EURIBOR

EURIBOR (ang. Euro Interbank Offered Rate) - europejska, krótkoterminowa stopa procentowa, ustalana głównie w oparciu o wielkość popytu i podaży na pieniądz, na rynku międzybankowym wśród państw będącymi członkami strefy euro. Międzynarodowy wskaźnik oprocentowania lokat międzybankowych, w oparciu o który banki oraz biura maklerskie ustalają koszt po jakim będą pożyczać pieniądze swoim klientom (K. Borowski 2007, s. 25)

EURIBOR wyliczany jest dla lokat o okresach trwania:

• 1 tydzień
• 2 tygodnie
• 1, 2, 3, 6, 9 i 12 miesięcy

EURIBOR jako jedna ze STIR (ang. Short Term Interest Rates), czyli krótkoterminowych stóp procentowych, odgrywa niezwykle ważną rolę w świecie finansów. W dobie rozpowszechnionej integracji międzypaństwowej, wszystkie kraje wprowadzające jako swoją walutę euro, zdecydowały się na korzystanie z jednej, wspólnej stopy referencyjnej. W ten właśnie sposób, w Brukseli został stworzony EURIBOR - fixing (forma ustalenia jednorodnej ceny) europejskich krótkoterminowych stóp procentowych. Po raz pierwszy opublikowany 4 stycznia 1999. (K. Borowski 2007, s. 27)

Historia

EURIBOR w zasadzie od początku swojego istnienia regulował się sam, chociaż w oparciu o zasady formalno-organizacyjne. Już od 1999r. był wyliczany jedynie dla wyrażonych w walucie euro, niezabezpieczonych depozytów międzybankowych. W styczniu 1999r. EURIBOR składał się z 53 banków, będących przedstawicielami każdego państwa ze strefy euro. W latach 1999-2004 liczebność ta oscylowała w okolicach 50 członków, aż do roku 2007, w którym osiągnęła poziom 45 uczestników. W ciągu kolejnych 7 lat liczebność nie ulegała większym wahaniom, aż do roku 2013, w którym nastąpiły masowe wyjścia z panelu EURIBOR. Migracje spowodowały, że w lipcu 2017 liczył on niespełna 20 banków będących przedstawicielami jedynie 9 krajów strefy euro (M. Kruszka 2017, s. 26) W roku 2018 w skład panelu wchodziło 20 banków z takich krajów jak: Belgia, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Luksemburg, Holandia, Portugalia oraz Hiszpania.

Kalkulowanie stopy EURIBOR

Bez względu na skład i liczebność panelu do zrozumienia sposobu wyznaczania kursu EURIBOR istotne jest zaznajomienie się z definicjami umieszczonymi w kodeksie postępowania. Pierwsza definicja określa iż EURIBOR "jest stopą procentową, po której jeden z wiodących banków (ang. prime bank) z państw należących do Unii Europejskiej bądź Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu - (ang. European Free Trade Association, EFTA) jest gotowy zaoferować innemu wiodącemu bankowi z tego obszaru - międzybankowy depozyt niezabezpieczony nominowany w euro, przy czym oferta jest składana o godz. 11.00 czasu brukselskiego". (M. Kruszka 2017, s. 26) W roku 2013 doprecyzowano pojęcie banku wiodącego. Zgodnie z treścią kodeksu postępowania bank możemy uznać za wiodący, kiedy odznacza się następującymi cechami: (EMMI 2013, s. 2)

• jest instytucją kredytową o wysokiej wiarygodności w zakresie krótkoterminowych pasywów
• udziela pożyczek oprocentowanych na podstawie rynkowo określanych stóp procentowych
• jest postrzegany jako aktywny na rynku instrumentów rynku pieniężnego nominowanych w euro
• ma dostęp do operacji otwartego rynku prowadzonych przez banki centralne Eurosystemu

Z operacyjnego punktu widzenia określenie stawki EURIBOR to wyliczenie średniej arytmetycznej proporcji dotyczących konkretnych dat wymagalności, które są przekazywane do tzw. agenta kalkulacyjnego, który odrzuca 15% notowań najwyższych i 15% najniższych. Ustalenie stawki EURIBOR możemy podzielić na dwa etapy:

1. Uczestnicy panelu (banki) nakreślają swoje opinie dotyczące ofert zaproponowanych wiodącym bankom i doręczają je w określonym czasie agentowi kalkulacyjnemu
2. Skalkulowanie średniej na podstawie ustalonego wzoru, który odrzuca 15% stawek najwyższych i 15% stawek najniższych

Całość procesu nadzoruje Komitet Sterujący ustalany przez władze EBF (ang. European Banking Federation), którego zadaniem jest również dopracowanie właściwych regulacji wewnętrznych, których zaakceptowanie jest konieczne, aby dany bank mógł wejść w skład panelu EURIBOR. (M. Kruszka 2017, s. 26)

EURIBOR w oparciu o przepisy BMR

Uchwalenie BMR (ang. The Benchmark Regulation) sprawiło, że status prawny EURIBOR uległ zmianie. Zadziałało to na stopę korzystnie, ale jednocześnie konieczne stało się wprowadzenie ogromu przemian w sposobie jej wyznaczania. Proces przeistoczeń ciągle trwa, jednak należy pamiętać, że wszelkie zmiany mają za zadanie przekształcić EURIBOR w solidny i godny zaufania wskaźnik mierzący i obrazujący rzeczywistość gospodarczą. (M. Kruszka 2017, s. 31) Ważne, aby po reformach EURIBOR nie wystawiał na ryzyko utraty ciągłości prawnej rozpoczętych już umów finansowych. Istotne jest także, aby wartość wskaźnika nie ulegała zbytnim wahaniom, które mogłyby prowadzić do trudności w spłacaniu kredytów. Wskaźnik musi jednocześnie gwarantować pierwszeństwo nowym danym o transakcjach, ale także zapewniać, że wykorzystywane są informacje o depozytach wyrażonych w walucie euro i które są akceptowane na rynku pieniężnym. (M. Kruszka 2017, s. 34)

EURIBOR i jego rola

Sposób działania rynków pieniężnych, potwierdza jak ważną rolę pełnią rzetelne wskaźniki referencyjne. Na ich podstawie zawierane są liczne umowy kredytowe bazujące na zmiennym oprocentowaniu czy też emisje dłużnych papierów wartościowych. Stąd tak duża waga przywiązywana do stworzenia zarówno światowych, jak i europejskich norm, które poddają kontroli publicznej EURIBOR i inne wskaźniki (M. Kruszka 2017, s. 33) Niezwykle szybki rozwój rynków pieniężnych na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat wywołał liczne zmiany w funkcjonowaniu stawki EURIBOR, które były konieczne, aby wskaźnik mógł nadal w sposób rzetelny służyć oszacowywaniu wysokości odsetek czy wycenie instrumentów rynku kapitałowego (M. Kruszka 2017, s. 24) Zastosowanie EURIBOR-u możemy zauważyć także w czasie kryzysu gospodarczego w latach 2008-2010. Za pomocą wskaźnika, a dokładnie za pomocą spreadu EURIBOR 3M - OIS 3M, mierzono w jaki sposób uczestnicy rynku postrzegają sytuacje w sektorze bankowym (A. Brewka 2012, s. 21)

EURIBOR — artykuły polecane

Rezerwa obowiązkowa — Rezerwy dewizowe — Unia walutowa — Repo — Emisja pieniądza — Narodowy Bank Polski — Europejski System Walutowy — Forex

Bibliografia

• Borowski K. (2007), Zastosowanie spreadów kalendarzowych na giełdzie Euronext, Studia i Prace Kolegium Zarządzania I Finansów, nr 79
• Brewka A. (2012), Pomoc publiczna dla sektora bankowego - działania podjęte przez UE w okresie kryzysu i próba ich oceny, Unia Europejska.pl, nr 3
• EMMI (2013), Euribor Code of Conduct
• Kruszka M. (2017), EURIBOR jako kluczowy wskaźnik referencyjny europejskiego rynku finansowego, Unia Europejska.pl, nr 5

Autor: Izabela Sosnowska