Navigator Scandii

Nawigator jest pierwszym w świecie wdrożonym systemem pomiaru wartości kapitału intelektualnego (IC) przedsiębiorstwa. Powstał w szwedzkiej firmie działającej w sektorze usług finansowych. Nie była to pierwsza firma na świecie, która zwróciła uwagę na problem niedowartościowania kapitału intelektualnego w bilansach przedsiębiorstw, ale była ona pionierem we wdrażaniu metod, które tą nieprecyzyjność próbowały wyeliminować. Nawigator opiera się na nowym dotychczas nie używanym podziale kapitału.

Stwierdzono, że na wartość rynkową firmy poza bilansem (tutaj kapitał finansowy i wszystko co jest z nim związane) w znacznej mierze wpływa IC. Wyodrębniono w nim kapitał ludzki, w jego skład wchodzą pracownicy wraz z ich wiedza i umiejętnościami (czyli ta część firmy która wraca na noc do domu) i kapitał strukturalny, czyli informacje należące do firmy jak np. bazy danych, listy klientów, patenty itp. Zwrócono również znaczną uwagę na kapitał kliencki (lojalność klientów, relacje z dostawcami itp.). Autorzy modelu stwierdzili, że rzeczywista wartość przedsiębiorstwa wynika ze współdziałania tych trzech kapitałów. Złe działanie przynajmniej jednego z nich sprawia, że przedsiębiorstwo nie ma szans na przekształcenie kapitału intelektualnego w jego wartość. Jednocześnie posiadanie tych 3 kapitałów i dobre zarządzanie nimi umożliwia stworzenie organizacji, która ma duże szanse na osiągniecie sukcesu w przyszłości.

Struktura Nawigatora

Posuwając się dalej autorzy modelu stworzyli strukturę Nawigatora tak aby był on możliwy do zastosowania nie tylko w organizacjach działających w sektorze finansowym, ale również w sektorze usług, a nawet organizacji typu non profit. Podzielili oni go na 5 obszarów koncentracji (każdy obszar dotyczy innego rodzaju kapitału) w skład których wchodzą wskaźniki (ich treść i ilość zależy od charakteru organizacji np. Skandia ma ich obecnie ponad 160), które mają na celu pomiar określonego kapitału. Schemat modelu przypomina dom. I tak jego:

• fundamenty tworzy obszar rozwoju - dotyczy on przyszłości i tego jak przedsiębiorstwo do niej się przygotowuje poprzez szkolenie pracowników, wprowadzanie nowych produktów itd. Skandia w tej części posługuje się m.in. wskaźnikiem kosztów podnoszenia kwalifikacji na jednego pracownika (wyrażony w USD) i wskaźnikiem: koszty informatyczne/koszty administracyjne (wyrażony w %),
• ściany domu są tworzone przez obszar kliencki i obszar procesów - odnoszą się do teraźniejszości, w pierwszym obszarze znajdują się m.in. wskaźnik pokrycia rynku (%) i wskaźnik liczby wizyt klienta w przedsiębiorstwie (wyrażony surową liczba), natomiast w drugim Skandia posługuje się m.in. wskaźnikiem liczby laptopów na pracownika (surowa liczba) i wskaźnikiem kontraktów wypełnionych bezbłędnie (liczba),
• pośrodku, w sercu domu leży obszar wyjątkowy gdyż jako jedyny dotyka on wszystkich innych obszarów - obszar ludzki, zbadać można go m.in. wskaźnikiem fluktuacji pracowników (%), jak również wskaźnikiem przeciętności wieku pracowników (liczba),
• dach domu tworzy obszar finansowy w którym znajduje się bilans, dotyczy on przeszłości wskutek czego umożliwia on powstanie wskaźników w pozostałych obszarach dotyczących dynamiki, tempa itp., pomiaru dokonujemy za pomocą popularnych wskaźników jak np. wskaźnik zadłużenia ogółem czy zwrot z aktywów netto (%)

Obszary zastosowania Nawigatora

Mimo, że Nawigator nie umożliwia nam wyceny kapitału intelektualnego tak, aby móc porównać jego wartość z np. budynkami należącymi do przedsiębiorstwa, możemy dzięki niemu bardziej realnie wycenić przedsiębiorstwo, kontrolować czy wdrażane inwestycje (np. nowe szkolenia) przynoszą oczekiwane efekty. Możemy dzięki niemu również dostosowywać technologię do naszych potrzeb, a nie na odwrót jak to się działo wiele razy (np. General Motors) a tym samym zaoszczędzić ogromne kwoty tak aby móc zainwestować je w inne, bardziej efektywne przedsięwzięcia.

Navigator Scandii — artykuły polecane

Kapitał intelektualny — Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa — Offshoring — Raport Konrada — System CRM — Real time enterprise — Monitor Aktywów Niematerialnych — Call center — Potencjał

Bibliografia

• Edvinsson L., Malone M.S., Kapitał intelektualny, PWN, Warszawa,2001
• KUNASZ, M. (2007). Wybrane narzędzia pomiaru kapitału intelektualnego. Optimum-Studia Ekonomiczne, (2), 96-112
• Polskie Stowarzyszenie Biegłych w Dziedzinie Wycen Przedsiębiorstw, *

Autor: Katarzyna Domańska