Struktura dywizjonalna: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
'''Struktura dywizjonalna''' zalicza się do grupy struktur pośrednich. Jest to wynikiem tego iż w istocie jest to struktura hierarchiczna, a jednocześnie stanowi krok w kierunku organicznych struktur, które cechuje większa elastyczność i większe zróżnicowanie, odpowiednie do warunków otoczenia. Przez niektórych autorów [[dywizjonalizacja]] bywa nazywana decentralizacją federalną. | '''Struktura dywizjonalna''' zalicza się do grupy struktur pośrednich. Jest to wynikiem tego iż w istocie jest to struktura hierarchiczna, a jednocześnie stanowi krok w kierunku organicznych struktur, które cechuje większa [[elastyczność]] i większe zróżnicowanie, odpowiednie do warunków otoczenia. Przez niektórych autorów [[dywizjonalizacja]] bywa nazywana decentralizacją federalną. | ||
Po raz pierwszy strukturę organizacyjną tego typu wprowadził w rodzinnym przedsiębiorstwie P.S. Du Pont (lata 20-te XX wieku) a następnie w General Motors A.P.Sloan (dokonał on decentralizacji struktury poprzez segmentację produkcji wg socjo-ekonomicznych grup dochodowych nabywców). | Po raz pierwszy strukturę organizacyjną tego typu wprowadził w rodzinnym przedsiębiorstwie P.S. Du Pont (lata 20-te XX wieku) a następnie w General Motors A.P.Sloan (dokonał on decentralizacji struktury poprzez segmentację produkcji wg socjo-ekonomicznych grup dochodowych nabywców). | ||
| Linia 23: | Linia 23: | ||
Kryterium wyróżnienia tej struktury jest sposób decentralizacji uprawnień oraz odpowiedzialności. Dywizjonalizacja idzie zwykle w parze z grupowaniem przedmiotowym i polega na wyodrębnianiu wewnętrznych segmentów organizacji (divisions) o dużym stopniu samodzielności. | Kryterium wyróżnienia tej struktury jest sposób decentralizacji uprawnień oraz odpowiedzialności. Dywizjonalizacja idzie zwykle w parze z grupowaniem przedmiotowym i polega na wyodrębnianiu wewnętrznych segmentów organizacji (divisions) o dużym stopniu samodzielności. | ||
Dywizjony są względnie niezależnymi i samodzielnymi jednostkami a w niektórych przypadkach mogą mieć nawet osobowość prawną (centra [[zysk]]ów lub [[koszt]]ów - ich funkcjonowanie ocenia się na podstawie zysku lub rentowności). Kierownicy dywizjonów mają uprawnienia decyzyjne w zakresie funkcji najsilniej wpływających na sukces ich obszaru działań (najczęściej [[produkcja]], zbyt, zaopatrzenie). | Dywizjony są względnie niezależnymi i samodzielnymi jednostkami a w niektórych przypadkach mogą mieć nawet [[osobowość]] prawną (centra [[zysk]]ów lub [[koszt]]ów - ich funkcjonowanie ocenia się na podstawie zysku lub rentowności). Kierownicy dywizjonów mają [[uprawnienia]] decyzyjne w zakresie funkcji najsilniej wpływających na [[sukces]] ich obszaru działań (najczęściej [[produkcja]], [[zbyt]], [[zaopatrzenie]]). | ||
==Schemat i charakterystyka struktury dywizjonalnej== | ==Schemat i charakterystyka struktury dywizjonalnej== | ||
| Linia 32: | Linia 32: | ||
! Rodzaj struktury !! Charakterystyka struktury !! Zalety !! Wady | ! Rodzaj struktury !! Charakterystyka struktury !! Zalety !! Wady | ||
|- | |- | ||
| Struktura dywizjonalna || Dywizjonalizacja to grupowanie wewnętrznych jednostek organizacyjnych w przedsiębiorstwie według produktów lub grup odbiorców, regionów produkcji lub rynków zbytu. Może występować w różnych wariantach, przykładowo jako ośrodki tworzenia zysku lub ośrodki uprawnione do podejmowania decyzji w obszarze działań inwestycyjnych. || Sprzyja samodzielność wewnętrznych jednostek, wyzwala efekty synergiczne, ułatwia zarządzanie daną organizacją. || Może powodować działania odśrodkowe, konflikty między poszczególnymi jednostkami np. w przypadku podziału zasobów w przedsiębiorstwie. | | Struktura dywizjonalna || Dywizjonalizacja to grupowanie wewnętrznych jednostek organizacyjnych w przedsiębiorstwie według produktów lub grup odbiorców, regionów produkcji lub rynków zbytu. Może występować w różnych wariantach, przykładowo jako ośrodki tworzenia zysku lub ośrodki uprawnione do podejmowania decyzji w obszarze działań inwestycyjnych. || Sprzyja samodzielność wewnętrznych jednostek, wyzwala efekty synergiczne, ułatwia [[zarządzanie]] daną organizacją. || Może powodować działania odśrodkowe, konflikty między poszczególnymi jednostkami np. w przypadku podziału zasobów w przedsiębiorstwie. | ||
|} | |} | ||
Źródło:<ref>Engelhardt J.(2014), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa s. 66</ref> | Źródło:<ref>Engelhardt J.(2014), ''[[Zarządzanie przedsiębiorstwem]]'', Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa s. 66</ref> | ||
==Zastosowanie== | ==Zastosowanie== | ||
{{#ev:youtube|bNQnXwkUQQ0|480|right|Modele struktur organizacyjnych (Sławomir Wawak)|frame}} | {{#ev:youtube|bNQnXwkUQQ0|480|right|Modele struktur organizacyjnych (Sławomir Wawak)|frame}} | ||
Struktura dywizjonalna ma szerokie zastosowanie w dużych organizacjach gospodarczych, w większości w koncernach międzynarodowych co jest wynikiem jej wielu zalet. Pozwala ona zbliżyć centra podejmowania decyzji do miejsc, gdzie powstają problemy do rozwiązania. Dzięki temu decyzje są podejmowane szybciej, a dobra znajomość oczekiwań bezpośredniego otoczenia oraz warunków zarówno zewnętrznych jaki wewnętrznych, w jakich funkcjonuje dany segment organizacji ułatwia dokonywanie trafnych wyborów. Istotny jest też fakt, że znaczna samodzielność kadry kierowniczej oddziału a także jej odpowiedzialność za wyniki końcowe działa motywacyjnie, co wyzwala pobudki płynące z wyzwań, które trzeba podejmować i satysfakcji z rozwiązywania skomplikowanych problemów.<ref>Korzeniowski L.F.(2011), ''Podstawy zarządzania organizacjami'', Wydawnictwo Difin, Warszawa s. 176</ref> | Struktura dywizjonalna ma szerokie zastosowanie w dużych organizacjach gospodarczych, w większości w koncernach międzynarodowych co jest wynikiem jej wielu zalet. Pozwala ona zbliżyć centra podejmowania decyzji do miejsc, gdzie powstają problemy do rozwiązania. Dzięki temu decyzje są podejmowane szybciej, a dobra znajomość oczekiwań bezpośredniego otoczenia oraz warunków zarówno zewnętrznych jaki wewnętrznych, w jakich funkcjonuje dany segment organizacji ułatwia dokonywanie trafnych wyborów. Istotny jest też fakt, że znaczna samodzielność [[kadry]] kierowniczej oddziału a także jej [[odpowiedzialność]] za wyniki końcowe działa motywacyjnie, co wyzwala pobudki płynące z wyzwań, które trzeba podejmować i satysfakcji z rozwiązywania skomplikowanych problemów.<ref>Korzeniowski L.F.(2011), ''Podstawy zarządzania organizacjami'', Wydawnictwo Difin, Warszawa s. 176</ref> | ||
Struktura dywizjonalna tworzona jest też w momencie gdy przedsiębiorstwo ma problemy związane ze "wzrostem i zróżnicowaniem produkcji" kierownicy muszą znaleźć sposób aby wyeliminować słabe strony struktury funkcjonalnej.<ref>Michalski E.(2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 182</ref> Decydują się wtedy na przykładzie przedsiębiorstwa produkcyjnego na wiele jednostek organizacyjnych, wytwarzających produkty dla "określonych segmentów nabywców". Struktura dywizjonalna składa się z mniejszych jednostek, łatwiejszych do zarządzania. Pieczę nad nimi sprawuje zarząd, który "wspiera je usługami finansowymi i prawnymi"<ref>Michalski E.(2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 182</ref> oraz "sprawuje nad nimi nadzór, koordynuje i kontroluje".<ref>Michalski E.(2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 183</ref> Oddziały są w określonym zakresie samodzielne. Każdy oddział może mieć takie działy jak B&R (badania i rozwój), marketingu czy produkcji. <ref>Engelhardt J.(2014), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa s. 67</ref> | Struktura dywizjonalna tworzona jest też w momencie gdy [[przedsiębiorstwo]] ma problemy związane ze "wzrostem i zróżnicowaniem produkcji" kierownicy muszą znaleźć sposób aby wyeliminować [[słabe strony]] struktury funkcjonalnej.<ref>Michalski E.(2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 182</ref> Decydują się wtedy na przykładzie przedsiębiorstwa produkcyjnego na wiele jednostek organizacyjnych, wytwarzających produkty dla "określonych segmentów nabywców". Struktura dywizjonalna składa się z mniejszych jednostek, łatwiejszych do zarządzania. Pieczę nad nimi sprawuje [[zarząd]], który "wspiera je usługami finansowymi i prawnymi"<ref>Michalski E.(2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 182</ref> oraz "sprawuje nad nimi [[nadzór]], koordynuje i kontroluje".<ref>Michalski E.(2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 183</ref> Oddziały są w określonym zakresie samodzielne. Każdy oddział może mieć takie działy jak B&R (badania i [[rozwój]]), marketingu czy produkcji. <ref>Engelhardt J.(2014), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa s. 67</ref> | ||
Struktura dywizjonalna posiada jednak też pewne wady. Daleko idąca [[autonomia]] wydzielonych jednostek może być przyczyną [[konflikt]]ów między nimi a centralą i tym samym utrudniać koordynację. Wadą również jest częste nakładanie się na siebie takich samych wydatków różnych działów jak i nadmierne zużycie zasobów.<ref>Michalski E.(2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 183</ref> | Struktura dywizjonalna posiada jednak też pewne wady. Daleko idąca [[autonomia]] wydzielonych jednostek może być przyczyną [[konflikt]]ów między nimi a centralą i tym samym utrudniać koordynację. Wadą również jest częste nakładanie się na siebie takich samych wydatków różnych działów jak i nadmierne zużycie zasobów.<ref>Michalski E.(2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 183</ref> | ||
| Linia 49: | Linia 49: | ||
* Korzeniowski L.F.(2011), ''Podstawy zarządzania organizacjami'', Wydawnictwo Difin, Warszawa | * Korzeniowski L.F.(2011), ''Podstawy zarządzania organizacjami'', Wydawnictwo Difin, Warszawa | ||
* Michalski E.(2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | * Michalski E.(2013), ''Zarządzanie przedsiębiorstwem'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | ||
* Nalepka A.(2001), ''Struktura organizacyjna'', Antykwa, Kraków-Kluczbork | * Nalepka A.(2001), ''[[Struktura organizacyjna]]'', Antykwa, Kraków-Kluczbork | ||
* Zakrzewska-Bielawska A.(2013), [http://212.51.210.149/bitstream/handle/11652/1283/Relacje_mi%C4%99dzy_strategi%C4%85_Zakrzewska-Bielawska_2011.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Relacja między strategią a strukturą organizacyjną''] Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, Nr 1095 | * Zakrzewska-Bielawska A.(2013), [http://212.51.210.149/bitstream/handle/11652/1283/Relacje_mi%C4%99dzy_strategi%C4%85_Zakrzewska-Bielawska_2011.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Relacja między strategią a strukturą organizacyjną''] Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, Nr 1095 | ||
* Zakrzewska-Bielawska A.(2015), [http://wydawszy.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/1015611/92/MF_2015_iss1_105-111.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Struktury organizacyjne sprzyjające odnowie organizacyjnej''] Menagement Forum, Vol.3 Nr.1 | * Zakrzewska-Bielawska A.(2015), [http://wydawszy.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/1015611/92/MF_2015_iss1_105-111.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Struktury organizacyjne sprzyjające odnowie organizacyjnej''] Menagement Forum, Vol.3 Nr.1 | ||
Wersja z 02:09, 22 maj 2020
| Struktura dywizjonalna |
|---|
| Polecane artykuły |
Struktura dywizjonalna zalicza się do grupy struktur pośrednich. Jest to wynikiem tego iż w istocie jest to struktura hierarchiczna, a jednocześnie stanowi krok w kierunku organicznych struktur, które cechuje większa elastyczność i większe zróżnicowanie, odpowiednie do warunków otoczenia. Przez niektórych autorów dywizjonalizacja bywa nazywana decentralizacją federalną.
Po raz pierwszy strukturę organizacyjną tego typu wprowadził w rodzinnym przedsiębiorstwie P.S. Du Pont (lata 20-te XX wieku) a następnie w General Motors A.P.Sloan (dokonał on decentralizacji struktury poprzez segmentację produkcji wg socjo-ekonomicznych grup dochodowych nabywców).
Konstrukcja
Kryterium wyróżnienia tej struktury jest sposób decentralizacji uprawnień oraz odpowiedzialności. Dywizjonalizacja idzie zwykle w parze z grupowaniem przedmiotowym i polega na wyodrębnianiu wewnętrznych segmentów organizacji (divisions) o dużym stopniu samodzielności.
Dywizjony są względnie niezależnymi i samodzielnymi jednostkami a w niektórych przypadkach mogą mieć nawet osobowość prawną (centra zysków lub kosztów - ich funkcjonowanie ocenia się na podstawie zysku lub rentowności). Kierownicy dywizjonów mają uprawnienia decyzyjne w zakresie funkcji najsilniej wpływających na sukces ich obszaru działań (najczęściej produkcja, zbyt, zaopatrzenie).
Schemat i charakterystyka struktury dywizjonalnej
| Rodzaj struktury | Charakterystyka struktury | Zalety | Wady |
|---|---|---|---|
| Struktura dywizjonalna | Dywizjonalizacja to grupowanie wewnętrznych jednostek organizacyjnych w przedsiębiorstwie według produktów lub grup odbiorców, regionów produkcji lub rynków zbytu. Może występować w różnych wariantach, przykładowo jako ośrodki tworzenia zysku lub ośrodki uprawnione do podejmowania decyzji w obszarze działań inwestycyjnych. | Sprzyja samodzielność wewnętrznych jednostek, wyzwala efekty synergiczne, ułatwia zarządzanie daną organizacją. | Może powodować działania odśrodkowe, konflikty między poszczególnymi jednostkami np. w przypadku podziału zasobów w przedsiębiorstwie. |
Źródło:[1]
Zastosowanie
{{#ev:youtube|bNQnXwkUQQ0|480|right|Modele struktur organizacyjnych (Sławomir Wawak)|frame}} Struktura dywizjonalna ma szerokie zastosowanie w dużych organizacjach gospodarczych, w większości w koncernach międzynarodowych co jest wynikiem jej wielu zalet. Pozwala ona zbliżyć centra podejmowania decyzji do miejsc, gdzie powstają problemy do rozwiązania. Dzięki temu decyzje są podejmowane szybciej, a dobra znajomość oczekiwań bezpośredniego otoczenia oraz warunków zarówno zewnętrznych jaki wewnętrznych, w jakich funkcjonuje dany segment organizacji ułatwia dokonywanie trafnych wyborów. Istotny jest też fakt, że znaczna samodzielność kadry kierowniczej oddziału a także jej odpowiedzialność za wyniki końcowe działa motywacyjnie, co wyzwala pobudki płynące z wyzwań, które trzeba podejmować i satysfakcji z rozwiązywania skomplikowanych problemów.[2]
Struktura dywizjonalna tworzona jest też w momencie gdy przedsiębiorstwo ma problemy związane ze "wzrostem i zróżnicowaniem produkcji" kierownicy muszą znaleźć sposób aby wyeliminować słabe strony struktury funkcjonalnej.[3] Decydują się wtedy na przykładzie przedsiębiorstwa produkcyjnego na wiele jednostek organizacyjnych, wytwarzających produkty dla "określonych segmentów nabywców". Struktura dywizjonalna składa się z mniejszych jednostek, łatwiejszych do zarządzania. Pieczę nad nimi sprawuje zarząd, który "wspiera je usługami finansowymi i prawnymi"[4] oraz "sprawuje nad nimi nadzór, koordynuje i kontroluje".[5] Oddziały są w określonym zakresie samodzielne. Każdy oddział może mieć takie działy jak B&R (badania i rozwój), marketingu czy produkcji. [6]
Struktura dywizjonalna posiada jednak też pewne wady. Daleko idąca autonomia wydzielonych jednostek może być przyczyną konfliktów między nimi a centralą i tym samym utrudniać koordynację. Wadą również jest częste nakładanie się na siebie takich samych wydatków różnych działów jak i nadmierne zużycie zasobów.[7]
Bibliografia
- Bielski M.(2002), Podstawy teorii organizacji i zarządzania, C.H. Beck, Warszawa
- Engelhardt J.(2014), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa
- Koźmiński A.K. Piotrowski W.(1999), Zarządzanie. Teoria i praktyka, Wydawnictwo PWN, Warszawa
- Korzeniowski L.F.(2011), Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Difin, Warszawa
- Michalski E.(2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Nalepka A.(2001), Struktura organizacyjna, Antykwa, Kraków-Kluczbork
- Zakrzewska-Bielawska A.(2013), Relacja między strategią a strukturą organizacyjną Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, Nr 1095
- Zakrzewska-Bielawska A.(2015), Struktury organizacyjne sprzyjające odnowie organizacyjnej Menagement Forum, Vol.3 Nr.1
- Zbierowski P.(2010), Zarządzanie wiedzą i strukturą organizacyjną firm wysokiej efektywnościPolskie Towarzystwo Zarządzania Produkcją Zebrane artykuły, Nr.12
Przypisy
- ↑ Engelhardt J.(2014), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa s. 66
- ↑ Korzeniowski L.F.(2011), Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Difin, Warszawa s. 176
- ↑ Michalski E.(2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 182
- ↑ Michalski E.(2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 182
- ↑ Michalski E.(2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 183
- ↑ Engelhardt J.(2014), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa s. 67
- ↑ Michalski E.(2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 183
Autor: Ewelina Drozda, Oskar Omiotek
