Przyczyny ruchów kadrowych

Ruchy kadrowe sprowadzają się do płynności kadr inaczej mówiąc jest to fluktuacja załogi. Sprowadza się do odchodzenia z zakładu pracy jednych pracowników, a przyjmowaniu innych (S.Dębski 1997, s. 328) Do określenia fluktuacji załogi można wykorzystać współczynnik przyjęć i zwolnień:

$Wp={\frac {Lp}{Ss}}\ast 100\%$

gdzie:

Wp - współczynnik przyjęć

Lp - liczba przyjętych pracowników w danym okresie

Ss - średni stan pracowników w roku

$Wz={\frac {Lz}{Sk}}\ast 100\%$

gdzie:

Wz - współczynnik zwolnień

Lz - liczba zwolnionych pracowników

Sk - stan załogi na koniec okresu (S.Dębski 1997, s. 330)

TL;DR

Ruchy kadrowe to fluktuacja załogi, która obejmuje odchodzenie i przyjmowanie pracowników w zakładzie pracy. Przyczynami ruchów kadrowych są m.in. zatrudnianie nowych pracowników, odchodzenie na urlop macierzyński, powołanie do służby wojskowej, awansowanie, odejście, degradacja, rotacja, odejście na rentę lub emeryturę, zwolnienie i śmierć pracownika.

Przyczyny ruchów kadrowych

• Zatrudnianie nowych pracowników (rekrutacja),
• Odchodzenie pracowników na urlopy macierzyńskie,
• Powołanie do służby wojskowej,
• Awans zawodowy,
• Odejście pracownika,
• Degradacja,
• Rotacja,
• Odejście na rentę lub emeryturę,
• Zwolnienie pracownika,
• Śmierć pracownika.

Zatrudnienie nowych pracowników czyli rekrutacja stanowi proces pozyskiwania optymalnej ilości kandydatów posiadających odpowiednie kwalifikacje do objęcia wolnego stanowiska pracy. Stanowi ona istotną część planowania zasobów ludzkich (M. Juchowicz, T. Rostkowski, Ł.Sienkiewicz, 2003, s. 80) Przyczynami rekrutacji może być rozszerzenie działalności przedsiębiorstwa, zwolnienie danego stanowiska pracy przez osobę wcześniej je zajmującą. Odchodzenie pracowników na urlopy macierzyńskie stanowi jedną z przyczyn ruchów pracowniczych, której charakter jest przejściowy. Prawo do urlopu macierzyńskiego przysługuje obojgu rodzicom. Od 13 stycznia 2007 roku urlop macierzyński wynosi:

• 16 tygodni - przy pierwszym porodzie,
• 18 tygodni - przy każdym następnym porodzie,
• 26 tygodni - przy urodzeniu więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

(www.prawo.egospodarka.pl)

Po wykorzystaniu ustawowego terminu do urlopu macierzyńskiego pracownik wraca na dotychczasowe stanowisko pracy.

Powołanie do służby wojskowej ma również charakter przejściowy, gdyż po odbyciu służby wojskowej pracodawca zobowiązany jest do zatrudnienia pracownika na poprzednio zajmowane stanowisku. Rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić wyłącznie z następujących przyczyn:

• w razie upadłości lub likwidacji zakładu pracy, wówczas pracownikowi przysługuje miesięczna odprawa,
• z przyczyn ekonomicznych, zmian organizacyjnych, produkcyjnych lub technologicznych, wówczas również pracownik ma prawo do miesięcznej odprawy,
• z winy pracownika, wówczas pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. (www.wojsko-polskie.pl)

Awans zawodowy jest to przejście pracownika pracownika na wyższe stanowisko. Wiąże się on ze zmianą stanowiska, podwyższeniem wynagrodzenia, ale również większymi obowiązkami oraz większą odpowiedzialnością.

Odejście pracownika z pracy może być spowodowane wieloma przyczynami:

• niewłaściwe stosunki międzyludzkie w przedsiębiorstwie,
• ciężkie warunki pracy, szkodliwość pracy dla zdrowia pracownika,
• zmiana miejsca zamieszkania pracownika,
• podjęcie przez pracownika samodzielnej działalności gospodarczej,
• możliwość uzyskania przez pracownika lepszych warunków pracy, możliwości szybszego awansu, możliwość w pełni wykorzystania kwalifikacji zawodowych pracownika.(S.Dębski 1997, s. 329)

Degradacja stanowi swoistą karę dla pracownika, jest to karne przeniesienie na niższe stanowisko pracy, a tym samym zmniejszenie wynagrodzeń, prestiżu pracy. Degradacja stanowi przeciwieństwo awansu.

Rotacja jest to systematyczne przenoszenie pracownika z jednego stanowiska na drugie. Celem rotacji jest poszerzanie jego doświadczenia. Zaletą tego rodzaju ruchów pracowniczych jest rozwijanie w pracowniku elastyczności oraz wzmacnianie więzi między wydziałami. Wadą może być to, iż czas spędzony na różnych stanowiskach jest zbyt krótki (E. McKenna, 1999 s. 213)

Odejście na rentę lub emeryturę pracownik, który spełnia wymogi emerytalne tj. osiągnął wiek 65 lat w przypadku mężczyzn i 60 lat w przypadku kobiet ma prawo odejść na emeryturę. Pracownikowi wówczas przysługuje prawo do odprawy, która stanowi gratyfikacje w związku z zakończeniem pracy. Odejście na rentę czy emeryturę stanowi przyczynę ruchów pracowniczych o charakterze stałym.

Zwolnienie pracownika ma również stały charakter ruchów pracowniczych. Zwolnienie z pracy to środek ostateczny wykorzystywany wówczas, gdy inne środki nie dały oczekiwanego rezultatu. Rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić:

• na mocy porozumienia stron,
• w drodze wypowiedzenia umowy o pracę,
• bez wypowiedzenia umowy o pracę,
• zwolnienie dyscyplinarne.

Śmierć pracownika zobowiązuje pracodawce do wypłacenia na rzecz rodziny pracownika odprawę pośmiertną. Wysokość odprawy pośmiertnej zależy od okresu zatrudnienia pracownika i wynosi:

• jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
• trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
• sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.

(Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks Pracy art. 93par.2 pkt. 1-3).

Przyczyny ruchów kadrowych — artykuły polecane

Praca nakładcza — Urlop wypoczynkowy — Urlop — Czas pracy — Wniosek o urlop — Staż pracy — Okres wypowiedzenia — Świadectwo pracy — Praca sezonowa

Bibliografia

• Beech N., McKenna E. (1999), Zarządzanie zasobami ludzkimi, Felberg Sja, Warszawa
• Dębski S. (2009), Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Część 1, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
• Juchnowicz M., Rostkowski T., Sienkiewicz Ł. (2003), Narzędzia i praktyka zarządzania zasobami ludzkimi, Poltex, Warszawa
• Strona internetowa: www.prawo.egospodarka.pl
• Strona internetowa: www.wojsko-polskie.pl
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141

Autor: Iwona Bonarska

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.