Ustawa o odpadach

Ustawa o odpadach - ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r., "określa środki służące ochronie środowiska, życia i zdrowia ludzi oraz zapobiegające i zmniejszające negatywny wpływ na środowisko oraz zdrowie ludzi wynikający z wytwarzania odpadów i gospodarowania nimi oraz ograniczające ogólne skutki użytkowania zasobów i poprawiające efektywność takiego użytkowania"

TL;DR

Ustawa o odpadach określa środki ochrony środowiska i zdrowia ludzi związane z gospodarowaniem odpadami. Nie obejmuje jednak niektórych rodzajów odpadów, takich jak gazów wprowadzanych do atmosfery, odpadów promieniotwórczych, biomasy wykorzystywanej w rolnictwie i innych. Ustawa wprowadza też hierarchię sposobów postępowania z odpadami, w tym zapobieganie powstawaniu odpadów, przygotowanie do ponownego użycia, recykling i unieszkodliwianie. Koszty gospodarowania odpadami ponoszą ich wytwórcy. Istnieje również Rejestr BDO, który gromadzi informacje o podmiotach wprowadzających produkty i gospodarujących odpadami.

Co nie podlega ustawie?

Przepisy ustawy nie obejmują:

• gazów i pyłów wprowadzanych do atmosfery;
• gruntu w pierwotnym położeniu, w tym nie wydobytej zanieczyszczonej gleby, i budynków na tym gruncie;
• nie zanieczyszczonej gleby i innych materiałów występujących w stanie naturalnym, wydobytych w trakcie robót budowlanych, pod warunkiem, że materiał ten zostanie wykorzystany w procesie budowy w stanie naturalnym na terenie, na którym został wydobyty;
• odpadów promieniotwórczych;
• wycofanych z użytku materiałów wybuchowych;
• biomasy, która jest wykorzystywana w rolnictwie, leśnictwie lub do produkcji energii z takiej biomasy za pomocą procesów lub metod, które nie są szkodliwe dla środowiska ani nie stanowią zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi, w postaci:
  • odchodów podlegających przepisom rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r.;
  • słomy
  • innych, niebędących niebezpiecznymi, naturalnych substancji pochodzących z produkcji rolniczej lub leśnej;
• osadów przemieszczanych w wodach powierzchniowych w celu związanych z gospodarowaniem wodami lub drogami wodnymi, zarządzaniem wodami lub ochroną przed powodzią bądź ograniczaniem skutków powodzi i susz, rekultywacją, refulacją (czyli pracami związanymi z poszerzaniem plaży oraz jej ochroną, jak również brzegów, portów, wysp itp.), pozyskiwaniem lub uzdatnianiem terenu, jeżeli osady te nie są niebezpieczne;
• ścieków
• produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, w tym produktów przetworzonych, objętych rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009, z wyjątkiem tych, które są odpadami podlegającymi składowaniu na składowisku odpadów albo do przekształcenia termicznego lub do wykorzystania w zakładzie produkującym biogaz lub w kompostowni;
• zwłok zwierząt, które poniosły śmierć w inny sposób niż przez ubój, w tym zwierząt uśmierconych w celu wyeliminowania chorób epizootycznych, i które są unieszkodliwiane zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009;
• mas ziemnych lub skalnych przemieszczanych w związku z wydobywaniem kopalin ze złóż, pod warunkiem, że koncesja na wydobywanie kopalin lub plan ruchu zakładu górniczego zatwierdzony decyzją, o których mowa w ustawie o prawie geologicznym i górniczym, lub miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego określają warunki i sposób ich zagospodarowania;
• dwutlenku węgla przeznaczonego do podziemnego składowania w celu przeprowadzenia projektu demonstracyjnego wychwytu i składowania dwutlenku węgla zgodnie z ustawą o prawie geologicznym i górniczym.

Hierarchia sposobów postępowania z odpadami

W oparciu o ustawę o odpadach stosuje się następującą hierarchię:

1. Zapobieganie powstawaniu odpadów - każda osoba podejmująca działania mogące powodować powstawanie odpadów, powinna takie działania planować i prowadzić przy użyciu takich metod produkcji lub usług oraz surowców i materiałów, aby zapobiegać powstawanie odpadów lub ograniczać ich ilość oraz negatywne oddziaływanie jakie mogą mieć na życie i zdrowie ludzi oraz środowisko, również w trakcie i po zakończeniu ich użytkowania;
2. Przygotowywanie do ponownego użycia;
3. Recykling - przez recykling rozumie się również recykling organiczny;
4. Inne procesu odzysku;
5. Unieszkodliwianie - temu procesowi poddaje się tylko te odpady, które nie nadają się do odzysku.

Koszty gospodarowania odpadami

Wszelkie koszty gospodarowania odpadami ponosi ich pierwotny wytwórca lub ich obecny lub poprzedni posiadacz. W przypadkach określonych w odrębnych przepisach niż w Ustawie o odpadach koszty gospodarowania odpadami ponosi producent lub podmiot wprowadzający produkt na terytorium kraju, który jest określonych w tych przepisach.

Rejestr BDO

Rejestr BDO to "inaczej Rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami. Stanowi integralną część Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarce odpadami, tzw. BDO. BDO umożliwia gromadzenie informacji o odpadach i zapewnia elektroniczną realizację obowiązków rejestrowych, ewidencyjnych i sprawozdawczych"

Ustawa o odpadach — artykuły polecane

Gospodarka odpadami — Selektywna zbiórka odpadów — Zasoby odnawialne — Odpady niebezpieczne — Odpady — Odpady przemysłowe — Produkt uboczny — Opłaty za korzystanie ze środowiska — Zanieczyszczenie środowiska

Bibliografia

• Danecka D. (2020), Ustawa o odpadach. Komentarz. Wolters Kluwer, Warszawa
• Dawidowicz L. (red.) (2020), Nauka dla środowiska, Wydawnictwo Naukowe GSP, Zgorzelec
• Powałowski A. (red.) (2009), Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, Wolters Kluwer, Warszawa
• Rusinek B. (2019), Rynek odpadów, Seidel Przywecki
• Strona internetowa: Wpis do rejestru BDO (podmioty wprowadzające produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujące odpadami), gov.pl
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach Dz.U. 2013 poz. 21

Autor: Łukasz Drosdek, Mikołaj Dorman, Hubert Chojecki, Marta Bożętka