Minimalna stawka godzinowa

Minimalna stawka godzinowa jest minimalną wysokością wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług, przysługującą przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi. Jest corocznie ustalana przez państwo oraz nie podlega zróżnicowaniom. Pierwsze uchwały dotyczące płacy minimalnej przyjęto w 1894 roku w Nowej Zelandii. W Polsce rozporządzenie dotycząca tego tematu zostało uchwalone 10 października 2002 roku.

Według ustawy minimalne wynagrodzenie dotyczy osób:

• wykonujących pracę na umowach-zlecenie oraz umowach o świadczenie usług
• fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej ale wykonujących zadania wynikające z umowy
• "samozatrudnionych" czyli osób fizycznych podejmujących działalność gospodarczą ale nie zatrudniających pracowników
• zawierających porozumienie w formie ustnej

(Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę Dz.U. 2002 nr 200 poz. 1679)

TL;DR

Minimalna stawka godzinowa to minimalne wynagrodzenie za godzinę pracy, ustalane corocznie przez państwo. Dotyczy różnych typów umów i osób samozatrudnionych. Wysokość wynagrodzenia jest brutto i nie może być niższa od minimalnej stawki godzinowej. Wynagrodzenie minimalne ma wpływ na rynek pracy, zapobiega eksploatacji pracowników, ale może również prowadzić do zwolnień i wzrostu cen. Wzrost minimalnej stawki godzinowej wynika głównie z inflacji. W większości krajów UE obowiązuje ustalona minimalna stawka godzinowa, ale niektóre kraje nie mają takiego przepisu.

Sposób wyliczania minimalnej stawki godzinowej

Jak podaje Renkas J. ekonomiczna kategoria wynagrodzenia minimalnego w gospodarce powinna określać zarobki osób z minimalną zdolnością do wykonywania pracy, nieposiadających wykształcenia zawodowego oraz doświadczenia w pracy (2010 s. 11). Stawka ta jest jednakowa bez względu na region, sektor gospodarczy czy określoną grupę zawodów. Zgodnie z ustawą o Minimalnej stawce godzinowej wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższe od minimalnej stawki godzinowej ustalonej w danym roku przez prawodawcę. Wysokość wynagrodzenia zagwarantowana w umowie zawartej z pracodawcą jest wynagrodzeniem brutto. Jest to kwota przysługująca pracownikowi przed odliczeniem składek na ubezpieczenie społeczne, zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne (Kulisa B. 2010).

Efekty z ekonomicznego punktu widzenia

Wynagrodzenie minimalne ma bezpośredni wpływ na kształtowanie się rynku pracy. Płaca minimalna musi być ustalona w odpowiedni sposób, ponieważ jej nieuzasadniony wzrost może powodować zmniejszenie popytu na pracę, a w konsekwencji spadek zatrudnienia (Begg D. 2013 s. 400). Stawka minimalna ogranicza znacząco nieuczciwą konkurencję oraz pozwala na redukcję ubóstwa bo zapewnia pracownikom minimum środków finansowych potrzebnych koniecznych do funkcjonowania w danym okresie gospodarczym. Warto podkreślić rolę płacy minimalnej w zapobieganiu zbyt dużej eksploatacji pracowników (Kulisa B. 2010). Minimalne wynagrodzenie daje również możliwość ustalania wyższych płac za prace wymagające wyższych kwalifikacji lub umiejętności więc pośrednio przyczynia się do kształtowania wynagrodzenia na wszystkich szczeblach hierarchii. Jednakże płaca minimalna może nieść ze sobą też negatywne efekty, ponieważ sztuczne podwyższanie płac nie jest naturalną sytuacją na rynku i może prowadzić do zwolnień pracowników z uwagi na na wzrost kosztów pracy. Prowadzi to do bezrobocia i zwiększania się cen rynkowych.

Przyczyny wzrostu minimalnej stawki godzinowej

Wielkość minimalnej stawki godzinowej zależy od minimalnego wynagrodzenia za pracę, a głównym powodem ciągle wzrastającej jej wartości jest zjawisko inflacji. Wartość pieniądza obniża się, natomiast to, ile jesteśmy w stanie nabyć za podaną kwotę również się zmienia. Rząd co roku podejmuje decyzje o podniesieniu wartości minimalnej stawki godzinowej, aby przeciętna osoba mogła funkcjonować w takich warunkach.

Najniższa stawka krajowa ma wpływ na różne świadczenia pracownicze, które oblicza się od tej właśnie podstawy. Na całym procesie wzrostu korzysta również państwo uzyskujące przez to większe wpływy z podatków.

Minimalna stawka godzinowa w innych krajach Unii Europejskiej

Wraz ze stale zmieniającą się sytuacją gospodarczą rząd stara się dostosować wysokość minimalnej stawki godzinowej do aktualnej sytuacji. Jeśli chodzi o Unię Europejską to 21 z 27 państw wprowadziło ustawowe stawki wynagrodzenia minimalnego. Pozostałe 6 państw to Finlandia, Cypr, Dania, Szwecja, Włochy i Austria, które nie wprowadziły pensji minimalnej, a co za tym idzie minimalnej stawki godzinowej.

Minimalna stawka godzinowa — artykuły polecane

Zasiłek dla bezrobotnych — Stawka godzinowa — Przyczyny bezrobocia — Przeciętne wynagrodzenie — Stopa zatrudnienia — Klin podatkowy — Pensja minimalna — Praca nakładcza — Minimalne wynagrodzenie — Różnicowanie jakości

Bibliografia

• Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Fic M. (2010), Wpływ płacy minimalnej na zatrudnienie, Annales. Etyka w życiu gospodarczym, vol. 13, nr 1
• Kulisa B. (2010), Płaca minimalna w systemie wynagradzania pracowników "Zeszyty naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie", nr 836
• Renkas J. (2017), Wynagrodzenie minimalne a produktywność pracy w gospodarce, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Nr 341
• Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Dz.U. 2002 nr 200 poz. 1679

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.

Autor: Klaudia Urbanowicz