Import inflacji

Import inflacji polega na przenoszeniu rosnących cen z rynku światowego na rynek krajowy. Odzwierciedla się on wzrostem cen artykułów importowanych przez dany kraj wraz, z którym następuje wzrost kosztów produkcji.

Przyczyny i przejawy importu inflacji

Import inflacji szczególnie zaznacza się w warunkach wzrostu cen surowców, żywności i paliw na rynkach światowych. Rosną wówczas ceny importu tych dóbr w efekcie, czego następuje wzrost cen krajowych, który wzmaga i pogłębia inflację. Skutkami tego dla gospodarki narodowej może być niechęć przedsiębiorców do inwestycji, gdzie nie można przewidzieć realnych zysków, a także dewaluacja waluty krajowej, spadek produktywności, z którym związany jest wzrost kosztów utrzymania kredytów i osłabienie wiarygodności państwa u wierzycieli. Dobrym przykładem importu inflacji jest Arabia Saudyjska poprzez powiązanie z dolarem amerykańskim. Źródłem inflacji w Arabii jest wzrost kosztów importu przy spadku wartości dolara w stosunku do jena, euro i innych walut. USA są źródłem jedynie około 12 procent importu Arabii Saudyjskiej. Spadek wartości dolara o 15 procent wobec tych walut oznaczał, że ceny płacone przez Saudyjczyków za towary kupowane w Europie, Japonii i innych krajach wzrosły o ponad 15 procent. Znaczenie ma duży deficyt handlowy w USA, który nadal prawdopodobnie będzie wymuszał spadek wartości dolara w stosunku do innych walut. Rezultatem tego będzie dalszy import inflacji do Arabii Saudyjskiej i innych krajów, których waluty są powiązane z dolarem. Skutki tego cały czas ponosić będzie zarówno społeczeństwo, jak i gospodarka narodowa.

Skutki importu inflacji dla gospodarki krajowej

Wzrost kosztów produkcji. Import inflacji ma wpływ na koszty produkcji dla przedsiębiorstw. Wzrost cen importowanych surowców, materiałów i komponentów może prowadzić do zwiększenia kosztów produkcji, co z kolei może wpływać na konkurencyjność przedsiębiorstw na rynku krajowym. Przedsiębiorstwa mogą radzić sobie z tym wzrostem kosztów poprzez różne strategie, takie jak zmniejszenie kosztów operacyjnych, inwestycje w nowe technologie czy rozwój produktów o wyższej wartości dodanej. Długoterminowe skutki wzrostu kosztów produkcji mogą obejmować m.in. utratę konkurencyjności na rynku międzynarodowym, zmniejszenie zatrudnienia czy ograniczenie inwestycji.

Spadek siły nabywczej. Wzrost cen importowanych dóbr może prowadzić do spadku siły nabywczej konsumentów. Gdy ceny rosną, konsumentom może być trudniej sprostać swoim potrzebom i preferencjom zakupowym. Spadek siły nabywczej może z kolei prowadzić do zmniejszenia popytu na rynku wewnętrznym, co może mieć negatywne skutki dla przedsiębiorstw i gospodarki jako całości. Alternatywą dla konsumentów w obliczu wzrostu cen importowanych dóbr może być poszukiwanie tańszych alternatyw na rynku krajowym lub zmiana wzorców konsumpcyjnych. Długoterminowe skutki spadku siły nabywczej mogą obejmować m.in. zmniejszenie konsumpcji, spowolnienie wzrostu gospodarczego czy większe nierówności społeczne.

Wpływ na politykę pieniężną. Import inflacji ma również wpływ na politykę pieniężną kraju. Wzrost cen importowanych dóbr może prowokować wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce, co z kolei wymaga działań ze strony banku centralnego. Narzędzia polityki pieniężnej, takie jak podwyżki stóp procentowych czy kontrola podaży pieniądza, mogą być stosowane w celu kontrolowania inflacji spowodowanej importem inflacji. Jednak podjęcie działań mających na celu kontrolę inflacji może mieć również negatywne skutki, takie jak spowolnienie wzrostu gospodarczego czy wzrost kosztów obsługi długu publicznego. Długoterminowe konsekwencje polityki pieniężnej w kontekście importu inflacji mogą obejmować m.in. zmiany w poziomie inwestycji, zmiany w wartości waluty czy zmiany w bilansie handlowym.

Strategie zarządzania importem inflacji

Dostosowanie polityki handlowej. Dostosowanie polityki handlowej może być jedną z strategii zarządzania importem inflacji. Różne instrumenty polityki handlowej, takie jak cła, kontyngenty czy subsydia, mogą być stosowane w celu minimalizacji importu inflacji. Wprowadzenie ograniczeń importowych może jednak mieć skutki dla gospodarki krajowej, takie jak ograniczenie dostępności towarów, wzrost cen wewnętrznych czy pogorszenie relacji handlowych z innymi krajami. Długoterminowe konsekwencje stosowania strategii ochrony rynku w celu minimalizacji importu inflacji mogą obejmować m.in. zmiany w strukturze gospodarki, zmniejszenie konkurencyjności czy większe uzależnienie od lokalnych producentów.

Dywersyfikacja źródeł zaopatrzenia. Dywersyfikacja źródeł zaopatrzenia może być kolejną strategią zarządzania importem inflacji. Znalezienie dostawców z różnych krajów i regionów może pomóc w zmniejszeniu ryzyka importu inflacji. W przypadku wzrostu cen importowanych dóbr z jednego kraju, przedsiębiorstwa mogą szukać alternatywnych dostawców z innych regionów. Dywersyfikacja źródeł zaopatrzenia może mieć korzystny wpływ na gospodarkę krajową poprzez zmniejszenie ryzyka i zwiększenie elastyczności. Długoterminowe konsekwencje poszukiwania alternatywnych źródeł importu w kontekście importu inflacji mogą obejmować m.in. zmiany w strukturze handlu międzynarodowego, zmiany w relacjach z innymi krajami czy większą konkurencję na rynku wewnętrznym.

Wzmacnianie konkurencyjności. Wzmacnianie konkurencyjności przedsiębiorstw może być kolejną strategią zarządzania importem inflacji. Przedsiębiorstwa mogą pracować nad wzmacnianiem swojej konkurencyjności poprzez inwestycje w badania i rozwój, automatyzację procesów czy zwiększenie efektywności. Działania te mogą pomóc w minimalizacji wpływu wzrostu kosztów produkcji na działalność przedsiębiorstw. Wzmacnianie konkurencyjności może mieć korzyści zarówno dla przedsiębiorstw, jak i dla gospodarki jako całości, poprzez zwiększenie wydajności, tworzenie nowych miejsc pracy czy eksportowanie towarów i usług. Długoterminowe skutki wzmacniania konkurencyjności mogą obejmować m.in. wzrost innowacyjności, zwiększenie eksportu czy rozwój nowych sektorów gospodarki.

Wpływ importu inflacji na konsumentów

Zmiana wzorców konsumpcyjnych. Wzrost cen importowanych dóbr może prowadzić do zmiany wzorców konsumpcyjnych konsumentów. Gdy ceny rosną, konsumentom może być trudniej utrzymać swoje dotychczasowe nawyki zakupowe. W takiej sytuacji mogą poszukiwać tańszych alternatyw na rynku krajowym lub zmieniać preferencje zakupowe. Zmiana wzorców konsumpcyjnych może mieć długoterminowe konsekwencje, takie jak zmiany w strukturze gospodarki, zmiany w popycie na różne produkty czy zmiany w wartości marek i produktów.

Skutki dla uboższych grup społecznych. Import inflacji może mieć negatywne skutki dla uboższych grup społecznych. Wzrost cen podstawowych dóbr, takich jak żywność, mieszkanie czy energia, może być szczególnie dotkliwy dla najbardziej narażonych grup społecznych. Rządy mogą wprowadzać środki polityki społecznej w celu złagodzenia skutków wzrostu cen dla tych grup, takie jak programy wsparcia finansowego czy programy żywnościowe. Długoterminowe skutki importu inflacji dla uboższych grup społecznych mogą obejmować m.in. zwiększenie ubóstwa, większe nierówności społeczne czy pogorszenie warunków życia.

Rola polityki społecznej. Polityka społeczna może odgrywać ważną rolę w sytuacji importu inflacji. Rządy mogą wprowadzać programy wsparcia dla konsumentów dotkniętych wzrostem cen importowanych dóbr. Mogą to być programy wsparcia finansowego, takie jak zasiłki czy ulgi podatkowe, programy żywnościowe czy inne formy pomocy społecznej. Wprowadzenie takich środków może mieć długoterminowe konsekwencje, takie jak zmiany w poziomie ubóstwa, zmiany w nierównościach społecznych czy zmiany w poziomie zadowolenia i dobrobycie społeczeństwa.

Import inflacji — artykuły polecane

Dewaluacja — Rewaluacja — Megainflacja — Szok podażowy — Realny kurs walutowy — Deprecjacja — Popyt zagregowany — Inflacja ukryta — Inflacja importowana

Bibliografia

• Baumol, William J. and Alan S. Blinder, "Macroeconomics: Principles and Policy, Tenth edition", Thomson South-Western, 2006
• Martin Feldstein, "Arabia Saudyjska powinna odejść od powiązania z $", The Financial Times Limitem, 2008
• Mishkin, Frederic S., "The Economics of Money, Banking, and Financial Markets", Harper Collins, New York, 1995
• Zabielski K (1981), Wpływ inflacji i zmian kursów walut w kapitalizmie na międzynarodowy obrót gospodarczy. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, nr 8

Autor: Jolanta Szewczyk