Struktura dywizjonalna
| Struktura dywizjonalna |
|---|
| Polecane artykuły |
Struktura dywizjonalna zalicza się do grupy struktur pośrednich. Jest to wynikiem tego iż w istocie jest to struktura hierarchiczna, a jednocześnie stanowi krok w kierunku organicznych struktur, które cechuje większa elastyczność i większe zróżnicowanie, odpowiednie do warunków otoczenia. Przez niektórych autorów dywizjonalizacja bywa nazywana decentralizacją federalną.
Po raz pierwszy strukturę organizacyjną tego typu wprowadził w rodzinnym przedsiębiorstwie P.S. Du Pont (lata 20-te XX wieku) a następnie w General Motors A.P.Sloan (dokonał on decentralizacji struktury poprzez segmentację produkcji wg socjo-ekonomicznych grup dochodowych nabywców).
Konstrukcja
Kryterium wyróżnienia tej struktury jest sposób decentralizacji uprawnień oraz odpowiedzialności. Dywizjonalizacja idzie zwykle w parze z grupowaniem przedmiotowym i polega na wyodrębnianiu wewnętrznych segmentów organizacji (divisions) o dużym stopniu samodzielności.
Dywizjony są względnie niezależnymi i samodzielnymi jednostkami a w niektórych przypadkach mogą mieć nawet osobowość prawną (centra zysków lub kosztów - ich funkcjonowanie ocenia się na podstawie zysku lub rentowności). Kierownicy dywizjonów mają uprawnienia decyzyjne w zakresie funkcji najsilniej wpływających na sukces ich obszaru działań (najczęściej produkcja, zbyt, zaopatrzenie).
Schemat i charakterystyka struktury dywizjonalnej
| Rodzaj struktury | Charakterystyka struktury | Zalety | Wady |
|---|---|---|---|
| Struktura dywizjonalna | Dywizjonalizacja to grupowanie wewnętrznych jednostek organizacyjnych w przedsiębiorstwie według produktów lub grup odbiorców, regionów produkcji lub rynków zbytu. Może występować w różnych wariantach, przykładowo jako ośrodki tworzenia zysku lub ośrodki uprawnione do podejmowania decyzji w obszarze działań inwestycyjnych. | Sprzyja samodzielność wewnętrznych jednostek, wyzwala efekty synergiczne, ułatwia zarządzanie daną organizacją. | Może powodować działania odśrodkowe, konflikty między poszczególnymi jednostkami np. w przypadku podziału zasobów w przedsiębiorstwie. |
Źródło:[1]
Zastosowanie
{{#ev:youtube|bNQnXwkUQQ0|480|right|Modele struktur organizacyjnych (Sławomir Wawak)|frame}} Struktura dywizjonalna ma szerokie zastosowanie w dużych organizacjach gospodarczych, w większości w koncernach międzynarodowych co jest wynikiem jej wielu zalet. Pozwala ona zbliżyć centra podejmowania decyzji do miejsc, gdzie powstają problemy do rozwiązania. Dzięki temu decyzje są podejmowane szybciej, a dobra znajomość oczekiwań bezpośredniego otoczenia oraz warunków zarówno zewnętrznych jaki wewnętrznych, w jakich funkcjonuje dany segment organizacji ułatwia dokonywanie trafnych wyborów. Istotny jest też fakt, że znaczna samodzielność kadry kierowniczej oddziału a także jej odpowiedzialność za wyniki końcowe działa motywacyjnie, co wyzwala pobudki płynące z wyzwań, które trzeba podejmować i satysfakcji z rozwiązywania skomplikowanych problemów.[2]
Struktura dywizjonalna tworzona jest też w momencie gdy przedsiębiorstwo ma problemy związane ze "wzrostem i zróżnicowaniem produkcji" kierownicy muszą znaleźć sposób aby wyeliminować słabe strony struktury funkcjonalnej.[3] Decydują się wtedy na przykładzie przedsiębiorstwa produkcyjnego na wiele jednostek organizacyjnych, wytwarzających produkty dla "określonych segmentów nabywców". Struktura dywizjonalna składa się z mniejszych jednostek, łatwiejszych do zarządzania. Pieczę nad nimi sprawuje zarząd, który "wspiera je usługami finansowymi i prawnymi"[4] oraz "sprawuje nad nimi nadzór, koordynuje i kontroluje".[5] Oddziały są w określonym zakresie samodzielne. Każdy oddział może mieć takie działy jak B&R (badania i rozwój), marketingu czy produkcji. [6]
Struktura dywizjonalna posiada jednak też pewne wady. Daleko idąca autonomia wydzielonych jednostek może być przyczyną konfliktów między nimi a centralą i tym samym utrudniać koordynację. Wadą również jest częste nakładanie się na siebie takich samych wydatków różnych działów jak i nadmierne zużycie zasobów.[7]
Bibliografia
- Bielski M.(2002), Podstawy teorii organizacji i zarządzania, C.H. Beck, Warszawa
- Engelhardt J.(2014), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa
- Koźmiński A.K. Piotrowski W.(1999), Zarządzanie. Teoria i praktyka, Wydawnictwo PWN, Warszawa
- Korzeniowski L.F.(2011), Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Difin, Warszawa
- Michalski E.(2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Nalepka A.(2001), Struktura organizacyjna, Antykwa, Kraków-Kluczbork
- Zakrzewska-Bielawska A.(2013), Relacja między strategią a strukturą organizacyjną Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, Nr 1095
- Zakrzewska-Bielawska A.(2015), Struktury organizacyjne sprzyjające odnowie organizacyjnej Menagement Forum, Vol.3 Nr.1
- Zbierowski P.(2010), Zarządzanie wiedzą i strukturą organizacyjną firm wysokiej efektywnościPolskie Towarzystwo Zarządzania Produkcją Zebrane artykuły, Nr.12
Przypisy
- ↑ Engelhardt J.(2014), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa s. 66
- ↑ Korzeniowski L.F.(2011), Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Difin, Warszawa s. 176
- ↑ Michalski E.(2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 182
- ↑ Michalski E.(2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 182
- ↑ Michalski E.(2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 183
- ↑ Engelhardt J.(2014), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa s. 67
- ↑ Michalski E.(2013), Zarządzanie przedsiębiorstwem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa s. 183
Autor: Ewelina Drozda, Oskar Omiotek
