Zasady podejmowania decyzji eksportowych i importowych

TL;DR

Artykuł omawia zasady podejmowania decyzji importowych i eksportowych. W przypadku importu, główne powody to wyższe koszty produkcji w kraju importującym oraz potrzeba zaspokojenia popytu na różne towary i usługi. W przypadku eksportu, główne przyczyny to dysponowanie określonymi towarami, różnice kosztów i cen międzynarodowych oraz zróżnicowanie preferencji konsumentów. Różnice w dysponowaniu towarami mogą wynikać z różnic w możliwościach produkcji, specjalizacji, zróżnicowaniu towarów i preferencji konsumentów oraz restrykcyjnej polityki ekonomicznej.

Zasady podejmowania decyzji importowych

Do podstawowych i głównych powodów dla których firma zaczyna rozważać import towarów zaliczamy:

• koszty produkcji zastępującej import są bezwzględnie wyższe w stosunku do zagranicy,
• koszty produkcji zastępującej import są relatywnie wyższe w stosunku do zagranicy,
• istnieje potrzeba zaspokojenia zróżnicowanego popytu na różnorodne towa­ry i usługi.

Wszystkie kraje są uzależnione od importu w mniejszym lub większym stopniu.

Najbardziej oczywisty i zrozumiały jest import związany z występowaniem trwałego lub przejściowego braku określonych towarów i usług w kraju importującym ponieważ produkcja zastępująca import jest nieopłacalna. Rozróżniamy:

• import przejściowy związany z okresowym brakiem określonych towarów
• importu stały który jest związany z trwa­łym brakiem określonych towarów.

Istotne jest też uwzględnianie przyczyn trwałego lub przejściowego braku importowanych towarów.

Trwały brak określonych towarów nie może być nigdy usunięty i z tego względu występuje strukturalna potrzeba importu, nazywanego importem nie­zbędnym. Import ten trzeba realizować głównie ze względu na istniejące wyposażenie danego kraju w zasoby oraz ze względu na konkretne warunki klimatyczne. Trwałe niedysponowanie określonymi towarami nie jest skutkiem jedynie warunków naturalnych, często jest to efekt opóźnienia pod względem rozwoju gospodarczego, poziomu technicznego oraz poziomu wykształcenia obywateli. Obecnie brak określonych towarów w różnych krajach, najczęściej ze względów czysto ekonomicznych i technicznych, ma charakter przejściowy. Dotyczny to głównie przyczyn technicznych, które są nazywane przyczynami średniookresowymi, można je przezwyciężyć w ciągu 5-15 lat.

Można wyróżnić również import niezbędny o charakterze krótkookrersowym, który jest związany przeważnie z wahaniami koniunktury, bądź zczynnikami takimi jak nieurodzaje i strajki.

Zasady podejmowania decyzji eksportowych

Do podstawowych i głównych powodów dla których firma zaczyna rozważać eksport towarów zaliczamy:

• trwałe lub przejściowe dysponowanie określonymi towarami, przy jednoczes­nym niedysponowaniu tymi towarami przez inne kraje,
• występowanie komparatywnych różnic kosztów i cen w ujęciu między­narodowym,
• efekt strategii przedsiębiorstw, uwzględniającej m.in. zróżnicowanie popytu na rynkach międzynarodowych.

Podstawowe przyczyny rozwoju eksportu:

1. Dysponowanie określonymi towarami przy ich całkowitym lub przejściowym braku w innych krajach:
   1. dysponowanie trwale towarami ze względu na wyposażenie w zasoby naturalne czy ze względów klimatycznych,
   2. dysponowanie przejściowe, średniookresowe:
      • na skutek przewagi pod względem poziomu rozwoju gospodarczego,
      • na skutek przewagi technicznej,
   3. dysponowanie przejściowe, krótkookresowe:
      • na skutek różnicowania cykli koniunkturalnych,
      • na skutek wypadków losowych, strajków.
2. Występowanie komparatywnych różnic kosztów i cen:
   1. różnice cen na skutek odmiennych warunków popytu,
   2. różnice cen jako skutek zróżnicowania poziomu kosztów:
      • różnice spowodowane wyposażeniem w czynniki produkcji,
      • różnice spowodowane występowaniem korzyści skali:
      • różnice spowodowane odmienną jakością czynników:
        • jako skutek odmiennych warunków naturalnych,
        • jako skutek zróżnicowania kwalifikacji kadr i intensywności działalności inwestycyjnej.
3. Zróżnicowanie towarów i preferencji konsumentów oraz jako efekt strategii przedsiębiorstw:
   1. zróżnicowanie preferencji i towarów,
   2. zróżnicowanie towarów jako efekt celowej działalności przedsiębiorstw.

We współczesnym świecie nadal mamy do czynienia z rozwojem eksportu w związku z trwałymi różnicami w dysponowaniu towarami. Chodzi jednak nie tylko o konsekwencje trwałych różnic w dysponowaniu w związku z oddziaływaniem czynników naturalnych. Różnice te są czasami efektem odmiennych poziomów rozwoju gospodarczego.

Przyczyny różnic w dysponowaniu towarami

1. związane ze zróżnicowanymi możliwościami produkcji:
   1. absolutnie lub o charakterze trwałym,
      • związane z warunkami naturalnymi,
   2. o charakterze przejściowym,
      • długookresowe i średniookresowe:
        • związane z różnicami w poziomie wiedzy technicznej i kwalifikacji kadr,
        • związane z ograniczeniami o charakterze prawnym,
        • związane z różnicami poziomu konkurencyjności,
      • krótkookresowe:
        • związane z asynchronicznością cykli koniunkturalnych,
        • związane z innymi krótkookresowymi wahaniami produkcji i konsumpcji.
2. Będące konsekwencją specjalizacji.
3. Związane ze zróżnicowaniem towarów i preferencji konsumentów.
4. Związane z występowaniem restrykcyjnych elementów mechanizmu współpracy międzynarodowej:
   1. związane z restrykcyjną polityką ekonomiczną poszczególnych krajów,
   2. związane z polityką przedsiębiorstw.

Zobacz także: Modele funkcjonowania marketingu międzynarodowego

Zasady podejmowania decyzji eksportowych i importowych — artykuły polecane

Zagrożenia — Efekt skali — Teoria lokalizacji — Inflacja krocząca — Rynek krajowy — Ryzyko polityczne — Monopol naturalny — Czynniki wpływające na rozwój wymiany międzynarodowej — Inflacja pełzająca

Bibliografia

• Bennet R., Wszystko o eksporcie, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu", Kraków 1998
• Bożyk P., Misala J., Puławski M. (2002), Międzynarodowe stosunki ekonomiczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Duliniec E., Marketing międzynarodowy, Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004, s. 101-108
• Wilson J., Wszystko o imporcie, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu", Kraków 1997

Autor: Michał Szczypiński