Negocjacje zbiorowe

Negocjacje zbiorowe
Polecane artykuły
Stosunek pracy Rozwiązywanie sporów zbiorowych Negocjacje Zarządzanie konfliktem Umowy dotyczące łańcucha dostaw Zarządzanie przez partycypację Wynagrodzenie Negocjacje wielostronne - strategie Badanie Geerta Hofstede

Charakterystyka negocjacji zbiorowych

Elementy opisu	Opis
Interpretacja	Zgodnie z Konwencją MOP nr 154 z 1981 r. termin ten stosuje się do wszystkich negocjacji, które mają miejsce między pracodawca, grupą pracodawców, albo co najmniej jedną organizacją pracodawców z jednej strony i co najmniej jedną organizacją pracowników z drugiej. Stanowią proces: podejmowania decyzji - decyzje te kształtują rynek pracy, kreowania prawa - układy zbiorowe stają się instytucją prawa publicznego, partycypacji - pracownik poprzez przedstawicieli ma wpływ na kształtowanie stosunków pracy, rozwiązywania problemów - przy uwzględnieniu równowagi stron.
Cele	Głównym ich zadaniem jest zatem kształtowanie zbiorowych stosunków pracy (negocjacyjnej regulacji stosunków pracy). Cele szczegółowe to: określanie warunków pracy i zatrudnienia, regulowanie stosunków między pracodawcami i pracownikami, regulowanie stosunków między pracodawcami lub ich organizacjami a organizacją lub organizacjami pracowników. Cele te są nieodłącznie związane ze względu na fakt, że strony są skazane na siebie i osiągnięcie porozumienia jest w zasadzie obustronną koniecznością.
Cechy	ciągłość - strony są zależne od zasobów drugiej strony, nie istnieje możliwość wyboru partnera, brak dobrowolności negocjowania - strony muszą negocjować aby uniknąć np. sporu zbiorowego, strajku lub masowych zwolnień, wyniki negocjacji w pojedynczym podmiocie gospodarczym rzutują na: klimat i spokój społeczny, oczekiwania innych organizacji pracodawców i pracowników, stanowią podstawę do oceny trafności polityki państwa. U podstaw negocjacji zbiorowych leży osiągnięcie kompromisu oraz budowa klimatu współpracy i wzajemnego zaufania.
Wymiary	merytoryczny - związany z rozwiązaniem konkretnego problemu (np. wzrost płac), proceduralno-prawny - kształtuje zasady prawne i organizacyjne udziału stron w negocjacjach (pozwalające na zachowanie równowagi stron), komunikacyjny - związany ze sposobami zachowań oraz stosowanymi technikami, ułatwiającymi osiągnięcie celu a zarazem zachowanie dobrych stosunków, polityczny - często wzmacniają lub osłabiają konkretne rządy, również często względy polityczne uniemożliwiają osiągnięcie porozumienia. Skuteczna realizacja funkcji negocjacji wymaga zachowania równowagi pomiędzy tymi wymiarami.
Funkcje	z punktu widzenia pracowników: ochronna, dystrybucyjna i partycypacyjna; z punktu widzenia pracodawców: podejmowania decyzji, kształtowania pokoju społecznego, a także "kartelu" - eliminowanie konkurencji płacowej pomiędzy firmami; z punktu widzenia rządów: legitymizacji oraz kształtowania spokoju społecznego. Rosnąca współodpowiedzialność ich stron spowodowała wzrost znaczenia funkcji integracyjnej, negocjacje te stały się metodą unikania sporów zbiorowych.
Zalety	rozwiązywanie konfliktów i pokój społeczny jako następstwo porozumienia, zwiększanie trafności wspólnych ustaleń, zapewnienie społecznej akceptacji i stabilizacja warunków pracy, integrowanie pracowników z firmą i wzrost motywacji do pracy, harmonizowanie zbiorowych stosunków pracy w firmie, całej branży, sektorze, czy nawet kraju, pragmatyzm jako źródło dywersyfikacji i elastyczności samych negocjacji oraz przyjętych ustaleń, trafność rozwiązań, wynikająca z dobrego rozpoznania celów poszczególnych stron.
Wady	powolny proces podejmowania decyzji, sformalizowanie stosunków pomiędzy pracodawcami i pracownikami, wzmacnianie podziałów pomiędzy stronami, wpływ na wzrost kosztów pracy.

Źródło: opracowanie własne na podstawie [S. Borkowska 1997], [R. Jurkowski 2000].

Bibliografia

• Armstrong M., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Dom Wydawniczy ABC, Kraków 2000.
• Dąbrowski P.J., Praktyczna teoria negocjacji, Sorbog, Warszawa 1991.
• Fisher R., Ury W., Patton B., Dochodząc do TAK. Negocjowanie bez poddawania się, PWE, Warszawa 2000.
• Jurkowski R., Negocjacje zbiorowe. Kiedy, o czym i jak rozmawia pracodawca z przedstawicielstwem pracowników, Difin, Warszawa 2000.
• Listwan T., Zarządzanie kadrami, C.H. Beck, Warszawa 2002.
• Nęcki Z., Negocjacje w biznesie, Antykwa, Kraków 2003.
• Pocztowski A., Zarządzanie zasobami ludzkimi. Zarys problematyki i metod, Antykwa, Kraków 1998.
• Stabryła A., Podstawy zarządzanie firmą. Modele, metody, praktyka, Antykwa, Kraków - Kluczbork, 1997.
• Stoner J.A.F., Wankel Ch., Kierowanie, PWE, Warszawa 1992
• Winch A., Winch S., Techniki sprzedaży i negocjacji, Diffin, Warszawa 1998.
• Zbiegień-Maciąg L., Marketing personalny. Czyli jak zarządzać pracownikami w firmie, Business Press, Warszawa 1996.
• Kozina, A. (2007). Teoria przedsiębiorstwa jako płaszczyzna charakterystyki negocjacji. Zeszyty Naukowe/Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, (753), 63-80.

Autor: Andrzej Kozina, Małgorzata Tyrańska