Teoria lokalizacji

Z Encyklopedia Zarządzania

Teoria lokalizacji jest jednym z mikroekonomicznych ujęć handlu zagranicznego, ze szczególnym uwzględnieniem zagranicznych inwestycji bezpośrednich. Do powstania i rozwoju teorii lokalizacji bezpośrednich inwestycji zagranicznych najbardziej przyczynili się uczeni: H. Dunning, A.M. Rugman oraz P.Tesch.

Podjęcie bezpośredniej inwestycji zagranicznej jest w myśl teorii lokalizacji zależne od przewag konkurencyjnych kraju (regionu). Teoria objaśnia, jakie czynniki decydują o podjęciu zagranicznej inwestycji bezpośredniej na terenie danego kraju. Czynniki te zazwyczaj dzielone są na cztery grupy:

Czynniki instytucjonalne i polityczne

Do czynników tej grupy należą:

Czynniki kosztowe

Czynniki te obejmują:

Ważną kwestią jest tu także dostęp do odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej oraz poziom płac. Oprócz tego o przewadze lokalizacji decyduje wydajność i jakość pracy.

Czynniki rynkowe

Dotyczą one głównie rynku zbytu produktów firmy:

  • wielkość rynku
  • dynamika wzrostu rynku
  • chłonność i wielkość rynku
  • stopień nasilenia konkurencji
  • instrumenty i mechanizmy ochrony rynku

Bariery handlowe

Do grupy barier handlowych należą:

  • instrumenty taryfowe (cła, licencje importowe, licencje eksportowe, kontyngenty importowe, subsydia dla krajowych producentów)
  • instrumenty parataryfowe
    • opłaty wyrównawcze, depozyty importowe, podatki importowe, ceny minimalne lub maksymalne,
    • instrumenty pozataryfowe - różne ograniczenia administracyjne (ograniczenia ilościowe, dobrowolne ograniczenia eksportu, normy sanitarne, fitosanitarne, weterynaryjne, techniczne, subsydia eksportowe, wymóg składnika krajowego, dumping, zakupy rządowe).

Można także wspomnieć o zjawisku dystansu psychicznego, czyli całokształcie czynników kulturowych, religijnych, różnic w praktykach biznesowych.

Wszystkie wymienione powyżej czynniki decydują o wytworzeniu specyficznego klimatu inwestycyjnego danego obszaru i tym samym jego atrakcyjności dla inwestorów z zagranicy. Jednakże każdy inwestor, w zależności od motywów rozpoczęcia działalności gospodarczej za granicą, będzie przypisywał poszczególnym czynnikom inne wagi.

Krytyka teorii lokalizacji

Chociaż teoria w wyczerpujący sposób tłumaczy, jakie czynniki decydują o atrakcyjności danego regionu dla inwestycji, to zarzuca się jej, że podejmuje problem tylko od strony lokalizacji geograficznej, bez rozpatrywania innych aspektów. Ponadto teoria podchodzi do problemu statycznie, bez elementu dynamiczności. Z powyższych powodów teorie tę zazwyczaj uzupełnia się innymi próbami objaśnienia zagranicznych inwestycji bezpośrednich, jak np. eklektyczną teorią J. M. Dunninga.


Teoria lokalizacjiartykuły polecane
Rynek krajowyCzynniki wpływające na rozwój wymiany międzynarodowejMiędzynarodowy podział pracyZasady podejmowania decyzji eksportowych i importowychLiberalizacja handluGlobalizacja gospodarkiKoszty komparatywneGospodarka otwartaSzanse

Bibliografia

  • Rymarczyk J. (1996), Internacjonalizacja przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
  • Tesch P. (1980), Die Bestimmungsgründe des internationalen Handel und der Direktinvestition, Berlin


Autor: Dominika Tomczyk