Wskaźnik zadłużenia

Wskaźnik ogólnego zadłużenia - (debt ratio) wskaźnik finansowy mierzący stosunek kapitałów obcych (zobowiązania ogółem i rezerwy na zobowiązania) do aktywów ogółem. Jest on wykorzystywany przy analizie wskaźnikowej sprawozdań finansowych.

TL;DR

Wskaźnik ogólnego zadłużenia to miara stosunku kapitałów obcych do aktywów ogółem. Jego wartość powinna oscylować w przedziale 0,57-0,67. Wzrost wskaźnika oznacza większe ryzyko finansowe, a zbyt niska wartość może oznaczać niewykorzystanie zewnętrznych źródeł finansowania. Analiza wskaźnikowa pozwala ocenić strukturę finansowania przedsiębiorstwa. Wskaźnik zadłużenia jest również stosowany w jednostkach samorządu terytorialnego. Istnieje wiele innych wskaźników służących ocenie poziomu zadłużenia oraz obszarów analizy wskaźnikowej.

Sposób obliczania wskaźnika ogólnego zadłużenia

Aby obliczyć ten wskaźnik stosujemy wzór: $DR={\frac {Zobowiazania~{}i~{}rezerwy~{}na~{}zobowiazania}{Aktywa~{}ogolem}}$

DR - wskaźnik ogólnego zadłużenia

Według zasady złotej reguły finansowania wskaźnik ten powinien oscylować wokół poziomu 0,5, jednak większość przedsiębiorstw nie jest w stanie spełnić tej zasady. Jak podaje M. Sierpińska według standardów zachodnich wielkość tego wskaźnika powinna kształtować się w przedziale 0,57-0,67. (M. Sierpińska 2004, s. 167)

Wskaźnik może mieć wartość większą od 1 tylko wtedy, gdy zobowiązania i rezerwy na zobowiązania mają większą wartość od aktywów, a więc przedsiębiorstwo posiada ujemny kapitał własny, czyli strata netto jaką poniosło przedsiębiorstwo jest większa od kapitału podstawowego.

Kierunki zmian wskaźnika

Wzrastający poziom tego wskaźnika świadczy o rosnącym poziomie ryzyka finansowego co może podważyć wiarygodność finansową firmy. Natomiast zbyt niska wartość tego wskaźnika może oznaczać, że nie wykorzystujemy w pełni zewnętrznych źródeł finansowania dla osiągnięcia większych korzyści (M. Łuniewska 2006, s. 47)

Zdaniem D. Wędzkiego niższy poziom wskaźnika jest bardziej korzystny dla przedsiębiorstwa z punktu widzenia wypłacalności długoterminowej, gdyż jest mniej kapitału obcego i łatwiej znaleźć środki na jego spłatę. (D. Wędzki 2015, s. 258)

Jak podaje P. Pomykalski "W gospodarce rynkowej bezpieczny poziom tego wskaźnika zależy nie tylko od polityki fiskalnej i polityki kredytowej, lecz także od rentowności prowadzonej działalności gospodarczej". (P. Pomykalski 2017, s. 118)

Zastosowanie

Zdaniem M. Sierpińskiej ocena poziomu zadłużenia pozwala rozpoznać różne źródła finansowania aktywów, strukturę oraz efektywność zaangażowania kapitałów (M. Sierpińska 2007, s. 88) Wskaźnik ten stosuje się do oceny struktury finansowania majątku przedsiębiorstwa, do analizy wskaźnikowej, która jest rozszerzeniem wstępnej analizy sprawozdań finansowych.

Indywidualny wskaźnik zadłużenia dla jednostek samorządu terytorialnego

Od 2014r. obowiązuje ograniczenie zaciągania długu przez samorządy terytorialne. Wskaźnik został określony w art. 243 Ustawy o finansach publicznych z roku 2009.

Jak podaje Ustawa o finansach publicznych obliczamy go według następującego wzoru:

$\left({\frac {R+O}{D}}\right)_{n}\leq {\frac {1}{3}}\cdot \left({\frac {Db_{n-1}+Sm_{n-1}-Wb_{n-1}}{D_{n-1}}}+{\frac {Db_{n-2}+Sm_{n-2}-Wb_{n-2}}{D_{n-2}}}+{\frac {Db_{n-3}+Sm_{n-3}-Wb_{n-3}}{D_{n-3}}}\right)$

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

• R - planowaną na rok budżetowy łączną kwotę z tytułu spłaty rat kredytów i pożyczek, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 2-4 oraz art. 90, oraz wykupów papierów wartościowych emitowanych na cele określone w art. 89 ust. 1 pkt 2-4 oraz art. 90,
• O - planowane na rok budżetowy odsetki od kredytów i pożyczek, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90, odsetki i dyskonto od papierów wartościowych emitowanych na cele określone w art. 89 ust. 1 i art. 90 oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń i gwarancji,
• D - dochody ogółem budżetu w danym roku budżetowym,
• Db - dochody bieżące,
• Sm - dochody ze sprzedaży majątku,
• Wb - wydatki bieżące,
• n - rok budżetowy, na który ustalana jest relacja,
• n-1 - rok poprzedzający rok budżetowy, na który ustalana jest relacja,
• n-2 - rok poprzedzający rok budżetowy o dwa lata,
• n-3 - rok poprzedzający rok budżetowy o trzy lata

(Ustawa o finansach publicznych 2009, art. 243)

Do wskaźników służących ocenie poziomu zadłużenia zaliczamy również

• Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego
• Wskaźnik długu
• Wskaźnik poziomu zadłużenia rzeczowych aktywów trwałych
• Wskaźnik udziału zobowiązań powyżej 1 roku w zobowiązaniach ogółem

(M. Sierpińska 2004, s. 167)

Obszary analizy wskaźnikowej służą ocenie

• płynności finansowej,
• zadłużenia i zdolności obsługi długu,
• sprawności działania,
• rentowności,
• rynkowej wartości akcji i kapitału.

(M.Sierpińska 2004, s. 144-145)

Wskaźnik zadłużenia — artykuły polecane

Średni ważony koszt kapitału — Analiza struktury kapitałowej — Strategia finansowa — Stopa zwrotu z kapitału własnego — Wskaźnik rentowności — Analiza wskaźnikowa — Zysk operacyjny — Kapitał trwały — System wczesnego ostrzegania stosowany przez Banque de France

Bibliografia

• Łuniewska M., Tarczyński W. (2006), Metody wielowymiarowej analizy porównawczej na rynku kapitałowym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Marchewka-Bartkowiak K., Wiśniewski M. (2012), Indywidualny wskaźnik zadłużenia JST - ocena krytyczna i propozycje zmian , Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, Warszawa
• Pomykalska B., Pomykalski P. (2017), Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Prędkiewicz K., Prędkiewicz P. (2014), Wybrane determinanty struktury kapitału mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 802 Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 65
• Sierpińska M., Jachna T. (2006), Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, Warszawa
• Sierpińska M., Jachna T. (2007), Metody podejmowania decyzji finansowych. Analiza przykładów i przypadków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych Dz.U. 2009 nr 157 poz. 1240
• Wędzki D. (2015), Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego według polskiego prawa bilansowego, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Agata Wadowska