Zapas minimalny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
(LinkTitles.)
mNie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{infobox4
'''[[Zapas]] minimalny''' jest to poziom zapasu, który pełni funkcję zabezpieczenia przedsiębiorstwa na [[wypadek]] wystąpienia zwiększonego zużycia lub opóźnienia realizacji dostaw.
|list1=
<ul>
<li>[[Planowanie międzywydziałowe]]</li>
<li>[[Ekonomiczna wielkość partii]]</li>
<li>[[Model Baumola]]</li>
<li>[[Główny harmonogram produkcji]]</li>
<li>[[Zarządzanie zapasami]]</li>
<li>[[Zakupy w przypadku nieciągłości potrzeb]]</li>
<li>[[Optymalna wielkość zamówienia]]</li>
<li>[[Rachunek kosztów rzeczywistych]]</li>
<li>[[Gospodarka magazynowa]]</li>
</ul>
}}
 
 
 
'''[[Zapas]] minimalny''' jest to poziom zapasu, który pełni funkcję zabezpieczenia przedsiębiorstwa na [[wypadek]] wystąpienia zwiększonego zużycia lub opóźnienia realizacji dostaw.  


Zapas minimalny wykorzystywany jest w systemie odnawiania zapasów min-max.
Zapas minimalny wykorzystywany jest w systemie odnawiania zapasów min-max.
Linia 22: Linia 5:


==System planowania "min-max"==
==System planowania "min-max"==
 
[[System]] MIN-MAX opiera się na [[przegląd]]zie stanu zapasów i określeniem jego poziomu. Jeśli posiadany zapas jest równy lub mniejszy niż minimalny poziom decyzyjny MIN to wówczas składane jest [[zamówienie]] uzupełniające zapas do poziomu MAX, natomiast jeśli zapas jest wyższy niż poziom MIN to odchodzi się od składania zamówienia.
[[System]] MIN-MAX opiera się na przeglądzie stanu zapasów i określeniem jego poziomu. Jeśli posiadany zapas jest równy lub mniejszy niż minimalny poziom decyzyjny MIN to wówczas składane jest [[zamówienie]] uzupełniające zapas do poziomu MAX, natomiast jeśli zapas jest wyższy niż poziom MIN to odchodzi się od składania zamówienia.  
(Fechner I., Krzyżaniak S. 2013, s. 127)


System "min-max" dzieli się na dwa rodzaje:
System "min-max" dzieli się na dwa rodzaje:
# ze stałym okresem dostawy ([[model]] cyklu zamawiania)
# ze stałym okresem dostawy ([[model]] [[cykl]]u zamawiania)
# ze stałą wielkością dostawy (model poziomu zamawiania)
# ze stałą wielkością dostawy (model poziomu zamawiania)
<google>text</google>


'''[[System zarządzania]] zapasami ze stałymi okresami dostawy.'''
'''[[System zarządzania]] zapasami ze stałymi okresami dostawy.'''
[[Planowanie]] dostaw w tym systemie odbywa się regularnie co pewien określony czas. Zamawiane ilości najczęściej są ustalane tak, aby uzupełnić poziom zapasu do przyjętego maksymalnego. Zaletą cyklicznego trybu zamawiania jest to, że dostawcy z góry mogą sobie założyć kiedy nadejdzie zamówienie, a doregulowaniu podlega tylko i wyłącznie wielkość tego zamówienia.
[[Planowanie]] dostaw w tym systemie odbywa się regularnie co pewien określony czas. Zamawiane ilości najczęściej są ustalane tak, aby uzupełnić poziom zapasu do przyjętego maksymalnego. Zaletą cyklicznego trybu zamawiania jest to, że dostawcy z góry mogą sobie założyć kiedy nadejdzie zamówienie, a doregulowaniu podlega tylko i wyłącznie wielkość tego zamówienia.
[[Przedsiębiorstwo]] powinno otrzymywać dostawy regularnie co stały okres T<sub>d</sub>, a termin dostawy jest przesunięty względem terminu dostawy o czas realizacji C<sub>d</sub>. Różnica między maksymalnym poziomem zapasu Z<sub>max</sub> a zapasem w magazynie Z<sub>i</sub> daje wielkość zamówienia Q<sub>i</sub>.
[[Przedsiębiorstwo]] powinno otrzymywać dostawy regularnie co stały okres T<sub>d</sub>, a termin dostawy jest przesunięty względem terminu dostawy o czas realizacji C<sub>d</sub>. Różnica między maksymalnym poziomem zapasu Z<sub>max</sub> a zapasem w [[magazyn]]ie Z<sub>i</sub> daje wielkość zamówienia Q<sub>i</sub>.
::::::::::::::::<big>Q<sub>i</sub> = Z<sub>max</sub> - Z<sub>i</sub> + p * C<sub>d</sub></big>
::::::::::::::::<big>Q<sub>i</sub> = Z<sub>max</sub> - Z<sub>i</sub> + p * C<sub>d</sub></big>


gdzie: p- średnie planowane zużycie detali na jednostkę czasu [szt./j.t.]
<google>n</google>
 
gdzie: p- średnie [[plan]]owane zużycie detali na jednostkę czasu [szt./j.t.]


'''Stan maksymalny''' Z<sub>max</sub>
'''Stan maksymalny''' Z<sub>max</sub>
Linia 51: Linia 32:
gdzie: Z<sub>min</sub> - minimalny stan zapasu [szt.]
gdzie: Z<sub>min</sub> - minimalny stan zapasu [szt.]
::C<sub>d</sub> - czas realizacji dostawy [j.t.]
::C<sub>d</sub> - czas realizacji dostawy [j.t.]
::p<sub>max</sub> - maksymalne planowane zużycie [szt./j.t.]  
::p<sub>max</sub> - maksymalne planowane zużycie [szt./j.t.]


'''System zarządzania zapasami ze stałą wielkością dostawy'''
'''System [[zarząd]]zania zapasami ze stałą wielkością dostawy'''
Zamówienie w tym systemie składa się wówczas, kiedy poziom zapasów osiągnie tzw. poziom zapasu zamówieniowego (sygnalizującego). Poziom ten jest ustalany na podstawie analizy czasu realizacji dostawy i zapotrzebowania. Na jej podstawie ustala się zamówienie w taki sposób, aby było ono dostarczone w momencie osiągnięcia zapasu minimalnego. Wielkość zamówienie jest zazwyczaj stała i wyznacza się ją na podstawie rachunku ekonomicznego. Termin wystawienia wiąże się z osiągnięciem przez zapas w magazynie tzw. stanu zamówieniowego. Moment wystawienia zamówienia nie jest wcześniej znany, bo stan zapasu sprawdza się przy każdym wydaniu detali z magazynu.  
Zamówienie w tym systemie składa się wówczas, kiedy poziom zapasów osiągnie tzw. poziom zapasu zamówieniowego (sygnalizującego). Poziom ten jest ustalany na podstawie analizy czasu realizacji dostawy i zapotrzebowania. Na jej podstawie ustala się zamówienie w taki sposób, aby było ono dostarczone w momencie osiągnięcia zapasu minimalnego. Wielkość zamówienie jest zazwyczaj stała i wyznacza się ją na podstawie rachunku [[ekonom]]icznego. Termin wystawienia wiąże się z osiągnięciem przez zapas w magazynie tzw. stanu zamówieniowego. Moment wystawienia zamówienia nie jest wcześniej znany, bo stan zapasu sprawdza się przy każdym wydaniu detali z magazynu.
Zapas zamówieniowy ustalany jest tak, aby w momencie ustalenia zamówienia osiągnięty był zapas minimalny.
Zapas zamówieniowy ustalany jest tak, aby w momencie ustalenia zamówienia osiągnięty był zapas minimalny.


Linia 69: Linia 50:


(Pająk E., Klimkiewicz M., Kosieradzka A. 2014 s. 280-284)
(Pająk E., Klimkiewicz M., Kosieradzka A. 2014 s. 280-284)
==Metody ustalania zapasu minimalnego==
===Metoda oparta na analizie danych historycznych===
Jedną z najpopularniejszych metod ustalania zapasu minimalnego jest [[metoda]] oparta na analizie danych historycznych. Polega ona na analizie wcześniejszych poziomów zapasu oraz [[popyt]]u na dany [[produkt]] w celu określenia minimalnej ilości produktu, która powinna być utrzymywana na stanie.
Metoda ta wymaga zebrania i analizy danych dotyczących [[sprzedaż]]y, zapasów oraz innych czynników wpływających na popyt. Na podstawie tych danych można obliczyć różne [[wskaźnik]]i, takie jak średnie zużycie [[dane]]go produktu w określonym czasie, [[odchylenie standardowe]] czy maksymalne wartości sprzedaży.
Na podstawie tych wskaźników można wówczas ustalić optymalny poziom zapasu minimalnego. W przypadku, gdy popyt na dany produkt jest stabilny i łatwo przewidywalny, zapas minimalny może być ustalony na podstawie średniego zużycia danego produktu przez określony czas. Jeśli jednak popyt jest bardziej zmienny i trudno go przewidzieć, należy uwzględnić również odchylenie standardowe, aby zabezpieczyć się przed nieprzewidzianymi sytuacjami.
Metoda oparta na analizie danych historycznych jest stosunkowo prosta w zastosowaniu, ale wymaga dostępu do odpowiednich danych oraz [[umiejętności]] analizy statystycznej. Ponadto, należy pamiętać, że dane historyczne mogą nie zawsze stanowić dobry prognostyk przyszłego popytu, dlatego też metoda ta powinna być stosowana w połączeniu z innymi [[technika]]mi prognozowania.
===Metoda oparta na prognozowaniu popytu===
Inną popularną metodą ustalania zapasu minimalnego jest metoda oparta na prognozowaniu popytu. Polega ona na przewidywaniu przyszłego popytu na dany produkt na podstawie analizy [[trend]]ów, sezonowości, danych demograficznych i innych czynników wpływających na [[rynek]].
Metoda ta wykorzystuje różne techniki prognozowania, takie jak metoda wygładzania wykładniczego, metoda [[regres]]ji czy analiza szeregów czasowych. Na podstawie tych technik można określić przyszły popyt na dany produkt oraz minimalną ilość produktu, która powinna być utrzymywana na stanie.
Metoda oparta na prognozowaniu popytu jest bardziej zaawansowana niż metoda oparta na analizie danych historycznych, ale może dostarczyć bardziej precyzyjne [[wynik]]i. Warto jednak pamiętać, że [[prognozowanie]] popytu jest zawsze obarczone pewnym ryzykiem i nie zawsze można przewidzieć przyszłe trendy rynkowe. Dlatego też, metoda ta powinna być stosowana w połączeniu z innymi technikami oraz uwzględniać [[elastyczność]] w przypadku zmiany popytu.
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Planowanie międzywydziałowe]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Ekonomiczna wielkość partii]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Model Baumola]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Główny harmonogram produkcji]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Zarządzanie zapasami]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Zakupy w przypadku nieciągłości potrzeb]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Optymalna wielkość zamówienia]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Rachunek kosztów rzeczywistych]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Gospodarka magazynowa]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Zapas maksymalny]]}} }}


==Bibliografia==
==Bibliografia==
* Fechner I., Krzyżaniak S. (2013) ''Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej'', seria: [[Organizacja]] i [[Zarządzanie]] z.63, s. 127-142
<noautolinks>
* Gąsowska M.K. (2013) [http://jmf.wzr.pl/pim/2013_4_3_10.pdf Wybrane problemy zarządzania ryzykiem operacyjnym w przedsiębiorstwie], ''Zarządzanie i finanse'', tom 4 cz. 3, s. 139-154
* Gąsowska M. (2013), ''Wybrane problemy zarządzania ryzykiem operacyjnym w przedsiębiorstwie'', Zarządzanie i finanse, tom 4 cz, 3
* Jakowska -Suwalska K., Sojda A., Wolny M. (2011) [http://www.janski.edu.pl/file/uploadFck/ZiEnr78.pdf#page=5 Wielokryterialne sterowanie zapasami jako element wspomagania planowania potrzeb materiałowych], ''Zarządzanie i edukacja'', nr 78  
* Jakowska-Suwalska K., Sojda A., Wolny M. (2011), ''Wielokryterialne sterowanie zapasami jako element wspomagania planowania potrzeb materiałowych'', Zarządzanie i edukacja, nr 78
* Pająk E., Klimkiewicz M., Kosieradzka A. (2014) ''[[Zarządzanie produkcją]] i usługami'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
* Pająk E., Klimkiewicz M., Kosieradzka A. (2014), ''Zarządzanie produkcją i usługami'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
* Stępicka N., Bąkowska P.(2013) [http://www.akademor.webd.pl/download/magazynowanie_teoria.pdf Zarządzanie logistyczne i gospodarka magazynowa w przedsiębiorstwach–wybrane aspekty teoretyczne], ''Studia i [[Materiały]]. Miscellanea Oeconomicae'', nr 2/2013
* Stępicka N., Bąkowska P. (2013), ''Zarządzanie logistyczne i gospodarka magazynowa w przedsiębiorstwach-wybrane aspekty teoretyczne'', Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae, nr 2
</noautolinks>


[[Kategoria:Zarządzanie produkcją]]
[[Kategoria:Magazynowanie]]
{{a|Honorata Wiszniewska}}


{{a|Honorata Wiszniewska}}
{{#metamaster:description|Zapas minimalny - poziom zapasu zabezpieczający przedsiębiorstwo przed zwiększonym zużyciem lub opóźnieniami w dostawach. Wykorzystywany w systemie odnawiania zapasów min-max.}}

Aktualna wersja na dzień 17:47, 7 sty 2024

Zapas minimalny jest to poziom zapasu, który pełni funkcję zabezpieczenia przedsiębiorstwa na wypadek wystąpienia zwiększonego zużycia lub opóźnienia realizacji dostaw.

Zapas minimalny wykorzystywany jest w systemie odnawiania zapasów min-max. (Pająk E., Klimkiewicz M., Kosieradzka A. 2014 s. 280-281)

System planowania "min-max"

System MIN-MAX opiera się na przeglądzie stanu zapasów i określeniem jego poziomu. Jeśli posiadany zapas jest równy lub mniejszy niż minimalny poziom decyzyjny MIN to wówczas składane jest zamówienie uzupełniające zapas do poziomu MAX, natomiast jeśli zapas jest wyższy niż poziom MIN to odchodzi się od składania zamówienia.

System "min-max" dzieli się na dwa rodzaje:

  1. ze stałym okresem dostawy (model cyklu zamawiania)
  2. ze stałą wielkością dostawy (model poziomu zamawiania)

System zarządzania zapasami ze stałymi okresami dostawy. Planowanie dostaw w tym systemie odbywa się regularnie co pewien określony czas. Zamawiane ilości najczęściej są ustalane tak, aby uzupełnić poziom zapasu do przyjętego maksymalnego. Zaletą cyklicznego trybu zamawiania jest to, że dostawcy z góry mogą sobie założyć kiedy nadejdzie zamówienie, a doregulowaniu podlega tylko i wyłącznie wielkość tego zamówienia. Przedsiębiorstwo powinno otrzymywać dostawy regularnie co stały okres Td, a termin dostawy jest przesunięty względem terminu dostawy o czas realizacji Cd. Różnica między maksymalnym poziomem zapasu Zmax a zapasem w magazynie Zi daje wielkość zamówienia Qi.

Qi = Zmax - Zi + p * Cd

gdzie: p- średnie planowane zużycie detali na jednostkę czasu [szt./j.t.]

Stan maksymalny Zmax

Zmax = Zmin + p * Td

gdzie: Zmax - maksymalny stan zapasu [szt.]

Zmin - minimalny stan zapasu [szt.]

Stan minimalny Zmin

Zmin = pmax * Δ Cd

gdzie: Zmin - minimalny stan zapasu [szt.]

Cd - czas realizacji dostawy [j.t.]
pmax - maksymalne planowane zużycie [szt./j.t.]

System zarządzania zapasami ze stałą wielkością dostawy Zamówienie w tym systemie składa się wówczas, kiedy poziom zapasów osiągnie tzw. poziom zapasu zamówieniowego (sygnalizującego). Poziom ten jest ustalany na podstawie analizy czasu realizacji dostawy i zapotrzebowania. Na jej podstawie ustala się zamówienie w taki sposób, aby było ono dostarczone w momencie osiągnięcia zapasu minimalnego. Wielkość zamówienie jest zazwyczaj stała i wyznacza się ją na podstawie rachunku ekonomicznego. Termin wystawienia wiąże się z osiągnięciem przez zapas w magazynie tzw. stanu zamówieniowego. Moment wystawienia zamówienia nie jest wcześniej znany, bo stan zapasu sprawdza się przy każdym wydaniu detali z magazynu. Zapas zamówieniowy ustalany jest tak, aby w momencie ustalenia zamówienia osiągnięty był zapas minimalny.

Zmin = pmax * Δ Cd
Zz = Zmin + p * Cd

gdzie: Zmin - minimalny stan zapasu [szt.]

Zz - zapas zamówieniowy [szt.]
Δ Cd - maksymalny okres opóźnienia dostawy [j.t.]
Cd - czas cyklu dostawy [j.t.]
p - średnie planowane zużycie [szt./j.t.]
pmax - maksymalne planowane zużycie [szt./j.t.]

(Pająk E., Klimkiewicz M., Kosieradzka A. 2014 s. 280-284)

Metody ustalania zapasu minimalnego

Metoda oparta na analizie danych historycznych

Jedną z najpopularniejszych metod ustalania zapasu minimalnego jest metoda oparta na analizie danych historycznych. Polega ona na analizie wcześniejszych poziomów zapasu oraz popytu na dany produkt w celu określenia minimalnej ilości produktu, która powinna być utrzymywana na stanie.

Metoda ta wymaga zebrania i analizy danych dotyczących sprzedaży, zapasów oraz innych czynników wpływających na popyt. Na podstawie tych danych można obliczyć różne wskaźniki, takie jak średnie zużycie danego produktu w określonym czasie, odchylenie standardowe czy maksymalne wartości sprzedaży.

Na podstawie tych wskaźników można wówczas ustalić optymalny poziom zapasu minimalnego. W przypadku, gdy popyt na dany produkt jest stabilny i łatwo przewidywalny, zapas minimalny może być ustalony na podstawie średniego zużycia danego produktu przez określony czas. Jeśli jednak popyt jest bardziej zmienny i trudno go przewidzieć, należy uwzględnić również odchylenie standardowe, aby zabezpieczyć się przed nieprzewidzianymi sytuacjami.

Metoda oparta na analizie danych historycznych jest stosunkowo prosta w zastosowaniu, ale wymaga dostępu do odpowiednich danych oraz umiejętności analizy statystycznej. Ponadto, należy pamiętać, że dane historyczne mogą nie zawsze stanowić dobry prognostyk przyszłego popytu, dlatego też metoda ta powinna być stosowana w połączeniu z innymi technikami prognozowania.

Metoda oparta na prognozowaniu popytu

Inną popularną metodą ustalania zapasu minimalnego jest metoda oparta na prognozowaniu popytu. Polega ona na przewidywaniu przyszłego popytu na dany produkt na podstawie analizy trendów, sezonowości, danych demograficznych i innych czynników wpływających na rynek.

Metoda ta wykorzystuje różne techniki prognozowania, takie jak metoda wygładzania wykładniczego, metoda regresji czy analiza szeregów czasowych. Na podstawie tych technik można określić przyszły popyt na dany produkt oraz minimalną ilość produktu, która powinna być utrzymywana na stanie.

Metoda oparta na prognozowaniu popytu jest bardziej zaawansowana niż metoda oparta na analizie danych historycznych, ale może dostarczyć bardziej precyzyjne wyniki. Warto jednak pamiętać, że prognozowanie popytu jest zawsze obarczone pewnym ryzykiem i nie zawsze można przewidzieć przyszłe trendy rynkowe. Dlatego też, metoda ta powinna być stosowana w połączeniu z innymi technikami oraz uwzględniać elastyczność w przypadku zmiany popytu.


Zapas minimalny — artykuły polecane
Planowanie międzywydziałowe — Ekonomiczna wielkość partii — Model Baumola — Główny harmonogram produkcji — Zarządzanie zapasami — Zakupy w przypadku nieciągłości potrzeb — Optymalna wielkość zamówienia — Rachunek kosztów rzeczywistych — Gospodarka magazynowa — Zapas maksymalny

Bibliografia

  • Gąsowska M. (2013), Wybrane problemy zarządzania ryzykiem operacyjnym w przedsiębiorstwie, Zarządzanie i finanse, tom 4 cz, 3
  • Jakowska-Suwalska K., Sojda A., Wolny M. (2011), Wielokryterialne sterowanie zapasami jako element wspomagania planowania potrzeb materiałowych, Zarządzanie i edukacja, nr 78
  • Pająk E., Klimkiewicz M., Kosieradzka A. (2014), Zarządzanie produkcją i usługami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
  • Stępicka N., Bąkowska P. (2013), Zarządzanie logistyczne i gospodarka magazynowa w przedsiębiorstwach-wybrane aspekty teoretyczne, Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae, nr 2

Autor: Honorata Wiszniewska


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Zapas_minimalny&oldid=211639”