużych firm (zazwyczaj dużą część udziałów posiada państwo). Występuje duża bariera wejścia na rynek (wysoki koszt inwestycji w terminale, sprzęt i trakcje). Kolej zajmuje się głównie przemieszczaniem dużej ilości towarów na duże odległości o stosunkowo niewielkiej wartości (produkty przemysłu drzewnego, wydobywczego, produkty rolne).

Zalety:

• niskie koszty przewozu,
• wysoka niezawodność taboru kolejowego,
• tabor kolejowy przystosowany do przewozu ładunków o zróżnicowanej podatności transportowej,
• nie znaczy negatywny wpływ na środowisko naturalne,
• możliwość transportu ładunków masowych na znacznie dłuższy dystans w porównaniu z transportem samochodowym.

Wady:

• niskie bezpieczeństwo transportowanych ładunków,
• długi czas transportu spowodowany niedużą prędkością taboru kolejowego,
• brak rozbudowanej sieci kolejowej w wymiarze krajowym ale także międzynarodowym.
• wysokie koszty budowy linii kolejowych.

Transport wodny

Transport wodny - stanowi jeden z najważniejszych czynników rozwoju gospodarczego, wzdłuż dużych rzek powstawały większe miasta. Za pomocą tego środka transportu przewozi się towary na duże odległości o niskiej wartości i dużej zawartości, które można łatwo przeładować za pomocą urządzeń mechanicznych. Jedna barka może przewieźć ok.1500 ton ładunku.

Zalety:

• niskie koszty,
• globalny zasięg szlaków morskich,

Wady:

• ograniczona dostępność przestrzenna (z portu do portu) konieczność korzystania z innych gałęzi transportu,
• długi czas przewozu,
• niska częstotliwość kursów,
• małe bezpieczeństwo towarów, ze względu na wilgoć, zasolenie, warunki atmosferyczne, piractwo.

Typy statków morskich:

• Drobnicowce - wielkie ładownie, zwykle przewożą ładunki wypełniające cała ładownię,
• Masowce - ładunki o niskim stosunku wartości do wagi (rudy metali, zboże, węgiel i złom żelazny), wyposażone w grodzie co pozwala przewozić kilka rodzajów dóbr w tym samym czasie,
• Tankowce - przewożą największe ładunki (od 18 000t do 500 000t) z powodu wycieków ropy naftowej coraz częściej buduje się statki z podwójnym kadłubem,
• Kontenerowce - statki przystosowane do przewozu kontenerów,
• Statki typu ro-ro - statek posiada wbudowane duże rampy, dzięki którym można wjechać z ładunkiem bezpośrednio na statek,(zastosowanie w przewozie samochodów),
• Statki typu obo - (oil-bulk-ore; ropa naftowa-produkty masowe-rudy) duża wielofunkcyjność, dużym plusem jest możliwość przewożenia różnych towarów jednocześnie,
• Barki oceaniczne - jednostki ciągnięte przez specjalny holownik, bardzo tani środek transportu.

Transport lotniczy

Transport lotniczy - większość dochodu osiągana z transportu pasażerskiego, transport towarowy znajduje się w fazie rozwoju.

Zalety:

• bezpieczeństwo ładunków,
• szybkość transportu,
• zdolność do transportowania ładunków o dużych gabarytach,
• szybki rozwój taboru lotniczego,

Wady:

• wysokie koszty transportu oraz budowy wymaganej infrastruktury,
• ograniczona dostępność przestrzenna - konieczność korzystania z innych gałęzi transportu,

Transport rurociągowy

Transport rurociągowy - odnosi się do rurociągów naftowych, laktociągów, a nie do gazociągów. Zastosowanie w przemieszczaniu płynnych produktów naftowych. Dostępność rurociągu jest ograniczona, co dodatkowo wymusza korzystanie z innych środków transportu (kolej, transport drogowy lub wodny).

Zalety:

• niskie koszty transportu,
• niezależny od warunków atmosferycznych,

Wady:

• ograniczona dostępność- wymaga specjalistyczna infrastruktura,
• duże koszty budowy,
• degradacja środowiska pod względem krajobrazu,

Kryteria wyboru środka transportu

Wybierając środek transportu należy wziąć pod uwagę:

• Koszty
• Czas przewozu
• Niezawodność
• Dostępność przestrzenną
• Bezpieczeństwo

Bibliografia

• Coyle J., Bardi E., Langley Jr. (2002) Zarządzanie logistyczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Czubała A. (2001), Dystrybucja produktów, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Gołębiowska E. (red.)(2002), Kompendium wiedzy o logistyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Jóżwiak Z., Kawa M. ZASTOSOWANIE NOWOCZESNYCH ROZWIĄZAŃ LOGISTYCZNYCH W TRANSPORCIE ŁADUNKÓW PONADNORMATYWNYCH
• Neider. J (2012), Transport międzynarodowy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Zielaskiewicz H. (2010), Transport intermodalny na rynku usług przewozowych, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji-PIB, Radom

Autor: Szymon Karcz, Paulina Przeniosło