Struktura dywizjonalna

Struktura dywizjonalna
Polecane artykuły
Struktura macierzowa Schemat organizacyjny Holding Centralizacja Jednostka organizacyjna Specjalizacja Strategia kooperacji Internacjonalizacja Organizacja działu marketingu

Struktura dywizjonalna zalicza się do grupy struktur pośrednich. Jest to wynikiem tego iż w istocie jest to struktura hierarchiczna, a jednocześnie stanowi krok w kierunku organicznych struktur, które cechuje większa elastyczność i większe zróżnicowanie, odpowiednie do warunków otoczenia. Przez niektórych autorów dywizjonalizacja bywa nazywana decentralizacją federalną.

Po raz pierwszy strukturę organizacyjną tego typu wprowadził w rodzinnym przedsiębiorstwie P.S. Du Pont (lata 20-te XX wieku) a następnie w General Motors A.P.Sloan (dokonał on decentralizacji struktury poprzez segmentację produkcji wg socjo-ekonomicznych grup dochodowych nabywców).

Konstrukcja

Rys. 1. Przykład struktury dywizjonalnej

Kryterium wyróżnienia tej struktury jest sposób decentralizacji uprawnień oraz odpowiedzialności. Dywizjonalizacja idzie zwykle w parze z grupowaniem przedmiotowym i polega na wyodrębnianiu wewnętrznych segmentów organizacji (divisions) o dużym stopniu samodzielności.

Dywizjony są względnie niezależnymi i samodzielnymi jednostkami a w niektórych przypadkach mogą mieć nawet osobowość prawną (centra zysków lub kosztów - ich funkcjonowanie ocenia się na podstawie zysku lub rentowności). Kierownicy dywizjonów mają uprawnienia decyzyjne w zakresie funkcji najsilniej wpływających na sukces ich obszaru działań (najczęściej produkcja, zbyt, zaopatrzenie).

Schemat i charakterystyka struktury dywizjonalnej

Rodzaj struktury	Charakterystyka struktury	Zalety	Wady
Struktura dywizjonalna	Dywizjonalizacja to grupowanie wewnętrznych jednostek organizacyjnych w przedsiębiorstwie według produktów lub grup odbiorców, regionów produkcji lub rynków zbytu. Może występować w różnych wariantach, przykładowo jako ośrodki tworzenia zysku lub ośrodki uprawnione do podejmowania decyzji w obszarze działań inwestycyjnych.	Sprzyja samodzielność wewnętrznych jednostek, wyzwala efekty synergiczne, ułatwia zarządzanie daną organizacją.	Może powodować działania odśrodkowe, konflikty między poszczególnymi jednostkami np. w przypadku podziału zasobów w przedsiębiorstwie.

Źródło:

Zastosowanie

Struktura dywizjonalna ma szerokie zastosowanie w dużych organizacjach gospodarczych, w większości w koncernach międzynarodowych co jest wynikiem jej wielu zalet. Pozwala ona zbliżyć centra podejmowania decyzji do miejsc, gdzie powstają problemy do rozwiązania. Dzięki temu decyzje są podejmowane szybciej, a dobra znajomość oczekiwań bezpośredniego otoczenia oraz warunków zarówno zewnętrznych jaki wewnętrznych, w jakich funkcjonuje dany segment organizacji ułatwia dokonywanie trafnych wyborów. Istotny jest też fakt, że znaczna samodzielność kadry kierowniczej oddziału a także jej odpowiedzialność za wyniki końcowe działa motywacyjnie, co wyzwala pobudki płynące z wyzwań, które trzeba podejmować i satysfakcji z rozwiązywania skomplikowanych problemów

Struktura dywizjonalna tworzona jest też w momencie gdy przedsiębiorstwo ma problemy związane ze "wzrostem i zróżnicowaniem produkcji" kierownicy muszą znaleźć sposób aby wyeliminować słabe strony struktury funkcjonalnej Decydują się wtedy na przykładzie przedsiębiorstwa produkcyjnego na wiele jednostek organizacyjnych, wytwarzających produkty dla "określonych segmentów nabywców". Struktura dywizjonalna składa się z mniejszych jednostek, łatwiejszych do zarządzania. Pieczę nad nimi sprawuje zarząd, który "wspiera je usługami finansowymi i prawnymi" oraz "sprawuje nad nimi nadzór, koordynuje i kontroluje". Oddziały są w określonym zakresie samodzielne. Każdy oddział może mieć takie działy jak B&R (badania i rozwój), marketingu czy produkcji

Struktura dywizjonalna posiada jednak też pewne wady. Daleko idąca autonomia wydzielonych jednostek może być przyczyną konfliktów między nimi a centralą i tym samym utrudniać koordynację. Wadą również jest częste nakładanie się na siebie takich samych wydatków różnych działów jak i nadmierne zużycie zasobów

Bibliografia

• Bielski M.(2002), Podstawy teorii organizacji i zarządzania, C.H. Beck, Warszawa
• Engelhardt J.(2014), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa
• Korzeniowski L.F.(2011), Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Difin, Warszawa
• Koźmiński A.K. Piotrowski W.(1999), Zarządzanie. Teoria i praktyka, Wydawnictwo PWN, Warszawa
• Michalski E.(2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Nalepka A.(2001), Struktura organizacyjna, Antykwa, Kraków-Kluczbork
• Zakrzewska-Bielawska A.(2013), Relacja między strategią a strukturą organizacyjną Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, Nr 1095
• Zakrzewska-Bielawska A.(2015), Struktury organizacyjne sprzyjające odnowie organizacyjnej Menagement Forum, Vol.3 Nr.1
• Zbierowski P.(2010), Zarządzanie wiedzą i strukturą organizacyjną firm wysokiej efektywnościPolskie Towarzystwo Zarządzania Produkcją Zebrane artykuły, Nr.12

Autor: Ewelina Drozda, Oskar Omiotek