SMED

Single Minute Exchange of Die (SMED) - to wymiana narzędzia w ciągu jednocyfrowej liczby minut; metoda diagnozowania i usprawniania procesów produkcyjnych w przemyśle przetwórczym zapoczątkowana w 1950r. przez Shingeo Shingo - jednego z najwybitniejszych współczesnych przedstawicieli japońskiej nauki oraz praktyki organizacji i zarządzania.

TL;DR

Single Minute Exchange of Die (SMED) to metoda diagnozowania i usprawniania procesów produkcyjnych, która polega na redukcji czasu przezbrajania maszyn. Wdrożenie SMED dzieli się na trzy etapy: rozdzielenie operacji wewnętrznych od zewnętrznych, przekształcenie operacji wewnętrznych na zewnętrzne oraz kompleksowe usprawnienie operacji przezbrajania. W metodzie SMED wykorzystuje się listy pytań, tablice weryfikacyjne oraz próby funkcjonowania. Celem metody jest zwiększenie czasu przeznaczonego na produkcję i obniżenie kosztów produkcji.

Proces metody SMED

Kluczową kwestią stosowania metod usprawniania procesów produkcyjnych (np. SMED) oraz metod zarządzania zapasami produkcyjnymi (np. JIT) jest znalezienie optimum kosztów produkcji. Opóźnienia zaplanowanego procesu produkcyjnego często wynikają z awarii maszyn i urządzeń. W dodatku pojawiają się opóźnienia spowodowane reprodukcją systemu planowania, który nie reaguje na środowisko z planowanym horyzontem, który jest mierzony nie w godzinach a raczej w tygodniach. W związku z tym wdrożenie powszechnej metody planowania i kontroli produkcji - Just In time wymaga strategii minimalizacji ryzyka przy współpracy z SMED, KANBAN, Total Productive Maintenance (TPM) i TQM.

Na proces przezbrajania maszyn i urządzeń składa się:

• przygotowanie demontażu, weryfikacja materiałów,
• demontaż i montaż narzędzi,
• centrowanie i ustawianie wymiarów i innych parametrów,
• wykonanie próbnych egzemplarzy półfabrykatów.

Redukcja czasu przezbrojenia maszyny zwiększa czas przeznaczony na produkcję i jednocześnie umożliwia zmniejszenie wielkości partii produkcyjnych, ilości zapasów i w efekcie powoduje obniżenie kosztów produkcji.

Etapy wdrążenia SMED

Wdrożenie systemu SMED dzieli się na trzy etapy

Pierwszym etapem jest rozdzielenie operacji wewnętrznych od operacji zewnętrznych. Dzięki temu etapowi zostają zidentyfikowane operacje, które mogą być wykonane podczas pracy maszyn, czego celem jest oszczędność czasu pracy. Przy podziale czynności sprawdza się nagranie filmu z przebiegu operacji przygotowawczych, pozwala to dokładnie zanalizować czynności, które wchodzą w skład poszczególnych operacji. Często korzysta się również z list kontrolnych, które zawierają potrzebne informacje o przyrządach, narzędziach oraz pracownikach odpowiedzialnych za wykonanie poszczególnych operacji. Listy te są opracowane dla każdej operacji.

W drugim etapie należy spróbować przekształcić operacje wewnętrzne na operacje zewnętrzne. Aby tego dokonać trzeba skupić się na czynnościach przygotowawczych, które były wykonywane dotychczas przy wyłączonych maszynach, a także znaleźć sposób na wykonywanie tych czynności bez konieczności zatrzymywania produkcji. Rozwiązanie takim może być między innymi wcześniejsze przygodnie warunków do przeprowadzenia operacji przezbrajania. Można to przygotować poprzez:

• przygotowanie narzędzi i elementów, które są przedmiotem obróbki,
• ustalić położenie materiałów,
• rozgrzać części do odpowiedniej temperatury.

Zredukować czas przezbrojeń można również standaryzując narzędzie, które są wykorzystywane przy produkcji, dzięki czemu nie będzie konieczna częsta wymiana tych narzędzi

Zamiana czynności wewnętrznych na czynności zewnętrzne jest trudnym etapem, wymaga to poszukiwania nowych nietypowych rozwiązań. Twórca metody SMED przedstawił zestaw pięciu pytań które mogą pomóc w tym etapie:

• Co się wykonuje?
• Kto to wykonuje?
• Jak się wykonuje?
• Gdzie się wykonuje?
• Kiedy się wykonuje?

Trzecim etapem wdrążenia systemu SMED jest kompleksowe usprawnienie operacji przezbrajania. Etap ten polega głównie na:

• doskonaleniu procesu transportu oraz składowania narzędzi i materiałów,
• identyfikacji czynności, jakie mogą być wykonywane równolegle,
• szukanie rozwiązań, które ułatwiają montaż poszczególnych elementów i skracają czas jego trwania

Techniki wykorzystywane w metodzie SMED

Lista pytań

• dotyczy wszystkich części i operacji niezbędnych do wymiany narzędzia;
• obejmuje wykaz oprzyrządowania, dane dotyczące ciśnienia, temperatury i innych parametrów ustawiania, wielkości numeryczne w odniesieniu do wszystkich miar i wymiarów;
• na jej podstawie jest podwójna weryfikacja celem wykrycia usterek w warunkach wykonywanie operacji.

Tablica weryfikacyjna

• jest uzupełnieniem listy pytań,
• pozwala na zweryfikowanie kompletności elementów niezbędnych do dokonania przezbrojenia dzięki określonych na niej wszystkich częściach i narzędziach,

Próba funkcjonowania

• zapewnia potwierdzenie o stanie technicznym gwarantującym sprawne funkcjonowanie,
• postuluje się między innymi standaryzację maszyn i urządzeń, szybkie mocowanie wymienianych narzędzi i ich racjonalne rozmieszczenie, odpowiednie przygotowanie przezbrojenia oraz stosowanie analizy wartości.

SMED — artykuły polecane

Mapowanie strumienia wartości — Total Productive Maintenance — Poka yoke — Komputerowo zintegrowane wytwarzanie — Muda — Linia produkcyjna — Utrzymanie ruchu — Badanie pracy biurowej — Harmonogram Adamieckiego

Bibliografia

• Jałmużna I, Szkopiński D. (2014), Innowacja procesowa - studium przypadku, Zeszyty naukowe Politechniki Łódzkiej, Nr 1193
• Jasińska S. (red.) (2015), Analiza efektywności wdrożenia Lean Manufacturing, Economics and Management, nr 1
• Jegorow D. (red.) (2012), Wpływ sektora B+R na wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez rozwój innowacji, CIVIS, Chełm
• Kruczek M., Żebrucki Z. (2012), Wykorzystanie techniki SMED w usprawnieniu procesu produkcyjnego, Logistyka, nr 2
• Lock D. (1994), Gower handbook of Quality Management, Gower Publishing Ltd
• Martyniak Z. (1996), Nowoczesne metody zarządzania produkcją, Kraków
• Stabryła A. (red.) (2010), Koncepcje zarządzania współczesnym przedsiębiorstwem, Mfiles.pl, Kraków

Autor: Edyta Łagodzińska, Angelika Pryszlak