Orzeczenie lekarskie

Orzeczenie lekarskie - jest to potwierdzenie, które w określonych okolicznościach, umożliwia przyznanie pewnego typu ulg i uprawnień, udzielanych na podstawie odrębnych przepisów. Jest ono wydawane przez zespół orzekający, który bierze pod uwagę takie informacje jak zaświadczenie lekarskie i ocena stanu zdrowia, wystawioną przez lekarza - przewodniczącego składu oceniającego. Nadzór nad orzekaniem o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności sprawuje Pełnomocnik do Spraw Osób Niepełnosprawnych (Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, 1997, art. 6c ust. 1). Od decyzji, która została wydana przez powiatowy zespół do spraw orzekania występuje możliwość odwołania do zespołu wojewódzkiego. Natomiast odwołanie od orzeczenia wydanego przez zespół wojewódzki, jest kierowane do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Cały ten proces nie powoduje obciążenia żadnymi opłatami, ani kosztami sądowymi osoby odwołującej się (Sygit M. 2017).

Działanie Komisji Lekarskiej

Celem działania Komisji Lekarskiej jest rozpatrywanie konkretnych przypadków, lub sprzeciwu danego pacjenta, albo osoby będącej jego przedstawicielem, odnośnie wydanej opinii, bądź orzeczenia lekarskiego. Komisja jest powoływana przez Rzecznika Praw Pacjenta, a jej pracami kieruje wskazany przez niego Przewodniczący, do którego zadań należy (Karkowska D. 2016, art. 32):

1. zwoływanie posiedzeń Komisji Lekarskiej,
2. określenie porządku, według którego przebiegają spotkania,
3. dostarczenie kopii dokumentacji medycznej pacjenta, która stanowi podstawę wydania opinii lub orzeczenia, wszystkim członkom Komisji Lekarskiej,
4. inicjatywa decyzji, lub przyjęcie wniosku innego członka komisji, w sprawie przeprowadzenia i zakresu badań pacjenta,
5. przekazanie pacjentowi informacji o terminie posiedzenia, lub o terminie, lokalizacji i zakresie wyznaczonego badania.

Przewidziane są sytuacje, w których członek Komisji może zostać odgórnie wyłączony z udziału w obradach. Taka możliwość istnieje również na wniosek pacjenta, bądź jego przedstawiciela, jeśli pojawiłyby się wątpliwości co do właściwego przebiegu jego pracy. Jest to możliwe jeżeli (Karkowska D. 2016, art. 32):

1. wydana przez niego opinia została zaskarżona,
2. lekarz, przez którego została wydana zaskarżona opinia, jest krewnym, małżonkiem, lub powinowatym do drugiego stopnia członka Komisji,
3. lekarz, który wydał opinie jest związany z danym członkiem Komisji z powodu przysposobienia, opieki lub kurateli,
4. zaskarżona opinia została wydana przez lekarza, który pozostaje w stosunku nadrzędności lub podrzędności wobec członka komisji lekarskiej.

Sprzeciw wobec orzeczenia lekarskiego

Po wystawieniu orzeczenia lekarskiego, pacjent ma prawo do wniesienia wobec niego sprzeciwu, którego przedmiotem będzie dane orzeczenie lub opinia. Sprzeciw może dotyczyć jednak tylko opinii albo orzeczenia, wpływających na prawa lub obowiązki pacjenta, które wynikają z obowiązujących przepisów prawa (Dercz M., Izdebski H., Rek T. 2013, rozdział 11). Sprzeciw należy wnieść do Komisji Lekarskiej, za pośrednictwem Rzecznika Praw Pacjenta. Aby mógł on zostać rozpatrzony, musi spełniać dane warunki formalne (Dercz M., Izdebski H., Rek T. 2013, rozdział 11):

• sprzeciw musi zostać złożony w terminie do 30 dni, które są liczone od daty wystawienia orzeczenia o stanie zdrowia pacjenta,
• wystosowany sprzeciw musi zawierać uzasadnienie, poparte odpowiednim przepisem prawa, który zaświadcza o danych prawach lub obowiązkach wiążących pacjenta, na które wpływa wystawiona opinia lub orzeczenie. Brak dołączenia danego uzasadnienia, wiąże się z odesłaniem dokumentów do nadawcy, bez wzięcia pod uwagę danego sprzeciwu.

Przykłady ulg i uprawnień przyznawanych na podstawie orzeczenia lekarskiego

Na podstawie orzeczenia lekarskiego pacjent może otrzymać różne ulgi i uprawnienia, które mają na celu ułatwienie mu codziennego życia i zapewnienie mu równych szans. Przykłady takich ulg i uprawnień to:

• Uprawnienia dla osób niepełnosprawnych - Orzeczenie lekarskie może posłużyć jako podstawa do uzyskania statusu osoby niepełnosprawnej. Na tej podstawie pacjent może ubiegać się o różne ulgi, takie jak dofinansowanie do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, preferencyjne miejsca parkingowe, ulgi w opłatach komunikacyjnych czy preferencyjne warunki zatrudnienia.
• Świadczenia z ubezpieczenia społecznego - Na podstawie orzeczenia lekarskiego pacjent może ubiegać się o różne świadczenia, takie jak renta lub emerytura z tytułu niezdolności do pracy.
• Zatrudnienie i prawa pracownicze - Orzeczenie lekarskie może wpływać na decyzje pracodawcy dotyczące zatrudnienia, zwolnienia lekarskiego, dostosowania stanowiska pracy lub zapewnienia dodatkowych ulg pracowniczych.
• Azyl dla uchodźców - Orzeczenie lekarskie może mieć znaczenie dla uchodźców ubiegających się o azyl, gdyż może ono potwierdzić traumatyczne doświadczenia, które przyczyniły się do ich ucieczki.

Sprzeciw wobec orzeczenia lekarskiego

Prawo pacjenta do wniesienia sprzeciwu

Pacjent, który otrzymał niekorzystne dla siebie orzeczenie lekarskie, ma prawo do wniesienia sprzeciwu wobec tego orzeczenia. Sprzeciw ten jest jednym z instrumentów, które pacjent może wykorzystać w celu ochrony swoich praw i interesów w sferze medycyny. Prawo do sprzeciwu jest gwarantowane przede wszystkim przez ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Pacjent ma prawo do sprzeciwu w sytuacji, gdy uważa, że orzeczenie lekarskie jest niezgodne z jego stanem zdrowia, nieadekwatne do jego potrzeb medycznych lub niezgodne z obowiązującymi standardami medycznymi. Sprzeciw ten może być złożony zarówno w przypadku orzeczeń dotyczących diagnozy, jak i zaleceń dotyczących leczenia czy rehabilitacji.

Treść i termin składania sprzeciwu

Sprzeciw wobec orzeczenia lekarskiego powinien być złożony na piśmie. Pacjent powinien szczegółowo uzasadnić swoje zarzuty wobec orzeczenia oraz przedstawić wszelkie dostępne dokumenty i dowody popierające jego stanowisko. Wniosek o sprzeciw powinien być skierowany do organu, który wydał orzeczenie.

Termin składania sprzeciwu jest uregulowany przepisami prawa i zazwyczaj wynosi 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia pacjentowi. Jest to termin przewidziany dla zachowania skuteczności sprzeciwu, dlatego ważne jest, aby pacjent złożył swoje oświadczenie w terminie.

Procedura rozpatrywania sprzeciwu

Po złożeniu sprzeciwu organ, który wydał orzeczenie, rozpatruje zarzuty pacjenta. W ramach procedury rozpatrywania sprzeciwu organ ma obowiązek zbadać wszystkie dostępne dowody i dokumenty przedstawione przez pacjenta, a także przeprowadzić dodatkowe badania medyczne, jeśli jest to konieczne.

Organ rozpatrujący sprzeciw powinien działać niezależnie i obiektywnie. Ma za zadanie ocenić, czy orzeczenie lekarskie jest właściwe, czy też pacjent ma rację w swoich zarzutach. Po przeprowadzeniu niezbędnych czynności organ wydaje decyzję w sprawie sprzeciwu pacjenta.

Rola Rzecznika Praw Pacjenta w procesie sprzeciwu

Rzecznik Praw Pacjenta pełni ważną rolę w procesie sprzeciwu wobec orzeczenia lekarskiego. To on jest organem, który reprezentuje interesy pacjenta i może udzielać mu pomocy w związku z wniesieniem sprzeciwu. Rzecznik może udzielić pacjentowi porady prawnej, pomóc w przygotowaniu wniosku o sprzeciw oraz reprezentować pacjenta w postępowaniu przed organem rozpatrującym sprzeciw.

Rzecznik Praw Pacjenta ma również możliwość przeprowadzenia kontroli związanej z procesem rozpatrywania sprzeciwu. Może zbadać, czy organ odpowiednio przeprowadził procedurę, czy uwzględnił wszystkie dostępne dowody i czy podjął obiektywną decyzję.

Wniesienie sprzeciwu wobec orzeczenia lekarskiego jest ważnym narzędziem, które ma na celu ochronę praw pacjenta. Pacjent powinien być świadomy swojego prawa do sprzeciwu i korzystać z niego w przypadku, gdy uważa, że orzeczenie lekarskie jest niesprawiedliwe lub nieodpowiednie. Rzecznik Praw Pacjenta jest natomiast ważnym wsparciem, które pacjent może otrzymać w procesie wniesienia sprzeciwu.

Wpływ orzeczenia lekarskiego na prawa pacjenta

Potwierdzenie stanu zdrowia pacjenta

Orzeczenie lekarskie jest niezbędne do potwierdzenia stanu zdrowia pacjenta. Jest to oficjalny dokument, który potwierdza diagnozę, przebieg leczenia oraz ewentualne ograniczenia zdrowotne. Dzięki temu pacjent może udowodnić swoje zdrowie lub chorobę w sytuacjach, gdzie jest to konieczne, na przykład podczas ubiegania się o ubezpieczenie zdrowotne, odszkodowanie po wypadku, zwolnienie lekarskie czy emeryturę z powodu niezdolności do pracy.

Dostęp do świadczeń zdrowotnych, zasiłków i ulg podatkowych

Orzeczenie lekarskie jest niezbędne do uzyskania dostępu do wielu świadczeń zdrowotnych, zasiłków i ulg podatkowych. Na podstawie tego dokumentu pacjent może otrzymać odpowiednie leczenie, rehabilitację, sprzęt medyczny czy refundację leków. Ponadto, orzeczenie lekarskie jest często wymagane przy ubieganiu się o różnego rodzaju zasiłki, takie jak renta lub zasiłek chorobowy. Dodatkowo, niektóre ulgi podatkowe, takie jak ulga rehabilitacyjna czy ulga na dziecko niepełnosprawne, również są dostępne wyłącznie dla osób posiadających orzeczenie lekarskie.

Dostosowanie warunków pracy

Orzeczenie lekarskie może mieć również wpływ na dostosowanie warunków pracy pacjenta. Jeśli pacjent cierpi na jakąś chorobę lub niepełnosprawność, orzeczenie lekarskie może być podstawą do udzielenia mu odpowiednich ulg i udogodnień w miejscu pracy. Pracodawca jest zobowiązany do dostosowania stanowiska pracy do potrzeb pacjenta, na podstawie orzeczenia lekarskiego. Może to obejmować zmianę godzin pracy, umożliwienie pracy zdalnej, zapewnienie specjalistycznego sprzętu czy przystosowanie pomieszczeń do potrzeb pacjenta.

Ważność orzeczenia lekarskiego w innych kwestiach

Orzeczenie lekarskie ma ważność nie tylko w kwestiach zdrowotnych, ale również w innych aspektach życia pacjenta. Na przykład, niektóre kraje wymagają orzeczenia lekarskiego od osób podróżujących z pewnymi chorobami zakaźnymi, takimi jak gruźlica czy HIV. Ponadto, orzeczenie lekarskie może mieć znaczenie przy ubieganiu się o zatrudnienie, zwłaszcza w przypadkach, gdy praca jest fizycznie wymagająca lub wiąże się z ryzykiem dla zdrowia. Pracodawcy często wymagają orzeczenia lekarskiego w celu oceny zdolności pacjenta do wykonywania określonych obowiązków.

Orzeczenie lekarskie — artykuły polecane

Poświadczenie bezpieczeństwa — Administrator bezpieczeństwa informacji — Kurator sądowy — Sądowy tytuł egzekucyjny — Rzecznik Praw Obywatelskich — Starosta powiatu — Wzór użytkowy — Ubezwłasnowolnienie — Dane osobowe

Bibliografia

• Dercz M., Izdebski H., Rek T. (2013), Prawo publiczne ochrony zdrowia, Wolters Kluwer, Kraków
• Golinowska S., Sowa A., Wilmowska-Pietruszyńska A., (2012), Funkcjonowanie orzecznictwa lekarskiego oraz działalność lekarzy orzeczników w systemie zabezpieczenia społecznego i wspierania zatrudnienia., “Polityka Społeczna", Nr indeksu 369209 PL ISSN 0137-4729
• Karkowska D. (2016), Ustawa o prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta. Komentarz, wyd. III, Wolters Kluwer, Kraków, dostęp sip. lex. pl
• Sygit M. (2017), Zdrowie publiczne, Wolters Kluwer, Warszawa
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Dz.U. 1997 nr 123 poz. 776

Autor: Monika Bzdyk

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.