Spin-out
Spin-out powstaje gdy osoba/osoby dysponujące doświadczeniem i wiedzą tecgnologiczną nabytą w drodze kariery zawodowej lub na uczelniach, decydują się zainwestować w swoje pomysły i rozpocząć własną działalność gospodarczą, odłączając się od firmy macierzystej lub uniwersytetu. Istnieją dwa podstawowe źródła firm typu spin-out:
- jednostki badawcze, czyli uniwersytety,
- przedsiębiorstwa.
Z pierwszego źródła zakładane są firmy przez pracowników naukowych i studentów, którzy chcą rozwijać opracowany przez siebie pomył. Otrzymują oni najczęściej wsparcie ze strony uczelni oraz z środków publicznych (doradztwo, finansowanie itp). Przedsiębiorstwa typu spin-out możemy podzielić na dwa rodzaje: growth spin-out i lifestyle spin-out.
| Growth spin-out | Lifestyle spin-out |
| Ich celem jest szybkie wprowadzenie produktu na rynek | Ich celem jest zapewnienie założycielowi dodatkowego, stabilnego źródła zatrudnienia |
Środowiska, w których spin-off zazwyczaj występuje to uczelnie wyższe lub placówki naukowe i badawcze jak na przykład Isis Innovation, która jest odpowiedzialna za spin-out firm spod skrzydeł Uniwersytetu Oxford. Spin-out najczęściej występuje gdy właściciele kapitału spółki dominującej otrzymują udziały w nowo utworzonej firmie, ale warto wspomnieć, że nie muszą posiadać większość uprawnień decyzyjnych.
TL;DR
Artykuł omawia pojęcie "spin-out" - tworzenie nowych firm przez osoby z doświadczeniem i wiedzą technologiczną, odłączających się od firm macierzystych lub uczelni. Istnieją dwa źródła takich firm: uniwersytety i przedsiębiorstwa. Firmy typu "spin-out" dzielą się na "growth" i "lifestyle". Omawiane są także różnice między "spin-out" a "spin-off". Artykuł przedstawia również szanse i zagrożenia dla przedsiębiorstwa macierzystego oraz warunki i finansowanie rozwoju firm typu "spin-out".
Linearna koncepcja procesu tworzenia firm typu spin-out
Zgodnie z linearną koncepcją procesu tworzenia firm typu spin-out, pomysł oparty jest na technologii generowanej z badań. Pomysł ten jest chroniony za pomocą patentów i przenoszony do nowo utworzonej firmy (spin-out) w celu komercjalizacji idei.
Firmy typu spin-out a spin-off
Pojęcie spin-out jest nierzadko używane wraz z spin-off w tym samym kontekście, które niewłaściwym zastosowaniem wyżej wymienionych pojęć, ponieważ ze spin-off mamy do czynienia, gdy firma tworzy nowe przedsiębiorstwo z jednego z istniejących departamentów, spółek zależnych, lub podjednostki jako świadomy akt spółki matki, a właścicielami praw własności intelektualnej i patentów są prawowici właściciele firmy matki (chociaż ci właściciele zwykle sprzedają swoje udziały po cenach rynkowych, wkrótce po tym jak nowy podmiot został utworzony, zwłaszcza jeśli spin-off jest w obrocie publicznym).
Różnicą pomiędzy firmami typu spin-out a spin-off jest fakt iż, w przedsiębiorstwach typu spin-off występują powiązania własnościowe, finansowe i organizacyjne z firmą macierzystą a w przedsiębiorstwach typu spin-out takie powiązania nie występują [2]
Inną różnicą jest to, że w przeciwieństwie do spin off, firmy spin-out nie mają miękkiej poduszki w spółce dominującej i są odpowiedzialne za własne finanse, rozwój i utrzymywanie relacji z nowymi decydentami i udziałowcami, a nie są zarządzane przez struktury kierownicze spółki matki. Między innymi główną ideą stworzenia spin-out jest próba komercjalizacji wyników badań, technologii i własności intelektualnej na rynku.
Szanse i zagrożenia dla przedsiębiorstwa macierzystego
| Szanse | Zagrożenia |
| Rozwinięcie i udoskonalenie technologii, która nie byłaby rozwijana przez firmę macierzystą | Pracownicy tworzący firmę typu spin-out kierują się frustracją wynikającą z warunków pracy lub stylem zarządzania przedsiębiorstwem macierzystym |
| Założenie firmy typu spin-out przyczynia się do postępu technicznego całej gospodarki | Konkurencja |
Warunki
Aby założyć firmę typu spin-out należy spełnić dwa warunki:
- Potrzebny jest założyciel lub grupa ludzi, która chce wspólnie pracować nad nową technologią.
- Potrzebny jest pomysł na nową technologię.[4].
Finansowanie rozwoju firm typu spin-out
Finansowanie firm typu spin-out można podzielić na trzy etapy:
- finansowanie przedzałożycielskie (pre-seed),
- finansowanie założycielskie (seed)
- finansowanie rozwojowe (growth/expansion).
Dodatkowo finansowanie rozwojowe można podzielić na: wczesne i późne.
Może wystąpić sytuacja gdy finansowanie na niektórych etapach jest niedostępne (tzw. financial gap). Może ono być spowodowane niedostatecznym skonkretyzowaniem koncepcji. Niedoprecyzowanie biznesplanu lub jego brak może spowodować uniemożliwienie uzyskania finansowania[5]
Przypisy
Bibliografia
- Aslinger P., Bonini S., Patsalos-Fox M. (2000), Doing the spin out, McKinsey Quarterly - Corporate Finance, No. 1
- Balcerzak A. (red.) (2011), Spin off, spin out jako instrument budowania przedsiębiorczości akademickiej oraz stymulowania innowacyjności regionu, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział w Toruniu
- Clarysse B., Wright M., Ucbasaran D., Knockaert M. (2009), How does tacit knowledge transfer influence innovation speed? The case of science based entrepreneurial firms, Vlerick Leuven Gent Working Paper Series, Lipiec
- Clarysse N., Wright M., Lockett A., Velde E., Vohora A. (2004), Spinning out new ventures: A typology of incubation strategies from european research institutions, Van de , , , University of Gent Working Paper, Luty
- Djokovic D., Souitaris V. (2008), Spinouts from academic institutios: A literature review with suggestions for further research, The Journal of Technology Transfer, Vol. 33, Numer 3, Czerwiec
- Jemielniak D. (red.) (2012), Zarządzanie wiedzą, Wolters Kluwer, Warszawa
- Stawasz E. (2007), Stymulowanie przedsiębiorczości środowiska naukowego w Polsce, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 453
Autor: Łukasz Skarka, Jakub Hamerlak
