Metoda project finance
Metoda Project Finance jest to jedna z metod finansowania projektów. Przedsiębiorstwa w różnych cyklach swojej działalności potrzebują kapitału na dalszy rozwój, oraz realizowanie większych projektów. Sposób w jaki dane przedsiębiorstwo pozyska środki zależy w głównej mierze od stopnia jego rozwoju, oraz perspektywy rozwoju w przyszłości. Wielkie przedsiębiorstwa, które zabierają się za inwestycje długoterminowe (przeważnie kapitałochłonne) zmuszone są do pozyskiwania kapitału z zewnątrz, gdyż same nie dysponują tak dużymi środkami. Na pomoc przychodzą różne instrumenty finansowe, które oferują: kredyty czy leasingi. Wraz z rosnącą popularnością project finance i wypracowaniem coraz efektywniejszych wariantów tej metody, finansowane są nią również coraz mniejsze projekty.
TL;DR
Metoda Project Finance jest wykorzystywana do finansowania projektów przemysłowych i usług publicznych. Opiera się na przewidzeniu przyszłości wyników spółki. Metoda ta umożliwia dywersyfikację ryzyka i odciążenie sektora publicznego. Istnieją jednak bariery i dodatkowe koszty związane z jej zastosowaniem. Mimo to, metoda Project Finance jest korzystna dla dużych przedsięwzięć.
Charakterystyka metody Project Finance
Metoda Project Finance jest to metoda dotycząca finansowania projektów przemysłowych, jak również usług publicznych. Ta źródło finansowania, głównie wykorzystywane jest w przypadku przedsięwzięć w sferze infrastruktury, czyli inwestycji kapitałochłonnych. Dosłowne tłumaczenie angielskiej nazwy to "finansowanie projektu". W literaturze światowej spotkać można inne definicje, ponieważ autorzy spierają się czy project finance to metoda, formuła, sposób, koncepcja czy forma finansowania[Wojewnik-Filipkowska, 2008, s. 35]. Metoda ta była już znana w starożytnej Grecji, za pomocą tego sposobu finansowano wyprawy handlowe. Popularność project finance przypada na XIX i XX w. By zrealizować taki projekt, konieczne jest stworzenie specjalnej spółki celowej. Spółka ta funkcjonuje poprzez realizowanie inwestycji, na które zaciąga kredyt w banku. W przyszłości jest on spłacany poprzez nadwyżki finansowe które zostały utworzone poprzez spółkę. Włascicielami oraz posiadaczami udziałów w takich spółkach są przede wszystkim spółki biorące czynny udział w realizacji projektu, tj. wykonawcy lub podwykonawcy. Spółki te oraz potencjalni finalni użytkownicy obiektów, które składają się na projekt zawierają pomiędzy sobą sieć umów, które mają na celu głównie wyodrębnienie możliwości potencjalnego ryzyka co ułatwia nam zarządzanie projektem oraz jeśli ono się sprawdzi, to również przypisanie konsekwencji ich poniesienia wyodrębnionym stronom. Jest to główna zaleta tej metody, gdyż dzięki temu można zdywersyfikować ryzyko pomiędzy wszystkich uczestników projektu.
Cechy metody Project Finance
Metodę project finance można scharakteryzować jako metodę finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych wyodrębnionych ze struktur inicjatorów projektu, w przypadku której podstawowym źródłem spłaty zaciągniętego długu jest nadwyżka finansowa generowana przez projekt, natomiast zabezpieczeniem długu są aktywa projektu. Podstawowym kryterium decydującym o finansowaniu projektu lub nie, nie jest wiarygodność kredytowa podmiotu, lecz ocena opłacalności samego projektu i jego potencjalnych przychodów w przyszłości. Inicjatorzy projektu tworzą zwykle nową firmę w celu jego realizacji, i inaczej niż w przypadku zwykłego kredytu, w bardzo ograniczonym stopniu odpowiadają za jej zobowiązania. Klasycznym przykładem tej oto metody jest leasing.
Założenia, bariery, korzyści oraz dodatkowe koszty metody Project Finance
Założenia metody Project Finance: Głównym założeniem metody tej jest oparcie się na przewidzeniu przyszłości wyników spółki.Wyróżniamy 4 podstawowe fazy w metodzie Project Finance:
- przedinwestycyjna,
- realizacyjna,
- rozruchu,
- operacyjna.
Bariery powstające w metodzie Project Finance: Głównym założeniem metody tej jest oparcie się na przewidzeniu przyszłości wyników spółki. Występują również różne rodzaje barier do zastosowania formuły Project Finance, takie jak:
- bariera polityczna - która ma swoje źródło w nieprzychylnym stanowisku sektora publicznego,
- bariera społeczna - która może być wynikiem utrwalenia stereotypów społeczeństwa,
- bariery prawne i administracyjne - które są wynikiem bardzo skomplikowanego prawa w Polsce,
- bariery finansowe - które wynikają przede wszystkim z ograniczonego kapitału krajowych banków oraz instytucji finansowych.
Korzyści wynikające z zastosowania metody: Występują również korzyści z zastosowania tej oto metody takie jak: odciążenie sektora publicznego od wydatków inwestycyjnych, dywersyfikacja ryzyka na więcej podmiotów biorących udział w realizowanym projekcie, czy też stały nadzór sektora publicznego nad realizowanym przedsięwzięciem, które mogą uchronić przed niską jakością usług czy też zawyżaniem kosztów.
Dodatkowe koszty powstające w metodzie: Istnieją również potencjalne możliwe ukryte koszty z którymi muszą liczyć się potencjalni inwestorzy. Mogą pojawić się dodatkowe koszty związane z odsetkami, które wynikają z zaciągniętych kredytów oraz pożyczek od instrumentów finansowych. Często pojawiają się również dodatkowe koszty powiązane ze skomplikowaną procedurą, między innymi wyznaczenia dywersyfikacji ryzyka oraz potencjalnej odpowiedzialności poszczególnych instrumentów biorących udział w projekcie. Ostatnią oraz najniebezpieczniejszą możliwością pojawienia się dodatkowych opłat związanych z realizacją projektu metodą Project Finance jest ryzyko wystąpienia konfliktów pomiędzy poszczególnymi uczestnikami biorącymi udział w projekcie.
Podsumowanie
Podsumowując, metoda Project Finance jest bardzo dobrym wyborem, do finansowania bardzo dużych przedsięwzięć przemysłowych. Dzięki niej, można zdywersyfikować ryzyko na wszystkich potencjalnych uczestników projektu. Niestety istnieje kilka czynników ryzyka, barier oraz potencjalnych dodatkowych kosztów które mogą pojawić się wraz z postępem w wykonaniu danego projektu, jednak korzyści z zastosowania tej oto metody są dużo większe. Główną zaletą jest właśnie zdywersyfikowanie ryzyka, które zawsze powstaje przy dużych inwestycjach.
Metoda project finance — artykuły polecane |
Spółka celowa — Private Equity — Fundusz hedgingowy — Leasing nieruchomości — Reasekuracja — Sekurytyzacja — Seed capital — Bancassurance — Venture capital |
Bibliografia
- Czerkas K. (2001), Project Finance w polskiej praktyce, Zastosowanie w działalności deweloperskiej, Biblioteka Bankowca, Twigger, Warszawa
- Elmgasbi A. (2015), Project Finance jako innowacyjna metoda finansowania inwestycji i ograniczenia ryzyka finansowego realizowanego w ramach strategii Europa 2020, Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach nr 238
- Kowalczyk M. (2009), Zarządzanie ryzykiem w Project Finance, Studia i prace NBP, Warszawa
- Marcinek K. (2006), Finansowanie projektów inwestycyjnych na zasadach project finance, Prace Naukowe, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, nr 253
- Wojewnik-Filipkowska A. (2008), Project finance w inwestycjach infrastrukturalnych, CeDeWu, Warszawa
- Zieliński P. (2015), Project Finance jako alternatywna metoda finansowania inwestycji infrastrukturalnych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego Rynek – Społeczeństwo – Kultura, nr 2(14)
Autor: Paweł Rząsa