Operator logistyczny

Operator logistyczny
Polecane artykuły
Logistyka Wartość dodana (Logistyka) Regionalne centrum dystrybucji Przepływy towarów w systemie logistycznym Zarządzanie sieciami dostaw System informacji logistycznej Centrum logistyczne Systemy DRP Łańcuch logistyczny

Operator logistyczny – (z języka angielskiego Logistics Service Provider, w skrócie LSP) nazywamy tak przedsiębiorstwo świadczące szeroki zakres usług logistycznych, najczęściej w formie pakietów obejmujących m.in. usługi związane z przewozem, obsługą terminalową, dystrybucją i magazynowaniem oraz usługi pokrewne, informacyjne i finansowe. Czynności te mogą zmniejszyć koszty klienta poprzez wsparcie zarządzania i organizacji przepływu ładunków. „Operator logistyczny posiada w swojej ofercie usługi, które tworzą wartość dodaną jak i podpisują kontrakty z podwykonawcami. Operator logistyczny (TPL) może być określony jako usługodawca kontraktowy nastawiony na maksymalne wykorzystanie swoich aktywów i optymalizację działań operacyjnych. Poprzez swoje możliwości angażuje się we współpracę tak krajową jak i międzynarodową” (Skowron-Grabowska B. 2011, s.1).

Zakres działań logistycznych, a zatem zadań operatora logistycznego zazwyczaj zawiera:

• dbanie o przepływ informacji
• obsługę klienta
• prognozowanie popytu
• kontrolowanie poziomu zapasów
• realizację zamówień
• czynności reparacyjne oraz zaopatrywanie w części
• lokalizację składów i zakładów produkcyjnych
• koordynowanie procesów zaopatrzeniowych
• gospodarowanie odpadami
• pakowanie
• obsługę zwrotów
• czynności związane z transportem i składowaniem (Mroczko F. 2016, s.17).

Zadania operatorów logistycznych

„(…) Główne zadania stawiane logistyce: koordynacja przepływu surowców, materiałów do produkcji i gotowych wyrobów do konsumentów; minimalizacja kosztów tego przepływu; podporządkowanie działalności logistycznej wymogom wysokiego poziomu obsługi klienta” (Mroczko F. 2016, s.17).

Można, zatem uznać, iż główne zadania operatorów logistycznych to:

• prowadzenie dokumentacji, do której zalicza się również przygotowywanie dokumentów celnych, dokumentów magazynowych, listów przewozowych, etc.
• koordynowanie obrotu produktami gotowymi, tzw. logistyka dystrybucji
• organizowanie zaopatrzenia dla klienta
• koordynowanie dostaw do docelowych odbiorców
• doradztwo logistyczne dla klienta
• rozliczanie kosztów operacji spedycyjnych dla klienta

Podział operatorów logistycznych

Wyróżnia się następujące, podstawowe typy operatorów logistycznych:

• operatorzy 1PL (z ang. In-House Logistics) – zajmują się tylko jednym typem usług w stosunku do konkretnego klienta, np. usługami transportowymi; jest to podstawowa forma organizacji logistyki własnej. Wynika z tego, że usługa logistyczna jest wykonywana przez właściciela konkretnych zasobów we własnym zakresie. Wspomnianymi zasobami mogą być magazyny, środki transportu, a nawet sprzęt przeładunkowy (Włodarczak B., Kielek D. 2012, s.146).
• operatorzy 2PL (z ang. Second party Logistics) – „Świadczy usługi wewnątrz firmy, ale również łączy firmę z innymi ogniwami łańcucha dostaw” (Kasperek M. 2013, s.758). Co więcej, przedsiębiorstwa typu 2PL precyzują i zajmują się zarządzaniem tradycyjnymi funkcjami logistycznymi, czyli magazynowaniem oraz transportem. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że wspomniane świadczenia wykonywane są przez zewnętrznych dostawców, którymi mogą być: firmy przewozowe, przedsiębiorstwa oferujące usługi przeładunkowe lub magazynowe (niemniej jednak są one wykonywane w stosunkowo wąskim zakresie) (Włodarczak B., Kielek D. 2012, s.146-147).
• operatorzy 3PL (z ang. 3rd Party Logistics) – to, co wyróżnia ich od wyżej wspomnianych operatorów to znacznie szerszy zakres świadczonych usług (mogą zajmować się spedycją, kompletacją, transportem, magazynowaniem, co-packingiem, etc.), należy pamiętać, iż operatorzy tego typu występują w roli „strony trzeciej” w relacji klienta, a producenta.
• operatorzy 4PL (z ang. 4th Party Logistics) – usługi świadczone przez tego typu operatorów są bardziej zintegrowane i dotyczą zarządzania na rzecz klienta bardziej rozbudowanymi sieciami logistycznymi. Można przyjąć, że przedsiębiorstwo działające na zasadach 4PL koordynuje działania przedsiębiorstw działających w systemie 3PL. „[Operator 4PL] Pełni rolę integratora, wzdłuż łańcuchów dostaw, którego działalność obejmuje planowanie, koordynację i kontrolę sieci dostaw. Tego rodzaju działalność scharakteryzować można, jako koncepcję, w której przedsiębiorstwo typu 4PL funkcjonuje, jako ogniwo koordynujące pomiędzy klientem, a wszystkimi jego potencjalnymi i rzeczywistymi dostawcami usług logistycznych” (Zamkowska S. 2011, s. 11).
• 5PL (z ang.5th Party Logistics) – jest to najnowsza koncepcja świadczenia usług przez operatorów logistycznych. Do podstawowych zadań podmiotów 5PL należy mapowanie i reengineering łańcucha dostaw, a także funkcje 4PL (zalicza się do tego integrację oraz kontrolę załadunku, jego transportu, magazynowania itp.), a także zapewnienie sprawnie działających, zintegrowanych systemów informacyjnych, które mają na celu zapewnić widzialność oraz kontrolę łańcucha dostaw, w czasie rzeczywistym. Najważniejszym elementem, a zarazem gwarancją sukcesu przedsiębiorstwa funkcjonującego w tym systemie są technologie informacyjne oraz integracja systemów komputerowych. Operator 5PL sam w sobie nie jest podmiotem fizycznym, a systemem, który dostarcza informacje uczestnikom łańcucha, nad którymi sprawuje kontrolę. Dzięki operatorowi 5PL poszczególni uczestnicy procesu zarządzają różnymi łańcuchami dostaw w sieci bazując na informacjach, które otrzymali w czasie rzeczywistym, a także dzięki jak najtrafniej dopasowanym usługom logistycznym (zaliczyć do nich możemy magazynowanie, transport, spedycję, etc). Co więcej, koordynowanie oraz rozbudowa poszczególnych łańcuchów dostaw, a także ich przekształcanie w sieci dostaw przez opisywanego operatora logistycznego powoduje powstawanie wirtualnych korporacji (Włodarczak B., Kielek D. 2012, s.148-149).

Bibliografia

• Kasperek M. (2013) Model działania operatora 4PL, Innowacje w Zarządzaniu i Inżynierii Produkcji, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole
• Książkiewicz D. (2003) Rola spedytora w nowoczesnych przedsiębiorstwach logistycznych, "Logistyka" nr 2/2003
• Mroczko F. (2016) Logistyka, Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości z siedzibą w Wałbrzychu, Wałbrzych
• Nowakowska-Grunt J. (2010) Operatorzy logistyczni a efekt byczego bicza w łańcuchu dostaw, "Logistyka" nr 4/2010
• Skowron-Grabowska B. (2011) Wpływ funkcjonowania operatorów logistycznych na rozwój rynku usług w Polsce "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego" nr 685
• Włodarczak B., Kielek D. (2012) Etapy rozwoju polskiego rynku usług logistycznych – od tradycji (1PL) do innowacji (5PL) Zeszyty Naukowe "Współczesne Problemy Ekonomiczne. Globalizacja. Liberalizacja. Etyka" nr 5
• Zamkowska S. (2011) Identyfikacja potrzeb i obszarów działań logistycznych w przedsiębiorstwie, "Logistyka" nr 3/2011

Autor: Paulina Marszałek