Rywalizacja

Rywalizacja jest procesem, w którym członkowie grup (lub grupy) współzawodniczą między sobą o środki lub możliwości zaspokojenia potrzeb, które są ograniczone. Rywalizacja może stać się procesem spontanicznym, niezależnym od jednostki w momencie kiedy środki potrzebne do zaspokojenia potrzeb występują w niewystarczającej ilości. Na Przykład ograniczenie dostaw żywności do miejscowości dotkniętej klęską żywiołową natychmiast wywoła rywalizację wśród jej mieszkańców (Aue W. 2006, s. 103). Z rywalizacją możemy się spotkać w wielu miejscach: w korporacjach, na salach treningowych, w szkołach. Czyli spotykamy ją wszędzie tam, gdzie ludzie mają ten sam lub podobny cel i chcą go zreazlizować szybciej bądź lepiej niż rywale. Jeśli podmiot koncentruje się tylko i wyłącznie na chęci bycia lepszym od innych powoduje tym samym, że zmniejsza swoją kreatywność oraz uterudnia konstruktywne myślenie. Z drugiej strony rywalizacja może stać się dużą dawką motywacji dla podmiotu, dla którego sukces nabierze jeszcze większego znaczenia i będzie bardziej upragnionym celem. Warto zatem aby do każdej formy rywalizacji podejść rozważnie i nie dać zwieść się emocjom.

TL;DR

Rywalizacja jest procesem, w którym ludzie współzawodniczą o ograniczone zasoby. Może być konstruktywna, gdy uczestnicy pomagają sobie nawzajem, lub destruktywna, gdy skupiają się tylko na swojej korzyści. Współpraca może przynieść więcej korzyści niż rywalizacja destruktywna. Rywalizacja może być stosowana w zarządzaniu personelem, ale z nadmiarem może prowadzić do negatywnych skutków, takich jak stres czy problemy komunikacyjne.

Geneza rywalizacji

Znaczenie słowa rywalizacja pochodzi od łacińskiego słowa rivalis, które oznacza pierwotnie osobę współzawodniczącą z kimś innym o dostęp do wody ze strumienia (Włodkowska-Bagan A. 2015, s. 241).

Rywalizacja konstruktywna

Forma tej rywalizacji polega na pomocy osobie, która przegrywa przez osobę, która wygrywa. Po osiągnięciu celu przez "wygranego", tłumaczy on "przegranemu" co ten powininen zrobić inaczej, aby kolejnym razem osiągnąć lepszy wynik lub zbliżyć się do upragnionego celu. W takim przypadku osoba, która przegrała zawsze wyjdzie bogatsza o cenne doświadczenie i wiedzę, które będzie mogła wykorzystać w kolejnych podobnych sytuacjach (Borys J. 2017, s. 18).

Zalety stosowania rywalizacji konstruktywnej:

• zdobycie wiedzy i doświadczenia przez każdy podmiot
• wzrost motywacji do dalszego działania
• poczucie sprawiedliwości
• pozytywne nakręcenie do działania

Rywalizacja destruktywna

Drugim rodzajem rywalizacji jest rywalizacja destruktywna. Uczestnicy tej formy rywalizacji są zorientowani tylko i wyłącznie na swoją korzyść (Borys J. 2017, s. 19). Osoby te chcąć zdobyć upragniony cel często wyrządzają wiele szkód w otoczeniu. Nie potrafią racjonalnie ocenić sytuacji i wycofać się z takiej formy rywalizacji. Targają nimi emocje, często popadają także w konflikty z innymi osobami, które biorą udział w rywalizacji. Do niepokojących oznak, które świadczą o rywalizacji, która posiada charakter destryktywny możemy zaliczyć między innymi:

• egozim
• zazdrość
• nieuczciwość
• mściwość

Rywalizacja destruktywna niesie za sobą szereg negatywnych konsekwencji takich jak:

• nieporozumienia
• spory
• niszczenie relacji
• wzrost agresji
• utrata panowania nad emocjami
• zmniejszona motywacja

Współpraca zamiast rywalizacji

Współpraca jest jednym z ważniejszych elementów wpływających na zbiorowość społeczną. Jest ona procesem związanym z podziałem pracy. Istotą współpracy jest polega na tym, że poszczególne jednostki bądź grupy wykonują określoną część zadań, które wykonane w całości składają się na osiągnięcie współnego celu (ekonomicznego, politycznego, religijnego itp.). Sensem współpracy są wszelkiego rodzaju korzyści, zarówno materialne jak i moralne dla wszystkich, którzy biorą w niej udział, choć mogą nie być one dla każdego równe w takim samym stopniu. Aby skuteczność współpracy była wysokim poziomie, ważny jest ustalony język komunikowania się, lojalność partnerów, zasady i normy zabezpieczające interesy partnerów uczestniczących we współpracy (Aue W. 2016, s. 102). Czasami współpraca może przynieść zdecydowanie więcej korzyści niż rywalizacja, szczególnie w przypadku kiedy ma ona charakter destruktywny. Warto przyjrzeć się zatem pozytywnym skutkom współpracy.

Pozytywne efekty współpracy:

• budowanie więzi społecznych
• efektywność
• zwiększenie zaangażowania i aktywności
• poczucie odpowiedzialności
• wzrost chęci do działania
• zwiększenie kreatywności
• efekt synergii

Rywalizacja w zarządzaniu personelem

Współczesne środowisko pracy stosuje wiele metod zarządzania personelem, które mogą prowadzić do rozwoju przedsiębiorstwa. Jedną z nich jest zdrowa rywalizacja, która napędza efektywność pracy. Zastosowanie rywalizacji z umiarem może przynieść wiele pozytywnych korzyści zarówno dla pracowników, jak i dla przedsiębiorstwa. Zalety rywalizacji w zarządaniu personelem:

• wzrost motywacji
• rozwój
• możliwość odkrycia nowych uzdolnień wśród pracowników
• lepsza realizacja zadań

W przypadku gdy rywalizacja jest stosowana z nadmiarem mogą pojawić się negatywne konsekwencje jej zastosowania. Możemy do nich zaliczyć:

• stres pracowników
• syndrom wypalenia zawodowego
• problemy z komunikacją
• nieprzyjemna atmosfera w pracy
• w skrajnych przypadkach depresja

Rywalizacja — artykuły polecane

Zarządzanie przez konflikty — Więź — Zarządzanie zespołem — Konflikt — Typowe błędy kierownictwa — Atmosfera w pracy — Przywództwo sytuacyjne — Etapy tworzenia zespołu — Warunki pracy - społeczne

Bibliografia

• Aue W. (2006), Człowiek w środowisku, WSiP, Warszawa
• Borys J. (2017), Rywalizacja - zgubny trop czy siła napędowa?, Inspirator, nr 2
• Włodkowska-Bagan A. (2015), Kategoria rywalizacji, Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych

Autor: Oliwia Solarska