Inflacja wewnętrzna: Różnice pomiędzy wersjami
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
'''Inflacja wewnętrzna''' oznacza zjawisko wzrostu ogólnego poziomu cen dóbr i usług w pewnym czasie <ref>Marciniak S. (2013). ''Makro- i mikroekonomia, podstawowe problemy współczesności'', Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, s. 443</ref>. Inflację wyraża się zawsze w stopie procentowej (%). Inflacja pojawia się wtedy gdy ogólny poziom cen na rynku rośnie a nie jeżeli wzrastają ceny pojedynczych dóbr lub usług. Jeżeli mamy do czynienia ze spadkiem bądź wzrostem pojedynczych cen dóbr lub usług to będzie to raczej zależne od popytu na te dobra. | '''Inflacja wewnętrzna''' oznacza zjawisko wzrostu ogólnego poziomu cen dóbr i usług w pewnym czasie <ref>Marciniak S. (2013). ''Makro- i [[mikroekonomia]], podstawowe problemy współczesności'', Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, s. 443</ref>. Inflację wyraża się zawsze w stopie procentowej (%). Inflacja pojawia się wtedy gdy ogólny poziom cen na rynku rośnie a nie jeżeli wzrastają ceny pojedynczych dóbr lub usług. Jeżeli mamy do czynienia ze spadkiem bądź wzrostem pojedynczych cen dóbr lub usług to będzie to raczej zależne od popytu na te dobra. | ||
Rosnące ceny produktów oznaczają inflację a długotrwale spadające ceny produktów i usług oznaczają deflację (czyli za tę samą ilość jednostek pieniężnych można nabyć więcej dóbr lub usług), deflacja występuje zdecydowanie rzadziej od inflacji. Efektem inflacji jest spadek siły nabywczej pieniądza, inaczej mówiąc za te samą ilość pieniędzy możemy nabyć coraz mniej dóbr bądź usług. | Rosnące ceny produktów oznaczają inflację a długotrwale spadające ceny produktów i usług oznaczają deflację (czyli za tę samą ilość jednostek pieniężnych można nabyć więcej dóbr lub usług), [[deflacja]] występuje zdecydowanie rzadziej od inflacji. Efektem inflacji jest spadek siły nabywczej pieniądza, inaczej mówiąc za te samą ilość pieniędzy możemy nabyć coraz mniej dóbr bądź usług. | ||
==Wskaźniki opisujące inflację<ref>Czarny B. (2011). ''Podstawy ekonomii'', Wydawnictwo Naukowe PWE, Warszawa, s. 493</ref>== | ==Wskaźniki opisujące inflację<ref>Czarny B. (2011). ''Podstawy ekonomii'', Wydawnictwo Naukowe PWE, Warszawa, s. 493</ref>== | ||
Przeciętną cenę dóbr i usług określa wskaźnik cen konsumenta, [[CPI]] (ang. Consumer Price Index) to on jest najczęściej stosowaną miarą inflacji. Na podstawie wskaźnika cen konsumenta banki centralne obliczają zwykle kilka innych wskaźników, które informują o tempie inflacji po wyeliminowaniu sezonowych wahań i skutków przejściowych szoków podażowych. | Przeciętną cenę dóbr i usług określa [[wskaźnik]] cen konsumenta, [[CPI]] (ang. Consumer Price Index) to on jest najczęściej stosowaną miarą inflacji. Na podstawie wskaźnika cen konsumenta banki centralne obliczają zwykle kilka innych wskaźników, które informują o tempie inflacji po wyeliminowaniu sezonowych wahań i skutków przejściowych szoków podażowych. | ||
<google>t</google> | <google>t</google> | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
Inflację opisuje również wskaźnik cen producenta (ang. Producer Price Index, PPI), który dotyczy koszyka dóbr – reprezentantów nabywanych przez przedsiębiorstwa. | Inflację opisuje również wskaźnik cen producenta (ang. Producer Price Index, PPI), który dotyczy koszyka dóbr – reprezentantów nabywanych przez przedsiębiorstwa. | ||
Wskaźnik PPI został wprowadzony w Stanach Zjednoczonych w 1890 r. i jest do dziś wyznaczany przez amerykański Departament Pracy. W Polsce wyznaczany przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) na podstawie co miesięcznych badań zmian cen około 30tys. produktów i usług. | Wskaźnik PPI został wprowadzony w Stanach Zjednoczonych w 1890 r. i jest do dziś wyznaczany przez amerykański Departament Pracy. W Polsce wyznaczany przez [[Główny Urząd Statystyczny]] (GUS) na podstawie co miesięcznych badań zmian cen około 30tys. produktów i usług. | ||
Miarą poziomu inflacji jest również [[deflator]] (wskaźnik ceny PKB), który opisuje zmiany cen wszystkich dóbr wliczanych do [[PKB]]. | Miarą poziomu inflacji jest również [[deflator]] (wskaźnik ceny PKB), który opisuje zmiany cen wszystkich dóbr wliczanych do [[PKB]]. | ||
==Ze względu na przyczynę powstawania inflacji wyróżniamy<ref>Ibidem, s. 504</ref>: == | ==Ze względu na przyczynę powstawania inflacji wyróżniamy<ref>Ibidem, s. 504</ref>: == | ||
*'''inflacja popytowa''' | *'''[[inflacja popytowa]]''' | ||
* '''inflacja kosztowa''' | * '''[[inflacja kosztowa]]''' | ||
'''Inflacja popytowa''' jest spowodowana gwałtownym wzrostem popytu w gospodarce. | '''Inflacja popytowa''' jest spowodowana gwałtownym wzrostem popytu w gospodarce. | ||
Kiedy w gospodarce pojawia się zwiększony [[popyt]], a potencjał produkcyjny rodzimych firm nie jest w stanie zrealizować wszystkich zamówień, następuje wzrost cen towarów i usług, który w pewnym stopniu bilansuje różnice między podażą a popytem. Przyczyną inflacji popytowej może być również np. duży deficyt budżetowy państwa, finansowany emisją pieniądza, lub ekspansywna polityka pieniężna banku centralnego prowadzona pod hasłem "zarządzania popytem”. | Kiedy w gospodarce pojawia się zwiększony [[popyt]], a [[potencjał]] produkcyjny rodzimych firm nie jest w stanie zrealizować wszystkich zamówień, następuje wzrost cen [[towarów]] i usług, który w pewnym stopniu bilansuje różnice między podażą a popytem. Przyczyną inflacji popytowej może być również np. duży [[deficyt]] budżetowy państwa, finansowany emisją pieniądza, lub ekspansywna [[polityka]] pieniężna banku centralnego prowadzona pod hasłem "zarządzania popytem”. | ||
'''Inflacja kosztowa''', określana również jako inflacja wywołana "szokiem podażowym”, powstaje na skutek wzrostu kosztów produkcji, np. poprzez dużą podwyżkę wynagrodzeń, wzrost ceny ważnego surowca, lub podniesienie cen wytwarzanych produktów przez wielkie, zmonopolizowane przedsiębiorstwa, jej efektem jest "stagflacja” albo spowolnienie gospodarcze. Przykładem pokazującym inflację kosztową jest rynek ropy naftowej: "W latach 1973, 1978, 1999, kiedy to na rynku rop naftowej pojawiły się dotkliwe niedobory. Ceny ropy gwałtownie wzrosły, koszty produkcji przemysłowe wraz z nimi, a wszystko to wywołało raptowny wybuch inflacji napędzanej przez koszty.Podobne skutki może mieć podwyżka podatków<ref>Samuelson P, (2012). ''Ekonomia'', Dom Wydawniczy REBIS, Poznań, s. 627</ref>”. | '''Inflacja kosztowa''', określana również jako inflacja wywołana "szokiem podażowym”, powstaje na skutek wzrostu kosztów produkcji, np. poprzez dużą podwyżkę wynagrodzeń, wzrost ceny ważnego surowca, lub podniesienie cen wytwarzanych produktów przez wielkie, zmonopolizowane przedsiębiorstwa, jej efektem jest "stagflacja” albo spowolnienie gospodarcze. Przykładem pokazującym inflację kosztową jest [[rynek]] ropy naftowej: "W latach 1973, 1978, 1999, kiedy to na rynku rop naftowej pojawiły się dotkliwe niedobory. Ceny ropy gwałtownie wzrosły, [[koszty]] produkcji przemysłowe wraz z nimi, a wszystko to wywołało raptowny wybuch inflacji napędzanej przez koszty.Podobne skutki może mieć podwyżka podatków<ref>Samuelson P, (2012). ''[[Ekonomia]]'', Dom Wydawniczy REBIS, Poznań, s. 627</ref>”. | ||
==Ze względu na tempo wzrostu cen towarów i usług wyróżniamy trzy rodzaje inflacji:<ref>Marciniak S. (2013). ''Makro- i mikroekonomia''...op. cyt., s. 447-449</ref>== | ==Ze względu na tempo wzrostu cen towarów i usług wyróżniamy trzy rodzaje inflacji:<ref>Marciniak S. (2013). ''Makro- i mikroekonomia''...op. cyt., s. 447-449</ref>== | ||
| Linia 50: | Linia 50: | ||
'''Inflacja umiarkowana''' występuje, gdy ogólny wzrost cen towarów i usług nie przekracza 10% roczne. Jest to wzrost cen, który jest w miarę bezpieczny dla wzrostu gospodarczego. W większości krajów z gospodarką rynkową inflacja kształtuje się właśnie na poziomie umiarkowanym. | '''Inflacja umiarkowana''' występuje, gdy ogólny wzrost cen towarów i usług nie przekracza 10% roczne. Jest to wzrost cen, który jest w miarę bezpieczny dla wzrostu gospodarczego. W większości krajów z gospodarką rynkową inflacja kształtuje się właśnie na poziomie umiarkowanym. | ||
'''Galopująca inflacja''' występuje, gdy ogólny wzrost cen towarów i usług kształtuje się na poziomie kilkudziesięciu procent rocznie. Bardzo często występują ujemne realne stopy procentowe, co zniechęca ludność do umieszczania swoich oszczędności na lokatach terminowych. Galopująca inflacja to bardzo częste zjawisko w krajach z niestabilnym rządem, w których aktualnie odbywa się rewolucja bądź trwa wojna. | '''Galopująca inflacja''' występuje, gdy ogólny wzrost cen towarów i usług kształtuje się na poziomie kilkudziesięciu procent rocznie. Bardzo często występują ujemne realne [[stopy procentowe]], co zniechęca ludność do umieszczania swoich [[oszczędności]] na lokatach terminowych. Galopująca inflacja to bardzo częste zjawisko w krajach z niestabilnym rządem, w których aktualnie odbywa się rewolucja bądź trwa wojna. | ||
'''Hiperinflacja''' występuje, gdy ogólny wzrost cen towarów i usług kształtuje się na poziomie od kilkaset do nawet kilku tysięcy procent w skali roku. W celu sfinansowania swoich potrzeb wydatkowych Państwo drukuje pieniądze bez pokrycia, czego efektem jest wzrost podaży i spadek popytu na pieniądz. Najczęściej do hiperinflacji dochodziło podczas wojen, rewolucji i zmian ustrojowych. | '''Hiperinflacja''' występuje, gdy ogólny wzrost cen towarów i usług kształtuje się na poziomie od kilkaset do nawet kilku tysięcy procent w skali roku. W celu sfinansowania swoich potrzeb wydatkowych Państwo drukuje pieniądze bez pokrycia, czego efektem jest wzrost podaży i spadek popytu na [[pieniądz]]. Najczęściej do hiperinflacji dochodziło podczas wojen, rewolucji i zmian ustrojowych. | ||
==Skutki inflacji:== | ==Skutki inflacji:== | ||
# Im niższa realna stopa oprocentowania dla instrumentów finansowych takich jak: lokaty terminowe, [[papiery wartościowe]] lub [[obligacje skarbowe]] tym skłonność ludności do lokowania pieniędzy na w/w instrumentach jest mniejsza. | # Im niższa realna stopa oprocentowania dla instrumentów finansowych takich jak: [[lokaty]] terminowe, [[papiery wartościowe]] lub [[obligacje skarbowe]] tym skłonność ludności do lokowania pieniędzy na w/w instrumentach jest mniejsza. | ||
# Szybki wzrost cen produktów, a przy tym utrata siły nabywczej pieniądza powoduje, że fizyczni posiadacze pieniędzy w jak najszybszym tempie starają się zamienić pieniądze na inne towary co powoduje ucieczkę od pieniądza, aby nie stracić na jego wartości. | # Szybki wzrost cen produktów, a przy tym utrata siły nabywczej pieniądza powoduje, że fizyczni posiadacze pieniędzy w jak najszybszym tempie starają się zamienić pieniądze na inne [[towary]] co powoduje ucieczkę od pieniądza, aby nie stracić na jego wartości. | ||
# Wzrasta szybkość obiegu pieniądza i przy tym liczba zawieranych transakcji. | # Wzrasta szybkość obiegu pieniądza i przy tym liczba zawieranych transakcji. | ||
# Kiedy [[stopa inflacji]] ulega wzrostowi powoduje to również wzrost kosztów kredytów, co przekłada się na znaczy spadek popytu na kredyty.#Wysoka inflacja powoduje realny spadek dochodów ludności, ponieważ wzrost cen produktów nie jest w pełni rekompensowany wzrostem ich wynagrodzeń. | # Kiedy [[stopa inflacji]] ulega wzrostowi powoduje to również wzrost kosztów kredytów, co przekłada się na znaczy spadek popytu na kredyty.#Wysoka inflacja powoduje realny spadek dochodów ludności, ponieważ wzrost cen produktów nie jest w pełni rekompensowany wzrostem ich wynagrodzeń. | ||
# W obawie o przyszłość przedsiębiorcy wstrzymują, bądź odwlekają swoje inwestycje w czasie co zmniejsza popyt na pieniądz. | # W obawie o przyszłość przedsiębiorcy wstrzymują, bądź odwlekają swoje [[inwestycje]] w czasie co zmniejsza popyt na pieniądz. | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Wersja z 23:48, 19 maj 2020
| Inflacja wewnętrzna |
|---|
| Polecane artykuły |
Inflacja wewnętrzna oznacza zjawisko wzrostu ogólnego poziomu cen dóbr i usług w pewnym czasie [1]. Inflację wyraża się zawsze w stopie procentowej (%). Inflacja pojawia się wtedy gdy ogólny poziom cen na rynku rośnie a nie jeżeli wzrastają ceny pojedynczych dóbr lub usług. Jeżeli mamy do czynienia ze spadkiem bądź wzrostem pojedynczych cen dóbr lub usług to będzie to raczej zależne od popytu na te dobra. Rosnące ceny produktów oznaczają inflację a długotrwale spadające ceny produktów i usług oznaczają deflację (czyli za tę samą ilość jednostek pieniężnych można nabyć więcej dóbr lub usług), deflacja występuje zdecydowanie rzadziej od inflacji. Efektem inflacji jest spadek siły nabywczej pieniądza, inaczej mówiąc za te samą ilość pieniędzy możemy nabyć coraz mniej dóbr bądź usług.
Wskaźniki opisujące inflację[2]
Przeciętną cenę dóbr i usług określa wskaźnik cen konsumenta, CPI (ang. Consumer Price Index) to on jest najczęściej stosowaną miarą inflacji. Na podstawie wskaźnika cen konsumenta banki centralne obliczają zwykle kilka innych wskaźników, które informują o tempie inflacji po wyeliminowaniu sezonowych wahań i skutków przejściowych szoków podażowych.
Wzór na stopę inflacji w roku "t”
P – ogólny poziom cen
Inflację opisuje również wskaźnik cen producenta (ang. Producer Price Index, PPI), który dotyczy koszyka dóbr – reprezentantów nabywanych przez przedsiębiorstwa. Wskaźnik PPI został wprowadzony w Stanach Zjednoczonych w 1890 r. i jest do dziś wyznaczany przez amerykański Departament Pracy. W Polsce wyznaczany przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) na podstawie co miesięcznych badań zmian cen około 30tys. produktów i usług. Miarą poziomu inflacji jest również deflator (wskaźnik ceny PKB), który opisuje zmiany cen wszystkich dóbr wliczanych do PKB.
Ze względu na przyczynę powstawania inflacji wyróżniamy[3]:
Inflacja popytowa jest spowodowana gwałtownym wzrostem popytu w gospodarce. Kiedy w gospodarce pojawia się zwiększony popyt, a potencjał produkcyjny rodzimych firm nie jest w stanie zrealizować wszystkich zamówień, następuje wzrost cen towarów i usług, który w pewnym stopniu bilansuje różnice między podażą a popytem. Przyczyną inflacji popytowej może być również np. duży deficyt budżetowy państwa, finansowany emisją pieniądza, lub ekspansywna polityka pieniężna banku centralnego prowadzona pod hasłem "zarządzania popytem”.
Inflacja kosztowa, określana również jako inflacja wywołana "szokiem podażowym”, powstaje na skutek wzrostu kosztów produkcji, np. poprzez dużą podwyżkę wynagrodzeń, wzrost ceny ważnego surowca, lub podniesienie cen wytwarzanych produktów przez wielkie, zmonopolizowane przedsiębiorstwa, jej efektem jest "stagflacja” albo spowolnienie gospodarcze. Przykładem pokazującym inflację kosztową jest rynek ropy naftowej: "W latach 1973, 1978, 1999, kiedy to na rynku rop naftowej pojawiły się dotkliwe niedobory. Ceny ropy gwałtownie wzrosły, koszty produkcji przemysłowe wraz z nimi, a wszystko to wywołało raptowny wybuch inflacji napędzanej przez koszty.Podobne skutki może mieć podwyżka podatków[4]”.
Ze względu na tempo wzrostu cen towarów i usług wyróżniamy trzy rodzaje inflacji:[5]
- Inflacja umiarkowana
- Inflacja galopująca
- Hiperinflacja
Inflacja umiarkowana występuje, gdy ogólny wzrost cen towarów i usług nie przekracza 10% roczne. Jest to wzrost cen, który jest w miarę bezpieczny dla wzrostu gospodarczego. W większości krajów z gospodarką rynkową inflacja kształtuje się właśnie na poziomie umiarkowanym.
Galopująca inflacja występuje, gdy ogólny wzrost cen towarów i usług kształtuje się na poziomie kilkudziesięciu procent rocznie. Bardzo często występują ujemne realne stopy procentowe, co zniechęca ludność do umieszczania swoich oszczędności na lokatach terminowych. Galopująca inflacja to bardzo częste zjawisko w krajach z niestabilnym rządem, w których aktualnie odbywa się rewolucja bądź trwa wojna.
Hiperinflacja występuje, gdy ogólny wzrost cen towarów i usług kształtuje się na poziomie od kilkaset do nawet kilku tysięcy procent w skali roku. W celu sfinansowania swoich potrzeb wydatkowych Państwo drukuje pieniądze bez pokrycia, czego efektem jest wzrost podaży i spadek popytu na pieniądz. Najczęściej do hiperinflacji dochodziło podczas wojen, rewolucji i zmian ustrojowych.
Skutki inflacji:
- Im niższa realna stopa oprocentowania dla instrumentów finansowych takich jak: lokaty terminowe, papiery wartościowe lub obligacje skarbowe tym skłonność ludności do lokowania pieniędzy na w/w instrumentach jest mniejsza.
- Szybki wzrost cen produktów, a przy tym utrata siły nabywczej pieniądza powoduje, że fizyczni posiadacze pieniędzy w jak najszybszym tempie starają się zamienić pieniądze na inne towary co powoduje ucieczkę od pieniądza, aby nie stracić na jego wartości.
- Wzrasta szybkość obiegu pieniądza i przy tym liczba zawieranych transakcji.
- Kiedy stopa inflacji ulega wzrostowi powoduje to również wzrost kosztów kredytów, co przekłada się na znaczy spadek popytu na kredyty.#Wysoka inflacja powoduje realny spadek dochodów ludności, ponieważ wzrost cen produktów nie jest w pełni rekompensowany wzrostem ich wynagrodzeń.
- W obawie o przyszłość przedsiębiorcy wstrzymują, bądź odwlekają swoje inwestycje w czasie co zmniejsza popyt na pieniądz.
Bibliografia
- Bednarczyk, J. L. (2015),Polityka pieniężna Europejskiego Banku Centralnego a zagrożenie deflacją w Unii Europejskiej
- Czarny B. (2011). Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWE, Warszawa
- Ciżkowicz, M. (2012),Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego: alternatywne mierniki inflacji, "alternatywne mierniki inflacji"
- Marciniak S. (2013). Makro- i mikroekonomia, podstawowe problemy współczesności, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa
- Misztal, P. (2014),Zjawisko uporczywości (inercyjności) inflacji w Polsce,"Ekonomista", nr 3
- Samuelson P, (2012). Ekonomia, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań, s. 627
Przypisy
- ↑ Marciniak S. (2013). Makro- i mikroekonomia, podstawowe problemy współczesności, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, s. 443
- ↑ Czarny B. (2011). Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWE, Warszawa, s. 493
- ↑ Ibidem, s. 504
- ↑ Samuelson P, (2012). Ekonomia, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań, s. 627
- ↑ Marciniak S. (2013). Makro- i mikroekonomia...op. cyt., s. 447-449
Autor: Urszula Żak
- .
