Przeciętne wynagrodzenie

Przeciętne wynagrodzenie
Polecane artykuły
Minimalne wynagrodzenie Średnie wynagrodzenie Klin podatkowy Zapłata Stawka godzinowa Pozapłacowe koszty pracy Minimalna stawka godzinowa Aktywność zawodowa Wiek produkcyjny

Przeciętne wynagrodzenie – średnia płaca. Jest to stosunek sumy osobowych wynagrodzeń brutto, także przysługujących za pracę honorariów, które wynikają z umowy o pracę z pewnymi grupami pracowników, wypłat, należących się z tytułu udziału w zyskach albo z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej spółdzielni, a także wynagrodzeń rocznych, które są dodatkowym wynagrodzeniem dla pracowników zatrudnionych w jednostkach sfery budżetowej do ogólnej liczby osób zatrudnionych w badanym okresie, odliczając od nich osoby trudniące się w pracy nakładczej i osoby zatrudnione poza granicami kraju.

Kwota wynagrodzenia brutto obejmuje płacę całkowitą przed uwzględnieniem i odliczeniem należnego podatku dochodowego, a także obowiązkowych składek naliczonych na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne (rentowe, emerytalne) płaconych przez pracownika. (W. S. Zgliczyński 2013, s. 99-100)

Wpływ na wielkość przeciętnego wynagrodzenia w Polsce:

W Polsce występują zauważalne dysproporcje w wysokości średniej płacy w zależności od poszczególnych województw. (P. Broniatowska i in. 2013, s. 143)

Na przeciętne wynagrodzenie obliczane dla danej jednostki terytorialnej, główny wpływ ma osiągane wynagrodzenie w stolicach każdego z regionów czy podregionów, ale także wysokość płac uzyskiwanych w zakładach przemysłowych o wysokim stopniu rozwoju oraz wyróżniających się wielkością na tle innych zakładów w regionie. (E. Polak 2015, s. 19)

Ponadto można wyróżnić wiele czynników, które wpływają na ogólny poziom wynagrodzeń. Jest to m.in. poziom rozwoju gospodarczego kraju, struktura gospodarcza, wydajność pracowników, a także aktywność działania związków zawodowych. W dużym stopniu na wysokość wynagrodzeń wpływa też państwo. Jest ono największym pracodawcą i w pewnym zakresie regulatorem płac, ponieważ ustala stopień płacy minimalnej, która obowiązuje w całym kraju oraz wielkość wynagrodzeń, jakie maksymalnie można uzyskać w podmiotach publicznych. Kwota minimalna wyraża dolną granicę wynagrodzenia, poniżej której zatrudnienie pracownika na pełen etat byłoby niezgodne z prawem. (W. S. Zgliczyński 2013, s. 97-98)

Dane o przeciętnym wynagrodzeniu w Polsce:

Główny Urząd Statystyczny (GUS) publikuje co kwartał dane o przeciętnym wynagrodzeniu w Polsce. Dotyczą one wszystkich jednostek w gospodarce narodowej, w tym również podmiotów, w których liczba pracowników nie przekracza 9 osób. (E Polak 2015, s. 20)

Jednak warto zauważyć, że nie obejmują one występującego zjawiska, zwanego "szarą strefą”. Ma to duży wpływ na wiarygodność prezentowanych danych statystycznych. Ponadto na miarodajność wyników oddziałują również sytuacje wynikające z zaniżania wielkości wynagrodzenia w treści zawieranych umów o pracę i jednoczesnym wypłacaniu tych wynagrodzeń w większej kwocie niż uprzednio została zadeklarowana, czy też podpisanie umowy z pracownikiem na mniejszy wymiar godzin, niż świadczone przez niego w rzeczywistości. Często pracodawcy również kryją, że pracownik wykonywał pracę w nadliczbowych godzinach lub też maskują poniektóre z wypłacanych im składników wynagrodzenia. (W. S. Zgliczyński 2013, s. 99)

Mówiąc o przeciętnym wynagrodzeniu w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej, zauważalna jest tendencja rosnących oczekiwań społeczeństwa co do wysokości wynagrodzeń. Jest to w głównej mierze uwarunkowane tym, że w większości krajów należących do UE przeciętne płace są kilka razy wyższe w porównaniu do odpowiadających im uzyskiwanych zarobków w Polsce. (M. Nyk 2014, s. 61)

Bibliografia:

• Antoszak P. (2018). Zróżnicowanie wynagrodzeń w działach gospodarki narodowej w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
• Broniatowska P. i in. (2013). Wynagrodzenie minimalne w Polsce. Czy powinno być zróżnicowane regionalnie?, "Studia BAS”, Nr 4
• Główny Urząd Statystyczny (2017). Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy w 2015r., Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa
• Główny Urząd Statystyczny (2018). Biuletyn statystyczny 9/2018, "Informacje statystyczne”, Nr 9
• Mowczan D. (2018). Zróżnicowanie płac w polskich województwach – analiza z wykorzystaniem popularnych miar nierówności, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, Nr 55
• Nyk M. (2014). Wydajność pracy a przeciętne wynagrodzenie w poszczególnych województwach w Polsce w latach 2006-2012 – analiza statystyczna, "ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS”, Nr 5
• Polak E. (2015). Regionalne zróżnicowanie wynagrodzeń w Polsce i tendencje zmian w tym zakresie, "Współczesna gospodarka”, Vol. 6
• Zgliczyński W. S. (2013). Wynagrodzenia w Polsce w latach 2004–2012, "Studia i materiały towarzystwa naukowego nieruchomości”, Nr 4

Autor: Katarzyna Urbańska