Urząd wojewódzki

Urząd wojewódzki jest jednostką organizacyjną samorządu terytorialnego, nad której działalnością nadzór sprawuje wojewoda. Ponadto jego prawidłowe funkcjonowanie zapewnia dyrektor generalny urzędu.

W skład urzędu wojewódzkiego wchodzą:

• biura (realizujące zadania w zakresie obsługi urzędu),
• wydziały (realizujące merytoryczne zadania urzędu),
• oddziały (komórki działające wewnątrz wyżej wymienionych biur i wydziałów)

Aby usprawnić działania rządowych organów w województwie wojewoda może stworzyć delegatury urzędu (Ustawa o o wojewodzie i administracji rządowej w województwie 2009, Art. 13-15)

TL;DR

Urząd wojewódzki jest jednostką samorządu terytorialnego, nadzorowaną przez wojewodę. Składa się z biur, wydziałów i oddziałów. Wojewoda może tworzyć delegatury urzędu. Wojewoda ma prawo wydawania zarządzeń i ustalania regulaminu. Zarząd województwa jest organem wykonawczym, odpowiedzialnym za wykonywanie uchwał sejmiku województwa i zarządzanie mieniem województwa. Budżet województwa obejmuje planowane dochody i wydatki oraz źródła finansowania deficytu. Gospodarka środkami finansowymi jest jawna. Mieszkańcy województwa mogą uczestniczyć w referendum. W Polsce istnieje wiele urzędów wojewódzkich.

Wojewoda

Wydaje zarządzenia oraz ustala regulamin dotyczący funkcjonowania urzędu. Może ustanowić pełnomocnika do prowadzenia spraw w jego imieniu oraz tworzyć zespoły doradcze. Pracownicy urzędu wojewódzkiego dzięki upoważnieniu na piśmie przez wojewodę są w stanie prowadzić określone sprawy w jego imieniu, na jego odpowiedzialność. Do takich zadań należy między innymi wydawanie decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń.

Ponadto wojewoda może powierzyć prowadzenie spraw w jego imieniu:

• jednostkom samorządu terytorialnego,
• organom innych samorządów działających na terenie województwa,
• kierownikom państwowych i samorządowych osób prawnych,
• innym państwowym jednostkom organizacyjnym (Ustawa o o wojewodzie i administracji rządowej w województwie 2009, Art. 16-20)

Statut

Ustrój województwa jako jednostki samorządu terytorialnego określa statut województwa uchwalony po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów. Statut i jego zmiany podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym oraz w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej. Określa on przedmiot działania, zakres zadań, zasady dotyczące składu, organizację wewnętrzną i tryb pracy komisji powoływanych przez sejmik województwa. Radni mogą tworzyć kluby radnych działające na zasadach określonych w statucie województwa. Zasady i tryb działania zarządu województwa określa statut województwa. Oświadczenie woli w imieniu województwa składa marszałek województwa wraz z członkiem zarządu, chyba że statut województwa stanowi inaczej.

Statut określa:

• siedzibę i nazwę urzędu,
• nazwy stanowisk dyrektorów wydziałów,
• nazwy komórek organizacyjnych urzędu oraz wydziałów,
• zakresy działania komórek organizacyjnych oraz wydziałów,
• nazwy, zakres działania i siedziby delegatur
• inne istotne sprawy dla funkcjonowania urzędu (Ustawa o o wojewodzie i administracji rządowej w województwie 2009, Art. 15)

Zadania zarządu

Zarząd województwa jest organem wykonawczym województwa. Zakres jego zadań, a tym samym granice jego działalności uchwałodawczej sprecyzowano w art. 41 ust. 2 u.sam.woj., w myśl którego do zadań tych należy w szczególności:

1. wykonywanie uchwał sejmiku województwa,
2. gospodarowanie mieniem województwa, w tym wykonywanie praw z akcji i udziałów posiadanych przez województwo,
3. przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa,
4. przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa, planu zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie,
5. organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi,
6. kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i odwoływanie ich kierowników,
7. uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego.

Budżet

Budżet województwa jest podstawą samodzielnej gospodarki finansowej województwa. Jest planem finansowym obejmującym:

1. planowane dochody i wydatki województwa,
2. źródła sfinansowania deficytu budżetowego,
3. przeznaczenie nadwyżki budżetowej,
4. wydatki związane z wieloletnimi programami, w tym w szczególności inwestycyjnymi, z wyodrębnieniem wydatków na finansowanie każdego z programów.

Zamieszczenie w budżecie województwa wydatków na określone cele nie stanowi podstawy zobowiązań wobec osób trzecich oraz roszczeń osób trzecich wobec województwa. Budżet województwa jest uchwalony jako część uchwały budżetowej na rok kalendarzowy, zwany dalej "rokiem budżetowym". Sejmik województwa ustala tryb prac nad projektem uchwały budżetowej, określając w szczególności:

1. terminy obowiązujące w toku prac nad projektem budżetu województwa,
2. obowiązki wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych w toku prac nad projektem budżetu województwa,
3. wymaganą przez sejmik województwa szczegółowość projektu,
4. materiały informacyjne, które zarząd województwa powinien przedstawić sejmikowi województwa, przedkładając projekt uchwały budżetowej.

Zasady zaciągania przez organ samorządu województwa kredytów i pożyczek na pokrywanie występujących w ciągu roku budżetowego niedoborów lub na sfinansowanie wydatków nie znajdujących pokrycia w planowanych rocznych dochodach określa odrębna ustawa.

Gospodarka środkami finansowymi znajdującymi się w dyspozycji samorządu województwa jest jawna. Wymóg ten jest spełniany między innymi przez:

1. zachowanie jawności debaty budżetowej,
2. opublikowanie uchwały budżetowej oraz sprawozdań z wykonania budżetu województwa,
3. przedstawienie pełnego wykazu kwot dotacji celowych udzielanych z budżetu województwa,
4. poddanie sprawozdania z wykonania budżetu województwa badaniu przez niezależnego audytora i ujawnienie wyników tego badania.

Bankową obsługę budżetu województwa wykonuje bank wybrany przez sejmik województwa w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych. Zasady wykonywania tej obsługi określa umowa zawarta między zarządem województwa a bankiem. Zarząd województwa może lokować wolne środki budżetowe na rachunkach w innych bankach, bez konieczności uzyskania odrębnej zgody sejmiku województwa. Może on również w granicach upoważnień zawartych w uchwale budżetowej, zaciągać kredyty bankowe w wybranych przez siebie bankach.

Mieszkańcy województwa podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym (w drodze wyborów i referendum) lub za pośrednictwem organów samorządu województwa. Referendum może być przeprowadzane w każdej ważnej dla województwa sprawie mieszczącej się w zakresie jego zadań. Przeprowadza się go z inicjatywy sejmiku województwa lub na wniosek co najmniej 1/10 mieszkańców uprawnionych do głosowania. Referendum jest ważne, jeżeli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do glosowania.

Urzędy Wojewódzkie w Polsce

• Dolnośląski Urząd Wojewódzki
• Kujawsko - Pomorski Urząd Wojewódzki
• Lubelski Urząd Wojewódzki
• Lubuski Urząd Wojewódzki
• Łódzki Urząd Wojewódzki
• Małopolski Urząd Wojewódzki
• Mazowiecki Urząd Wojewódzki
• Opolski Urząd Wojewódzki
• Podkarpacki Urząd Wojewódzki
• Podlaski Urząd Wojewódzki
• Pomorski Urząd Wojewódzki
• Śląski Urząd Wojewódzki
• Świętokrzyski Urząd Wojewódzki
• Warmińsko - Mazurski Urząd Wojewódzki
• Wielkopolski Urząd Wojewódzki
• Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, dostęp 24.04.2018)

Urząd wojewódzki — artykuły polecane

Zarząd Narodowego Banku Polskiego — Regionalne izby obrachunkowe — Najwyższa Izba Kontroli — Wojewoda — Urząd cudzoziemców — Prezes Narodowego Banku Polskiego — Władza wykonawcza — Administracja rządowa — Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Bibliografia

• Nogalski B., Czerska J., Klimek A. (2010), Wykorzystanie metod teorii masowej obsługi i lean management w usprawnianiu procesów w zarządzaniu organizacją publiczną, Współczesne zarządzanie, nr 1
• Sienkiewicz-Małyjurek K. (2011), Problemy organizacyjne zarządzania kryzysowego w samorządach, Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej, seria organizacja i zarządzanie, nr 59
• Suchodolski B. (2013), Zarys historii administracji samorządowej w Polsce, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, nr 96
• Szewc A., Szewc T. (1990), Uchwałodawcza działalność organów samorządu terytorialnego, Difin, Warszawa
• Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie Dz.U. 2009 nr 31 poz. 206
• Zając W. (1999), Zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny polski, TWIGGER, Warszawa

Autor: Małgorzata Cież, Agnieszka Kępa

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.