Nominalny kurs walutowy

Nominalny kurs walutowy określa się jako cenę waluty jednego kraju wyrażonej w walucie innego kraju. Można o nim mówić, jeśli nie odzwierciedla on zmian cen wewnątrz tych krajów, których dotyczy ta relacja (bez uwzględniania inflacji). W przeciwnym wypadku mówimy o realnym kursie walutowym (Nowak A., Zalega T. 2015, s.539)

Sposoby wyrażania kursu walutowego

Kurs walutowy można prezentować w dwojaki sposób tj (Mankiw N. G., Taylor M. P. 2016, s.251):

• ilość waluty obcej przypadającej na jednostkę waluty krajowej
• ilość waluty krajowej przypadającej na jednostkę waluty obcej

Mimo, że może to prowadzić do nieporozumień, nie istnieje jeden uniwersalny sposób wyrażania kursów walutowych.

(Mankiw N. G., Taylor M. P. 2016, s.251)

Zmiana kursu walutowego

Kursy walutowe najprościej możemy podzielić na (Czarny B. 2011, s.548):

• płynny kurs walutowy (o jego poziomie decydują popyt oraz podaż na rynku walutowym)

Jeżeli nominalny kurs walutowy zmienia się tak, że za jednostkę waluty krajowej można nabyć więcej jednostek waluty obcej, mamy do czynienia z aprecjacją (umocnieniem) waluty krajowej. Natomiast w przypadku, gdy za jednostkę waluty krajowej można kupić mniej waluty obcej, mówimy, że nastąpiła deprecjacja (osłabienie) waluty krajowej (Mankiw N. G., Taylor M. P. 2016, s.251)

• stały kurs walutowy (ustala go państwo, które jednocześnie zobowiązuje się do jego obrony)

Jeżeli państwo dokona jednorazowej obniżki ceny waluty krajowej wyrażonej w walucie obcej, mówimy, że nastąpiła dewaluacja. Jeśli jednak władze dane kraju zdecydują się na podwyższenie ceny waluty na rynku walutowym, mamy do czynienia z rewaluacją.

Jeśli chodzi o podobieństwa między tymi zmianami kursów, to rewaluacja i aprecjacja mają zbliżone skutki, podobnie jak dewaluacja i deprecjacja Zmiany kursów najczęściej zależne są od relacji popytu na konkretną walutę do podaży tej waluty na rynku walutowym.

(Czarny B. 2011, s.534)

Nominalny efektywny kurs walutowy

Definiuje się go jako miarę siły nabywczej waluty danego kraju w stosunku do kilku innych walut jednocześnie. Najczęściej mówi się o złożonym indeksie, który stanowi średnią ważoną prostszych indeksów, które odzwierciedlają zmiany kursy waluty danego kraju względem walut obcych krajów, z którymi utrzymywane są relacje handlowe. W założeniu tym wagi stanowią udziały tych krajów w handlu zagranicznym danego państwa. (import+eksport)

(Czarny B. 2011, s.539)

Teoria parytetu siły nabywczej

Jest ona najprostszą teorią dotyczącą kursu walutowego, zgodnie z którą, ilość dóbr, jaką można nabyć za jednostkę waluty danego kraju , powinna być identyczna we wszystkich krajach. Według teorii parytetu siły nabywczej nominalny kurs waluty danego kraju na walutę innego kraju powinien odzwierciedlać różnicę w cenach pomiędzy tymi krajami.

W sytuacji, gdy Bank Centralny w danym kraju zwiększy zapotrzebowanie (podaż) na pieniądz, powodując przy tym podwyższenie cen i deprecjację swojej waluty. Ponadto obniża jej wartość wyrażaną w ilości dóbr i usług oraz walut innych krajów, które można za nią nabyć.

(Mankiw N. G., Taylor M. P. 2016, s.254-257)

Wpływ polityki monetarnej na nominalny kurs walutowy

Bank centralny ma wpływ na kurs walutowy poprzez regulowanie stóp procentowych. Zmiana stóp procentowych może wpływać na podaż i popyt na pieniądz oraz na kurs walutowy. Jeśli bank centralny podnosi stopy procentowe, staje się bardziej opłacalne trzymać środki finansowe w kraju, co zwiększa popyt na walutę i może prowadzić do wzrostu jej wartości. Z kolei obniżenie stóp procentowych może zmniejszyć atrakcyjność inwestowania w danym kraju, co może prowadzić do spadku wartości waluty.

Operacje otwartego rynku, czyli kupno i sprzedaż papierów wartościowych przez bank centralny, mają wpływ na podaż i popyt na pieniądz oraz na kurs walutowy. Bank centralny może zwiększać podaż pieniądza poprzez kupno papierów wartościowych, co prowadzi do wzrostu dostępności środków finansowych i może obniżyć wartość waluty. Z kolei sprzedaż papierów wartościowych przez bank centralny prowadzi do zmniejszenia podaży pieniądza, co może skutkować wzrostem wartości waluty.

Zmiany stóp procentowych mają wpływ na przepływ kapitału oraz wartość waluty. Podwyższenie stóp procentowych może zwiększyć zwrot z inwestycji w danym kraju, co przyciąga inwestorów i zwiększa popyt na walutę. Z kolei obniżenie stóp procentowych może zmniejszyć zwrot z inwestycji, co może prowadzić do odpływu kapitału i spadku wartości waluty.

Polityka monetarna ma związek z inflacją, która jest wzrostem ogólnego poziomu cen. Bank centralny może stosować różne narzędzia polityki monetarnej, takie jak zmiany stóp procentowych, aby wpływać na inflację. Jeśli bank centralny podnosi stopy procentowe w celu zmniejszenia inflacji, może to prowadzić do wzrostu wartości waluty. Z kolei wysoka inflacja może prowadzić do spadku wartości waluty, ponieważ osłabia zaufanie inwestorów do danej waluty.

Jak bank centralny może używać interwencji na rynku walutowym w celu wpływania na kurs walutowy?

Bank centralny może używać interwencji na rynku walutowym w celu wpływania na kurs walutowy. Interwencja polega na kupowaniu lub sprzedawaniu waluty na rynku walutowym. Jeśli bank centralny sprzedaje swoją walutę, może to prowadzić do jej osłabienia, natomiast jeśli kupuje swoją walutę, może to prowadzić do jej umocnienia.

Polityczne decyzje i wydarzenia, takie jak zmiany władzy, wojny, konflikty handlowe czy zmiany polityki monetarnej, mogą mieć wpływ na kursy walutowe. Na przykład, jeśli w kraju dochodzi do zmiany władzy, inwestorzy mogą obawiać się zmian w polityce gospodarczej, co może prowadzić do spadku wartości waluty. Z kolei pozytywne decyzje polityczne, takie jak wprowadzenie reform gospodarczych, mogą przyciągnąć inwestorów i wpływać na wzrost wartości waluty.

Zmiany w sytuacji gospodarczej, takie jak wzrost gospodarczy, poziom bezrobocia czy zadłużenie, mogą mieć wpływ na kursy walutowe. Na przykład, wysoki wzrost gospodarczy może przyciągać inwestorów i wpływać na wzrost wartości waluty. Z kolei wysokie bezrobocie lub duże zadłużenie mogą prowadzić do spadku wartości waluty.

Czynniki fundamentalne, takie jak inflacja, stopy procentowe czy saldo bilansu handlowego, mogą wpływać na wartość waluty. Na przykład, wysoka inflacja może prowadzić do spadku wartości waluty, ponieważ osłabia zaufanie inwestorów. Wysokie stopy procentowe mogą przyciągać inwestorów i wpływać na wzrost wartości waluty. Dodatkowo, dodatnie saldo bilansu handlowego, czyli przewaga eksportu nad importem, może wpływać na wzrost wartości waluty.

Oczekiwania inwestorów i spekulacje mogą mieć wpływ na kursy walutowe. Jeśli inwestorzy oczekują wzrostu wartości danej waluty, mogą ją kupować, co prowadzi do jej umocnienia. Z kolei negatywne oczekiwania mogą prowadzić do sprzedaży danej waluty i spadku jej wartości. Ponadto, spekulanci mogą wykorzystywać wahania kursów walutowych do zarabiania na różnicach cen, co może wpływać na krótkoterminowe zmiany kursów walutowych.

Zmienność na rynkach finansowych, czyli zmiany cen i wahania na rynku, może mieć wpływ na kursy walutowe. Wysoka zmienność może prowadzić do niepewności i obaw inwestorów, co może prowadzić do spadku wartości waluty. Z kolei niska zmienność może przyciągać inwestorów i wpływać na wzrost wartości waluty.

Narzędzia zarządzania ryzykiem walutowym

Ryzyko walutowe to potencjalne straty wynikające z fluktuacji kursów walutowych. Jest istotne dla przedsiębiorstw i inwestorów, ponieważ zmiany kursów walutowych mogą wpływać na wartość ich aktywów, koszty importu i eksportu oraz wyniki finansowe. Przedsiębiorstwa i inwestorzy mogą być narażeni na ryzyko walutowe, jeśli mają transakcje w obcych walutach lub działają na rynkach zagranicznych.

Istnieje wiele różnych strategii zarządzania ryzykiem walutowym, takich jak zabezpieczanie się poprzez kontrakty terminowe, opcje walutowe, kontrakty różnic kursowych. Każda strategia ma swoje zalety i wady. Na przykład, kontrakty terminowe pozwalają na ustalenie przyszłego kursu walutowego, co daje pewność co do ceny. Jednakże, wiąże się to z ryzykiem braku elastyczności, ponieważ kontrakty terminowe są z góry ustalane na określony czas i ilość waluty.

Kontrakty terminowe pozwalają na zabezpieczanie się przed ryzykiem walutowym poprzez ustalenie przyszłego kursu walutowego. Przedsiębiorstwa i inwestorzy mogą zawrzeć umowę na zakup lub sprzedaż waluty po określonym kursie w przyszłości. Dzięki temu mają pewność co do ceny i minimalizują ryzyko zmiany kursu walutowego.

Opcje walutowe różnią się od kontraktów terminowych tym, że dają prawo, a nie obowiązek, do kupna lub sprzedaży waluty po określonym kursie w przyszłości. Opcje walutowe dają większą elastyczność, ponieważ inwestorzy mogą zdecydować, czy skorzystają z opcji w zależności od sytuacji na rynku. Opcje walutowe mogą być wykorzystane do zarządzania ryzykiem walutowym poprzez zabezpieczenie się przed niekorzystnymi zmianami kursów walutowych.

Inne instrumenty finansowe, takie jak kontrakty różnic kursowych (CFD), pozwalają inwestorom na spekulację na zmianach kursów walutowych bez fizycznego zakupu waluty. CFD są umowami między inwestorem a brokerem, które opierają się na różnicy między ceną waluty w momencie otwarcia a zamknięcia pozycji. Inwestorzy mogą wykorzystywać CFD do zarządzania ryzykiem walutowym poprzez otwieranie pozycji krótkich lub długich w zależności od oczekiwań co do zmian kursów walutowych.

Nominalny kurs walutowy — artykuły polecane

Deprecjacja — Parytet siły nabywczej — Stopa inflacji — Nadwyżka — Realny kurs walutowy — Mieszana elastyczność cenowa popytu — Elastyczność — Dobro substytucyjne — Aprecjacja

Bibliografia

• Czarny B. (2011), Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Kelm R. (2011), Ryzyko walutowe i wahania kursu PLN/EUR w latach 1999-2009, Bank i kredyt, nr 42
• Mankiw N., Taylor M. (2016), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Nowak A., Zalega T. (red.) (2015), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Rapacki R., Próchniak M. (2012), Wzrost gospodarczy w krajach Europy Środkowo-Wschodniej na tle wybranych krajów wschodzących, Gospodarka Narodowa, styczeń-luty

Autor: Piotr Włodarski