Scenariusze procesów otoczenia

Scenariusze procesów otoczenia
Polecane artykuły
Analiza scenariuszy Plan zarządzania interesariuszami Zarządzanie ryzykiem Ekonomia menedżerska Analiza SWOT Analiza TOWS Jakościowe techniki oceny zagrożeń i szans Diagram relacji Teoria ograniczeń

Scenariusze to narzędzie wykorzystywane do przedstawienia alternatywnych dróg rozwoju możliwych zdarzeń w przyszłości oraz wskazaniu ich logicznych następstw.

Scenariusze procesów otoczenia są rozszerzoną wersją scenariuszy stanów otoczenia stworzoną przez L. Kozłowskiego oraz G. Skarżyńskiego. Jak sama nazwa wskazuje skupiają się w szczególności na kluczowych procesach, które mogą silnie oddziaływać na organizację i jej dalsze funkcjonowanie w przyszłości.

Pięć etapów tworzenia scenariuszy procesów otoczenia

1. Pierwszy etap to identyfikacja dwóch rodzajów procesów występujących w otoczeniu organizacji (tzw. sił napędowych):

• procesy kluczowe - to procesy które mają silny wpływ na organizację, a ponadto prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest bardzo duże,
• procesy zmian nieciągłych - ich wpływ jest równie silny jak w przypadku procesów kluczowych, z tą różnicą, że istnieje małe prawdopodobieństwo ich wystąpienia.

1. Drugi etap ma na celu rozpoznanie zjawisk, które kształtują procesy z pierwszego kroku i ich dokładne przeanalizowanie. Zjawiska te można podzielić na:

• jakościowe, w skład których mogą wejść zmiany w modzie, nowe trendy społeczne czy zajmowane przez produkt miejsce w hierarchii potrzeb docelowych nabywców,
• ilościowe, jak na przykład wielkość dochodu ludności, dane na temat wielkości przeznaczanego dochodu na dany towar w rodzinie.

1. Trzeci etap opiera się na stworzeniu wariantów procesów. Chodzi tu przede wszystkim o określenie i ocenę stopnia zmian w nasileniu poszczególnych zjawisk. wskutek tego pozwala zidentyfikować wartości minimalne i maksymalne procesów, oszacować ich wielkości graniczne, zinterpretować tendencje zmian a w końcu określić prawdopodobieństwo ich wystąpienia oraz możliwe skutki.
2. Czwarty etap to rozpoznanie powiązań najważniejszych procesów, których skutki będą najbardziej odczuwalne dla organizacji. Dzięki temu zabiegowi możliwe będzie ponadto określenie kierunku owych skutków, a więc obszarów organizacji, na które wpłynie. Posiadana wiedza pozwoli organizacji na wcześniejsze dostosowanie się do przyszłości oraz wycenę kosztów.

Zalety i wady

Scenariusze procesów otoczenia sprawdzają się zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych. Ponieważ zbierają one informacje na temat kluczowych procesów a następnie wnikliwie je badają pod kątem wystąpienia ich możliwych wariantów umożliwiają zbudowanie systemu wczesnego ostrzegania dla organizacji. Zadaniem tego typu scenariuszy jest przygotowanie danej organizacji na konsekwencje jakie niosą przyszłe zdarzenia, podjęcie działań dostosowawczych a nawet umożliwiają odwrócenie groźnych wydarzeń na korzyść firmy.

W praktyce istnieje wiele pułapek związanych z tą metodą. Jendą z nich jest sytuacja, w której w tworzenie scenariuszy zaangażowani są tylko eksperci zewnętrzni. Spowodować to może brak spójności pomiędzy przyszłym opisem organizacji a decyzjami strategicznymi. Innym problemem z jakim można się spotkać jest analizowanie zbyt dużej ilości trendów oraz skupieniu się wyłącznie na zagrożeniach otoczenia, przez co utrudnione jest sformułowanie strategii organizacji.

Jak każde podejście scenariusze również nie są wolne od wad, a głównym problemem jest czas jaki należy poświęcić aby zbudować skuteczne scenariusze.

Bibliografia

• Gierszewska G., Romanowska M., Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Naukowe PWE, Warszawa 2003.
• Lisiński M., Metody planowania strategicznego, Polskie Wydawnictwo Naukowe PWE, Warszawa 2004.
• Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowanie, Radzikowska B., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

Autor: Małgorzata Krzemińska