Diagram systematyki

Diagram systematyki
Polecane artykuły
Cykl organizacyjny Planowanie przestrzenne zakładu 7 narzędzi TQC Konceptualizacja Procedura Kartowanie Walidacja Heurystyka Diagram procesu

Diagram systematyki (ang. "System Flow/Tree Diagram/ Systematic diagram) – inne nazwy: diagram drzewa, wykres typu drzewo, drzewo decyzyjne. Jest on graficznym uporządkowaniem czynników powodujących pojawienie się problemu (w tym przypadku przypomina Wykres Ishikawy) lub czynność, i które są niezbędne w danym procesie (w tym przypadku przypomina zaś popularny wykres blokowy). Wykres ten w sposób chronologiczny i logiczny uporządkowuje przyczyny i zadania pod względem ustalonego celu. Technika ta została stworzona w celu poszukiwań najbardziej odpowiednich i efektywnych środków służących do realizacji danych celów. Diagram systematyki służy także do wskazania relacji pomiędzy środkami a celami. W tej metodzie cel ogólny zostaje podzielony na cele podrzędne i przydziela się do nich odpowiadające im środki.

Diagram systematyki jest to jedna z siedmiu metod należących do metod określanych jako 7 narzędzi TQC lub siedem metod planowania i zarządzania.

Sprawdzenie poprawności polega na zweryfikowaniu czy ustalone czynności szczegółowe pozwalają na realizację głównego celu i na odwrót, czy analizując główny cel dostrzegamy np. podpowiedź jak go zrealizować? Diagram drzewa jest kontynuacją uporządkowania informacji znajdujących się w diagramie relacji i w diagramie pokrewieństwa.

Zasady tworzenia diagramu systematyki

Rysunek przedstawia zasadę tworzenia diagramu systematyki. Górna część (Rys. 1.) ukazuje zmianę środków (sposobów realizacji celu) w cele możliwe do osiągnięcia. Słowo cel oznacza tutaj pożądany stan rzeczy, do którego osiągnięcia dążymy bądź też przedmiot badań, zadania, funkcje.

Dolna część wykresu (Rys. 2.) przedstawia dekompozycję ogólnych sposobów postępowania w danej sytuacji w sposób szczegółowy. Występuje tutaj rozbudowanie środków (od lewej do prawej strony). Czy cel został osiągnięty sprawdza się poprzez śledzenie poszczególnych zadań (również od strony lewej do prawej). Pierwowzorem tej metody była metoda FAST, w której te kierunki zostały wytłumaczone w następujący sposób: czytanie od strony prawej do strony lewej odpowiada na pytanie jak zamierzamy coś zrobić, a od strony lewej do prawej: Jak zamierzamy coś zrobić?.

Główna idea diagramu systematyki nawiązuje do wykresu drzewa, dzięki któremu możliwe jest zastosowanie określonych innych technik, pomocnych w jego przygotowaniu. Jedną z tych technik jest funkcjonalny wykres systematyki bazujący na technice FAST.

Rys. 1. Zmiana środków w cele

Źródło: Ćwiklicki M., Obora H., Wprowadzenie do metod TQM, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2011.

Rys. 2. Ogólne sposoby postępowania w danej sytuacji

Źródło: Ćwiklicki M., Obora H., Wprowadzenie do metod TQM, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2011.

Bibliografia

• Hamrol A., Mantura W., Zarządzanie jakością. Teoria i Praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 226-227.
• Ćwiklicki M., Obora H., Wprowadzenie do metod TQM, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2011, s. 60-61.

Przypisy

Autor: Dominika Wojtaś