Dwuszczeblowe sterowanie zapasami

Dwuszczeblowe sterowanie zapasami
Polecane artykuły
Magazyn Optymalna wielkość zamówienia Składowanie produktów Zapas bezpieczeństwa Koszt zmienny Gospodarka magazynowa Powierzchnia magazynowa Liczność partii Korzyści skali

Zapasy możemy utrzymywać na dwóch "szczeblach magazynowych" szczebel wyższy pełni funkcje magazynu centralnego, natomiast niższy magazynu rejonowego.

Dwuszczeblowe utrzymanie zapasów umożliwia minimalizację łącznych zapasów danego materiału, przy zachowaniu tego samego stopnia ryzyka występowania jednego wyczerpania w jednym z punktów szczebla niższego (tzn. punktu bezpośrednio zaspokajającego potrzeby klienta).

Przykładami struktur, które stosują dwuszczeblowe sterowanie zapasami mogą być:

• przedsiębiorstwa handlowe, posiadające własną hurtownie i siec sklepów detalicznych,
• firma usługowa, prowadząca wiele punktów naprawy, zaopatrywanych w niektóre zespoły i części z centralnego magazynu.

W zapasach magazynu centralnego należy utrzymywać towary o dużej i względnie stałej intensywności popytu, a także krótkim okresie trwałości. Muszą one trafiać wprost do punktów, z których dostawy następują bezpośrednio do otoczenia. Przykładem może być pieczywo. Natomiast produkty typu kawa, herbata, alkohol mogą być tylko w pewnych ilościach gromadzone w magazynie centralnym. W magazynach rejonowych gromadzi się zapasy bezpieczeństwa, które pokrywają popyt większy od popytu prognozowanego. Wielkość takiego zapasu można wyznaczyć z wzoru:

$Zr=k{\sqrt {l{\bar {y}}}}$

gdzie:

k- współczynnik bezpieczeństwa tj. wielkość wynikająca z dopuszczalnego ryzyka wyczerpania zapasów.

l - przeciętny czas upływający od wystąpienia potrzeby do nadejścia dostawy z magazynu centralnego (w jednostkach czasu, stosowanego do pomiaru popytu)

y - średnia wielkość popytu na dany towar.

Korzyści dwuszczeblowego sterowania zapasami

Dwuszczeblowe sterowanie zapasami jest strategią zarządzania, która ma na celu minimalizację kosztów związanych z utrzymaniem zapasów oraz poprawę efektywności zarządzania nimi. Ta metoda opiera się na podziale zapasów na dwa poziomy: magazyn centralny i magazyny rejonowe. Poniżej przedstawiam korzyści, jakie przynosi taka strategia:

Minimalizacja kosztów związanych z utrzymaniem zapasów

Dzięki dwuszczeblowemu sterowaniu zapasami firma ma możliwość utrzymania mniejszej ilości towarów w magazynach centralnych, co prowadzi do zmniejszenia kosztów związanych z przechowywaniem i utrzymaniem zapasów. Ta strategia umożliwia również lepsze planowanie zamówień i dostaw, co pozwala uniknąć nadmiernego zapełniania magazynów.

Zwiększenie dostępności towarów dla klientów

Dwuszczeblowe sterowanie zapasami pozwala na lepszą dostępność towarów dla klientów. Magazyn centralny może być odpowiedzialny za utrzymanie większych zapasów popularnych produktów, które są często zamawiane przez klientów. Natomiast magazyny rejonowe mogą być odpowiedzialne za utrzymanie zapasów rzadziej sprzedawanych produktów, które są dostępne w określonych rejonach, co umożliwia szybszą dostawę i zadowolenie klientów.

Redukcja ryzyka wyczerpania zapasów

Dzięki dwuszczeblowemu sterowaniu zapasami firma ma większą kontrolę nad swoimi zapasami. Magazyn centralny może służyć jako zabezpieczenie przed wyczerpaniem zapasów, ponieważ może utrzymywać większe ilości towarów. W przypadku gdy zapasy w magazynach rejonowych zostaną wyczerpane, firma może skorzystać z zapasów z magazynu centralnego, co minimalizuje ryzyko utraty sprzedaży.

Optymalizacja procesu zamawiania i dostaw

Dwuszczeblowe sterowanie zapasami umożliwia optymalizację procesu zamawiania i dostaw. Dzięki odpowiedniemu planowaniu i monitorowaniu zapasów, firma może dokonywać zamówień na podstawie prognoz popytu, co pozwala uniknąć braku towarów na sklepie. Ponadto, dzięki podziałowi zapasów na dwie warstwy, firma może zoptymalizować trasy dostaw i koszty transportu, co przyczynia się do efektywniejszego zarządzania logistyką.

Poprawa efektywności zarządzania zapasami

Dwuszczeblowe sterowanie zapasami poprawia efektywność zarządzania zapasami. Dzięki podziałowi zapasów na dwa poziomy, firma może lepiej kontrolować swoje zapasy i dostosować je do potrzeb klientów. Ta strategia umożliwia również lepsze wykorzystanie dostępnej przestrzeni w magazynach oraz zwiększenie efektywności operacyjnej firmy.

Przykłady firm stosujących dwuszczeblowe sterowanie zapasami

Dwuszczeblowe sterowanie zapasami może być stosowane w różnych branżach i firmach. Poniżej przedstawiam przykłady firm, które z powodzeniem zastosowały tę strategię:

Przedsiębiorstwo handlowe z branży spożywczej

Przedsiębiorstwo handlowe z branży spożywczej może utrzymywać duże zapasy żywności o krótkim okresie trwałości w magazynie centralnym, a zapasy długoterminowe w magazynach rejonowych. Dzięki temu firma może szybko dostarczać świeże produkty do sklepów w różnych rejonach, jednocześnie minimalizując ryzyko marnowania żywności.

Firma usługowa świadcząca usługi serwisowe

Firma usługowa świadcząca usługi serwisowe może utrzymywać zapasy części zamiennych w magazynie centralnym, a materiały eksploatacyjne w magazynach rejonowych. Dzięki temu firma jest w stanie szybko reagować na potrzeby klientów, zapewniając dostępność niezbędnych części zamiennych w odpowiednich lokalizacjach.

Producent elektroniki

Producent elektroniki może utrzymywać zapasy podzespołów w magazynie centralnym, a gotowe produkty w magazynach rejonowych. Dzięki temu firma może zoptymalizować proces produkcji, minimalizując czas oczekiwania na dostawę podzespołów i zapewniając szybką dostawę gotowych produktów do klientów.

Sklep internetowy

Sklep internetowy może utrzymywać zapasy popularnych produktów w magazynie centralnym, a rzadziej sprzedawane produkty w magazynach rejonowych. Dzięki temu firma może skrócić czas dostawy dla popularnych produktów i zaspokajać potrzeby klientów w różnych rejonach.

Firma logistyczna

Firma logistyczna może utrzymywać zapasy opakowań i materiałów pakowych w magazynie centralnym, a produkty gotowe w magazynach rejonowych. Dzięki temu firma może zoptymalizować proces pakowania i dostawy, minimalizując koszty transportu i czas realizacji zamówień.

Narzędzia i metody wspomagające dwuszczeblowe sterowanie zapasami

Aby skutecznie stosować dwuszczeblowe sterowanie zapasami, firmy mogą korzystać z różnych narzędzi i metod. Poniżej przedstawiam przykłady:

Systemy informatyczne do monitorowania zapasów i generowania prognoz popytu

Systemy informatyczne mogą być wykorzystywane do monitorowania stanu zapasów w magazynach centralnych i rejonowych, a także do generowania prognoz popytu. Dzięki temu firma może lepiej planować zamówienia i dostawy, minimalizować ryzyko braku towarów oraz unikać nadmiernego zatowarowania magazynów.

Metody prognozowania popytu

Metody prognozowania popytu, takie jak metoda średniej ważonej, metoda trendu czy metoda regresji, mogą być wykorzystywane do określania przewidywanego popytu na produkty. Dzięki tym metodach firma może dokonywać bardziej precyzyjnych prognoz, co przyczynia się do lepszego planowania zamówień i dostaw.

Optymalizacja tras dostaw i planowanie zamówień

Optymalizacja tras dostaw i planowanie zamówień polega na uwzględnieniu czasów dostawy i kosztów transportu. Dzięki odpowiedniemu planowaniu, firma może zoptymalizować trasy dostaw i minimalizować koszty transportu, jednocześnie zapewniając szybką dostawę towarów.

Analiza danych dotyczących zapasów i popytu

Analiza danych dotyczących zapasów i popytu może pomóc firmie w identyfikacji trendów i sezonowości. Dzięki temu firma może lepiej dostosować swoje zapasy do zmieniających się potrzeb klientów i unikać nadmiernego zapełniania magazynów.

Metody optymalizacji zapasów

Metody optymalizacji zapasów, takie jak metoda EOQ (Economic Order Quantity), metoda ROP (Reorder Point) czy metoda SS (Safety Stock), mogą być wykorzystywane do określania optymalnych poziomów zapasów. Dzięki tym metodom firma może minimalizować koszty związane z utrzymaniem zapasów, jednocześnie zapewniając odpowiednią dostępność towarów dla klientów.

Bibliografia

• Cader.A, Przybyszewski. K red., "Zarządzanie informacją", Wyd. Wyższej szkoły Humanistyczno - Ekonomicznej w Łodzi, Łódź 2004, s.6
• Martyniak. Z red., "Zarządzanie informacją i komunikacją", Wyd. Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2000, s. 352-354

Autor: Aneta Bocheńska