Koszty sądowe

Koszty sądowe
Polecane artykuły
Podatek od spadków i darowizn Licytacja Domena publiczna Służebność przesyłu Sąd apelacyjny Rygor natychmiastowej wykonalności Podatek od czynności cywilnoprawnych Bezrobocie przymusowe Administracja zespolona

Koszty sądowe to koszty związane z wszczęciem, prowadzeniem i zakończeniem postępowania cywilnego w danej sprawie. Koszty sądowe są to opłaty i wydatki sądowe.

Co podlega opłatom sądowym?

Opłatom sądowym (czyli kosztom sądowym podlega pismo, jeżeli przepis ustawy przewiduje je pobranie, czyli w tym:

• pozew i pozew wzajemny
• apelacja i zażalenie
• skarga kasacyjna
• zarzuty do nakazu zapłaty
• interwencja główna i uboczna
• inne wnioski
• inne skargi

Pismo wznoszone przez kilka osób podlega jednokrotnej opłacie.

Rodzaje i wysokość opłat sądowych

Opłata sądowa wedle przepisów jest stała, stosunkowo, podstawowa lub tymczasowa, czy ostateczna. Opłata stała jest podstawowym rodzajem opłat, nie może być niższa niż 30 zł. i wyższa niż 5000 zł. Opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe. Opłata podstawowa obowiązuje natomiast, gdy przepisy nie przewidują opłaty stałej, stosunkowej lub tymczasowej, wynosi ona 30 zł, opłaty tej nie przewiduje się w postępowaniu rejestrowym

Wysokość i rodzaj opłat wynika bezpośrednio z rodzaju i typu sprawy sądowej. Inne opłaty obowiązują w zakresie prawa spadkowego, w zakresie spraw rejestrowych, w zakresie ksiąg wieczystych, w zakresie działania Krajowego Rejestru Sądowego.

Opłata mi sądowymi jest wpis i opłata kancelaryjna. Wpis jest stosunkowy, chyba, że przepis przewiduje wpis stały. Opłata kancelaryjna natomiast, jest określana przez Ministra Sprawiedliwości.

Co obejmują wydatki sądowe?

Wydatki sądowe są związane z finansowaniem czynności niezbędnych do przeprowadzenia postępowania sądowego. Przepis regulujący tą zasadę wymienia najważniejsze wydatki, spotykane w praktyce sądowej, podlegające zaliczeniu do kosztów sądowych. Są to:

• koszty opłat telefonicznych
• diety i koszty podróży należne sędziom
• koszty przeprowadzenia innych dowodów
• koszty ogłoszeń
• koszty osadzenia i pobytu w areszcie
• zwrot kosztów podróży i noclegu i utraconych korzyści jak chodzi o świadków
• wynagrodzenia należne innym instytucjom

Koszty mediacji nie stanowią natomiast wydatków sądowych.

Sąd z urzędu zwraca stronie należności z tytułu wydatków, stanowiące różnicę między kosztami pobranymi od strony a kosztami należnymi.

Kto dokonuje opłaty kosztów sądowych

Do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba, że ustawa stanowi inaczej

Zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych

Sąd ma możliwość zwolnić stronę od kosztów sądowych w części, jeżeli strona jest w stanie ponieść tylko część tych kosztów. Obowiązkom uiszczenia opłat nie podlega też Skarb Państwa.

Kosztom sądowym nie podlegają:

1. strona dochodząca ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa
2. strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych
3. strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone
4. prokurator
5. Rzecznik Praw Obywatelskich
6. Rzecznik Praw Dziecka
7. i in

Koszty sądowe a biegły

Koszty sądowe obejmują również koszt wynajęcia i pracy biegłego. Dlatego jeżeli w sprawie zostanie powołany biegły - czyli osoba posiadająca wiedzę specjalistyczną, bogate doświadczenie zawodowe i uznanie za eksperta w zakresie swojej działalności - w trakcie trwania procesu, jego wynagrodzenie również wlicza się do kosztów sądowych, co oznacza, że można domagać się zwrotu kosztów poniesionych w związku z jego pracą. Biegły sądowy służy swoją wiedzą i doświadczeniem w trakcie sprawy, ułatwiając ją, więc ograniczając niektóre dodatkowe koszty, można jego pracę zakwalifikować jednak jako bezpośredni koszt sądowy.

Główne rodzaje kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym

W postępowaniu cywilnym można wyróżnić kilka głównych rodzajów kosztów sądowych. Pierwszym z nich są opłaty sądowe, które muszą zostać wniesione w celu rozpoczęcia procesu sądowego. Opłaty te są ustalane na podstawie wysokości wartości przedmiotu sporu oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Kolejnym rodzajem kosztów sądowych są koszty adwokackie. W przypadku korzystania z pomocy adwokata, należy liczyć się z koniecznością pokrycia kosztów jego usług. Wysokość tych kosztów zależy od umowy zawartej z adwokatem oraz skomplikowania sprawy.

W postępowaniu cywilnym mogą również wystąpić koszty notarialne. Dotyczą one sytuacji, w których konieczne jest sporządzenie aktu notarialnego, na przykład przy zawieraniu umowy lub dokonywaniu czynności prawnej. Koszty notarialne są ustalane na podstawie taksy notarialnej i mogą się różnić w zależności od rodzaju czynności.

Dodatkowo, w postępowaniu cywilnym mogą wystąpić inne rodzaje kosztów, takie jak koszty ekspertyz, tłumaczeń, doręczeń czy zeznań świadków. Koszty te są zależne od konkretnej sytuacji i mogą być wymagane w celu ustalenia prawidłowego stanu faktycznego sprawy.

Możliwości uzyskania zwolnienia z kosztów sądowych

W celu ułatwienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości, istnieje możliwość ubiegania się o zwolnienie z kosztów sądowych. Wnioskodawca musi spełnić określone kryteria, które są brane pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosków o zwolnienie z kosztów sądowych. Na przykład, osoba ubiegająca się o zwolnienie musi wykazać, że nie jest w stanie ponieść tych kosztów z powodu swojej sytuacji materialnej.

Wraz z wnioskiem o zwolnienie z kosztów sądowych należy przedłożyć odpowiednie dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy. Dokumenty te mogą obejmować m.in. zaświadczenia o zarobkach, otrzymywanych świadczeniach czy zobowiązaniach finansowych.

Procedura składania wniosków o zwolnienie z kosztów sądowych jest określona w przepisach prawa. Wniosek taki należy złożyć w odpowiednim terminie i zgodnie z wymaganiami formalnymi. Po złożeniu wniosku, sąd rozpatruje go i podejmuje decyzję w sprawie zwolnienia z kosztów sądowych.

Warto zaznaczyć, że możliwość ubiegania się o zwolnienie z kosztów sądowych dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i przedsiębiorców. Jednak procedura zwalniania z kosztów sądowych może różnić się w zależności od statusu wnioskodawcy.

Koszty sądowe w postępowaniu spadkowym

W postępowaniu spadkowym również występują określone koszty, które powinny zostać uwzględnione przy rozliczeniu spadku. Należy do nich opłata sądowa, która musi zostać wniesiona w celu wszczęcia postępowania spadkowego. Wysokość tej opłaty zależy od wartości majątku spadkowego.

Kolejnym rodzajem kosztów sądowych w postępowaniu spadkowym są koszty związane z ważnymi dokumentami, takimi jak koszty sporządzenia testamentu. W przypadku, gdy spadkodawca sporządził testament, konieczne może być pokrycie kosztów związanych z jego uwierzytelnieniem i złożeniem do sądu.

W trakcie postępowania spadkowego pojawiają się również koszty związane z podziałem majątku spadkowego. Wysokość tych kosztów zależy od skomplikowania procesu podziału oraz od ewentualnych sporów między spadkobiercami.

W niektórych sytuacjach koszty sądowe w postępowaniu spadkowym mogą być zwiększone. Na przykład, gdy dochodzi do sporu pomiędzy spadkobiercami lub występują trudności w ustaleniu prawowitego tytułu do spadku.

Aby zmniejszyć koszty sądowe w postępowaniu spadkowym, można podjąć próbę zawarcia porozumienia między spadkobiercami w zakresie podziału majątku. W takiej sytuacji, koszty związane z prowadzeniem sporu sądowego mogą zostać znacząco ograniczone.

Wnioski o zwolnienie z kosztów sądowych w postępowaniu spadkowym podlegają takim samym procedurom i kryteriom, jak w przypadku postępowań cywilnych. Warto jednak zaznaczyć, że w przypadku sporów spadkowych, sąd może również rozpatrywać wnioski o zwolnienie z kosztów sądowych na podstawie szczególnych okoliczności, takich jak sytuacja finansowa spadkobierców czy charakter sporu.

Bibliografia

• Audytoriat (1998) Koszty i opłaty sądowe adwokackie notarialne skarbowe, Audytoriat, Oficyna Wydawnicza, Kraków
• Górski A. Walentynowicz L. (2007) Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie komentarz praktyczny, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa
• Marszałkowska-Krześ E. (red.) (2011). Postępowanie cywilne 2. Wydanie, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa
• Tyczka M. (1982). Postępowanie sądowe w sprawach związanych z działalnością przedsiębiorstw państwowych i ich samorządów "Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny" Rok XLIV — zeszyt 3
• Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398 z późn. zm.)
• Zieliński A. (2010). Koszty sądowe w sprawach cywilnych Komentarz 7. Wydanie, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa

Autor: Teresa Witek

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.