Zryczałtowany podatek dochodowy

Zryczałtowany podatek dochodowy - forma opodatkowania dochodu osobistego przeznaczona dla przedsiębiorców prowadzących przede wszystkim jednoosobowe działalności, a więc dla małych, a także średnich wielkości przedsiębiorstw. Owy sposób rozliczania uregulowany jest przez Ustawę z dnia 20 listopada 1998 roku (Dz.U. nr 144 poz. 930). Dokument ten dokładnie określa osoby fizyczne, którym przysługuje możliwość skorzystania z takiej formy podatku dochodowego [A. Lityńska 2007, s. 182].

TL;DR

Zryczałtowany podatek dochodowy to forma opodatkowania dochodu osobistego dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności. Może być stosowany przez podatników z różnych branż, w zależności od rodzaju dochodów. Istnieją trzy formy zryczałtowanego podatku dochodowego: ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa i zryczałtowany podatek przychodów osób duchownych. Korzystanie z tej formy podatku upraszcza rozliczenia, ale wiąże się z pewnymi obowiązkami dla podatników. Wpływy z zryczałtowanego podatku dochodowego są przeznaczane na budżet państwa lub stanowią dochody gmin.

Podatnicy mający prawo do skorzystania ze zryczałtowanego podatku dochodowego

Zgodnie z art. 1 Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, jednostki mające możliwość opodatkowania w formie ryczałtu, to podatnicy [[[Ustawa]] o zryczałtowanym…1998, s. 1]:

• z pozarolniczą działalnością gospodarczą,
• z przychodami osiąganymi z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy i innych tego typu umów, pod warunkiem, że nie są one związane z pozarolniczą działalnością gospodarczą;
• pełniący funkcję osób duchownych,
• z przychodami osiąganymi ze sprzedaży, która została opisana w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych z 1991 roku;
• z przychodami przedsiębiorstwa bez osobowości prawnej i przejętego w wyniku spadku, które uzyskane zostały od momentu otrzymania spadku do dnia, w którym wygasa zarząd sukcesyjny lub uprawnienie do powołania zarządcy sukcesyjnego.

Taki sposób opodatkowania niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne dotyczy jedynie podatników, którzy dobrowolnie zdecydowali się na tę formę podatku. Na wybór opodatkowania w formie ryczałtu wpływa możliwość uproszczenia rozliczeń dotyczących (określonej wcześniej wspomnianą Ustawą) grupy osób fizycznych [S. Dolata 2013, s. 398; T. Geodecki 2004, s. 50].

Formy zryczałtowanego podatku dochodowego

W zależności od osób fizycznych oraz przychodów, jakie są przez nie osiągane, zryczałtowany podatek dochodowy może występować jako [A. Bartosiewicz, R. Kubacki 2011, s. 27]:

• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych:

Z takiego rodzaju podatku dochodowego skorzystać mogą [Ustawa o zryczałtowanym…1998, s. 2-3; T. Geodecki 2004, s. 50].:

1. osoby fizyczne i przedsiębiorstwa otrzymane w spadku, których przychody pochodzą z pozarolniczej działalności gospodarczej, np. wolne zawody, udział w spółce;
2. osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy o najem, podnajem, dzierżawę, poddzierżawę i innych tego typu umów niezwiązanych z pozarolniczą działalnością gospodarczą;
3. osoby fizyczne, których przychody pochodzą ze sprzedaży określonej w art. 20 Ustawy o podatku dochodowym z 1991 roku.

Stawka opodatkowania przychodu zależna jest od rodzaju działalności. Przykładowo, w przypadku przychodów pochodzących ze świadczenia usług, stawka wynosi 17%, dla wolnych zawodów - 20%, a dla działalności gastronomicznych - 8,5%. [A. Deresz, M. Podstawka 2018, s. 45].

Korzystając z tej formy podatku, nie jest wymagane uwzględnienie kosztów uzyskania przychodów. Obowiązkiem podatników jest prowadzenie m.in. ewidencji przychodów osobno na każdy rok, ewidencji wyposażenia równego maksymalnie 1,5 tys. zł, czy też wykaz środków trwałych [P. Felis 2004, s. 66]. Dokładne informacje o tego rodzaju podatku zawarte są w rozdziale 2 Ustawy z dnia 20.11.1998 roku (Dz.U. nr 144 poz. 930).

• Karta podatkowa:

Karta podatkowa przysługuje jedynie osobom fizycznym oraz przedsiębiorstwom ze spadku, którzy osiągają przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, np. usługowej w zakresie handlu detalicznego wyrobami tytoniowymi, napojami, kwiatami, żywnością; gastronomicznej (o ile nie oferuje w sprzedaży alkoholu przekraczającego 1,5%) i innych, określonych w rozdziale 3 Ustawy z 1998 roku.

Podatnicy korzystający z karty podatkowej mają w obowiązku m.in. wydawanie na prośbę klienta rachunków i faktur, nie muszą oni natomiast prowadzić ksiąg, czy też składać zeznań podatkowych [Ustawa o zryczałtowanym…1998, s. 36].

• Zryczałtowany podatek przychodów osób duchownych:

Z tej formy podatku, jak sama nazwa wskazuje, mogą skorzystać jedynie osoby duchowne, których działalność związana jest z uznanymi przez prawo wyznaniami. Duchowny pełniący funkcje duszpasterskie ma w obowiązku do 14 dni od momentu rozpoczęcia swojej działalności, zawiadomić o tym urząd skarbowy.

Stawki tego rodzaju podatku są kwartalne i zależne od pozycji duchownego w Kościele, wielkości parafii oraz liczby mieszkańców gminy, w której to parafia się znajduje. Dodatkowo, stawka tego typu podatku może być obniżona o kwotę równą składce na ubezpieczenie zdrowotne [Ustawa o zryczałtowanym…1998, s. 52-55].

Zgodnie z art. 2 Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, wpływy pochodzące ze zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych oraz od przychodów osób duchownych są przeznaczane na budżet państwa. Wpływy pochodzące z podatku w formie karty podatkowej stanowią natomiast dochody gmin [Ustawa o zryczałtowanym…1998, s. 3].

Zryczałtowany podatek dochodowy — artykuły polecane

Formy opodatkowania — Podatek ryczałtowy — Podatki bezpośrednie — Zwrot podatku — Ewidencja przebiegu pojazdów — Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych — Podatek dochodowy od osób fizycznych — Formularz PIT-5 — Księga przychodów i rozchodów

Bibliografia

• Bartosiewicz A., Kubacki R. (2011), Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby publiczne. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa
• Deresz A., Podstawka M. (2018), Wysokość obciążeń podatkowych w ryczałcie ewidencjonowanym w porównaniu z zasadami ogólnymi, Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 528
• Dolata S. (2013), Podstawy wiedzy o polskim systemie podatkowym, Wolters Kluwer, Warszawa
• Felis P. (2014), Obciążenie pozarolniczej działalności gospodarczej zryczałtowanym podatkiem od przychodów - stan obecny i perspektywy zmian, Studia i prace. Kolegium Zarządzania i Finansów. Zeszyt naukowy, nr 137
• Geodecki T. (2004), Zdolność płatnicza jako element sprawiedliwości podatkowej, Zeszyty naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 667
• Gierasimiuk R. (2005), Opodatkowanie przychodów osób duchownych związanych z wykonywaniem funkcji o charakterze duszpasterskim w Rzeczypospolitej Polskiej, Zeszyty naukowe Politechniki Białostockiej, nr 5, Białystok
• Goettel M., Lemonnier M. (2011), Instytucje prawa cywilnego w konstrukcji prawnej podatków, Wolters Kluwer, Warszawa
• Lityńska A. (2007), Podatek dochodowy od osób fizycznych jako główna forma opodatkowania małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, Zeszyty naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie nr 733
• Majchrowska A. (2016), Zryczałtowane formy opodatkowania działalności gospodarczej - karta podatkowa, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów
• Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Dz.U. 1998 nr 144 poz. 930

Autor: Aleksandra Kucińska

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.