Planowanie międzywydziałowe

Planowanie międzywydziałowe jest hasłem stosowanym w zarządzaniu przedsiębiorstwem przemysłowym czyli takim które wytwarza produkty z wykorzystaniem zasobów pracowniczych jak również środków produkcji. Produkty te są sprzedawane na zasadzie pełnej odpłatności. Przedsiębiorstwo przemysłowe mogą tworzyć zakłady przemysłowe, wchodzące w jego system.

Planowanie międzywydziałowe sprowadza się do rozkładania produkcji pomiędzy poszczególne wydziały (zakłady) według wytwarzanej przez nie struktury wyrobów. Analizuje się ich specjalizację, przepustowość, kontroluje realizację zadań. Systemy planowania międzywydziałowego opierają się na modelach sterowania. Możemy wyodrębnić (opisać) sześć podstawowych systemów:

• System planowania według rytmu produkcji - oparty jest na modelu sterowania wielkością spływu. Znajduje zastosowanie w przedsiębiorstwach wykonujących produkcje masową, gdy mamy do czynienia z potokowym przepływem komponentów (wyrobów) pomiędzy dostawca a odbiorcą. Oznacza to iż pomiędzy poszczególnymi wydziałami powstaje (tworzy się) pewien określony ilościowo zapas wyrobów. Odpowiada on zapotrzebowaniu w danym okresie produkcji oraz uwzględnia potencjalna liczbę braków. Ten system wymaga ciągłej kontroli wielkości przepływu pomiędzy dostawcą a odbiorcą a także poziomu zapasów - ma to na celu szybkie wyeliminowanie wszelkich odchyleń,

• System planowania według programu i zapasów - opiera się na modelu sterowania wielkością spływu i zapasem. Znajduje zastosowanie w produkcji wielkoseryjnej lub seryjnej ustabilizowanej. Podstawą do stosowanych obliczeń jest liczba komponentów stanowiących skład produkcji końcowej przedsiębiorstwa w konkretnym okresie który jest objęty przedmiotem planowania. Plany wydziałów oblicza się najczęściej za pomocą tzw. metody łańcuchowej. Opisywany system wymaga ustalenia normatywnych poziomów zapasów, regulacji ich stanu jak również określenia liczby wyrobów produkowanych przez wydział (zakład) w planowanym okresie,
• System planowania według stanu magazynowego - oparty jest na modelu sterowania zapasem. Znajduje zastosowanie w przedsiębiorstwach wykonujących produkcję zarówno wielkoseryjną jak również małoseryjną i jednostkową. Ilość części wchodzących do planu jest ściśle uzależniona od poziomu zapasu w magazynach międzywydziałowych,
• System planowania według wyprzedzeń - opiera się na modelu sterowania okresem pobytu. Stosowany jest we wszystkich odmianach produkcji od jednostkowej po wielkoseryjną. Plan wydziału dostawcy w danym okresie planowania ustalany jest na poziomie potrzeb odbiorcy w następnym okresie planowania. Można tutaj zastosować pewne uproszczenie i nazwać planowanie dostawcy jako planowanie z góry względem zapotrzebowania odbiorcy. System ten wymaga ustalenia normatywnych okresów wzajemnie się pokrywających,
• System planowania według cyklu produkcyjnego - opiera się na modelu sterowania terminem spływu i okresem pobytu. Znajduje zastosowanie w warunkach produkcji małoseryjnej i jednostkowej przy dodatkowym założeniu o długim czasie trwania cyklu produkcyjnego. W systemie tym zadania poszczególnych wydziałów ustala się na podstawie terminu wykonania wyrobów i rozplanowaniu cyklu produkcyjnego. Należy opracować i stale posługiwać się cyklem produkcyjnym,
• System planowania według jednostek terminów - opiera się na modelu sterowania terminem spływu. Zastosowanie znajduje w produkcji małoseryjnej i jednostkowej o długich cyklach produkcyjnych. Podstawę stanowi kalendarz terminów. Zawarte są w nim numery wszystkich planowanych okresów. W zależności jaka została przyjęta dokładność ustalania terminów prac, rok zostaje podzielony na założoną liczbę jednostek (może to być dzień lub kilka dni). W drugim kroku ustala się kryteria cyklu które wyraża się w przyjętych uprzednio jednostkach. System ten koreluje terminy wykonania poszczególnych zamówień, co w razie opóźnień powoduje nadrabianie tych które są najpilniejsze.

TL;DR

Planowanie międzywydziałowe polega na rozkładaniu produkcji pomiędzy wydziały w przedsiębiorstwie przemysłowym. Istnieje sześć podstawowych systemów planowania, które opierają się na różnych modelach sterowania, takich jak rytm produkcji, program i zapasy, stan magazynowy, wyprzedzenia, cykl produkcyjny i jednostki terminów. Każdy system ma swoje zastosowanie w zależności od rodzaju produkcji i celu planowania.

Planowanie międzywydziałowe — artykuły polecane

Rytmiczność produkcji — Główny harmonogram produkcji — System MRP — Zapas minimalny — Planowanie wewnątrzwydziałowe — Cyklogram — Gospodarka magazynowa — Planowanie logistyczne — Budżet wiodący

Bibliografia

• Pasternak K., Zarys zarządzania produkcją, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2005 r. s. 101-123, 268-273

Autor: Andrzej Kogut