Ryzyko ceny
| Ryzyko ceny |
|---|
| Polecane artykuły |
Ryzyko ceny w dokładnym tego słowa znaczeniu, definiowane jest jako ryzyko ściśle związane z niekorzystnymi zmianami cen materiałów i surowców do produkcji zużywanych przez określone przedsiębiorstwa, a także wyrobów i usług przez nie sprzedawanych. Negatywne zmiany tych cen (wzrost cen produktów i usług nabywanych przez przedsiębiorstwo oraz obniżenie się cen produktów i usług sprzedawanych) niosą szczególne konsekwencje dla kosztów produkcji, przychodów ze sprzedaży, zysku, a w końcu również dla wartości firmy. Zarząd przedsiębiorstwa zainteresowany wzrostem jej wartości musi tym niekorzystnym następstwom przeciwdziałać w określony sposób, umiejętnie wykorzystując do tego dostępne narzędzia.
W celu ubezpieczenia obszernie rozumianego ryzyka cenowego przedsiębiorstwo może wykorzystać różnego rodzaju narzędzia i instrumenty. Do najczęściej wykorzystywanych należą pochodne instrumenty finansowe. Zaliczamy do nich:
- transakcje terminowe forward,
- transakcje (kontraktowe) terminowe futures,
- opcje,
- swapy.
Zabezpieczenie przed ryzykiem za pomocą tych instrumentów może mieć charakter symetryczny lub asymetryczny. W przypadku zabezpieczenia symetrycznego bardzo ważne znaczenie ma tzm. współczynnik zabezpieczenia (hedge ratio), który stanowi relację wielkości pozycji zabezpieczającej do wielkości pozycji zabezpieczanej. Do celów zabezpieczenia symetrycznego stosowane są kontrakty forward i futures. Z kolei zabezpieczenia asymetryczne powstają w wyniku zastosowania jednej lub kilku strategii opcyjnych.
Idąc za Janem Rymarczykiem mówimy,że ryzyko ceny polega na tym, że pomiędzy zawarciem kontraktu a jego wykonaniem cena towaru może się zmienić na niekorzyść podmiotu uczestniczącego w wymianie. Przykładem takiego ryzyka mogą być producenci miedzi (jak również wielu innych towarów). I tak, ryzyko zmian cen miedzi wynika przede wszystkim ze specyfiki sprzedaży wyrobów z tego metalu. Produkowane przez największych wytwórców miedzi katody są zarejestrowane na Londyńskiej Giełdzie Metali, w związku z czym ceny tych produktów mogą być ustalane w oparciu o notowania LME. Miedź sprzedawana jest poprzez zawieranie z odbiorcami kontraktów długoterminowych. Cena sprzedaży w kontraktach na miedź nie jest znana w czasie ich zawierania, kontrahenci ustalają jedynie sposób jej wyznaczenia w przyszłości, gdy nastąpi dostarczenie towaru kupującemu. W odniesieniu do miedzi, ceną referencyjną zwykle jest średnia z notowań oficjalnych określonych na LME, w miesiącu w którym miała miejsce dostawa określonej partii metalu do klienta. W skrajnym przypadku kontrakt może być podpisany w październiku jednego roku (początek okresu kontraktacji) i przewidywać dostawę do grudnia roku następnego. Mówi to że przedsiębiorstwo jest narażone na ryzyko zmian cen metalu przez 14 najbliższych miesięcy. Wahania cen w tak długim okresie mogą być bardzo duże, tak na przykład było w latach 1974-1975 lub 1995-1996. W handlu zagranicznym innymi rodzajami ryzyka cenowego są również: ryzyko ustalenia zbyt niskiej ceny (co jest równoznaczne z pogorszeniem się efektywności transakcji; zbyt niska cena może być także przyczyną rozpoczęcia postępowania antydumpingowego) oraz ryzyko ustalenia zbyt wysokiej ceny (co może wpłynąć na osiągnięcie przez eksportera zbyt małego wolumenu sprzedaży).
Bibliografia
- Czekaj J., Dresler Z., Zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Podstawy teorii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 285- 288'
- Rymarczyk J., Handel zagraniczny. Organizacja i technika, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2005, s. 362.
Autor: Bieńko Aleksandra
