Konglomerat

Konglomerat
Polecane artykuły
Bank komercyjny Syndykat Holding Fuzja Koncern Pośrednictwo finansowe Shadow Banking Dywersyfikacja ryzyka Private Equity

Konglomerat - forma organizacji przedsiębiorstw polegająca na połączeniu dwóch lub więcej firm o odrębnych profilach działalności, z różnych branż i świadczących różnego rodzaju usługi powstałe w wyniku fuzji lub przejęcia, a mające na celu osiągnięcie wyższej rentowności, zdywersyfikowanie produkcji i źródeł dochodu właścicieli oraz ograniczenie ryzyka strat finansowych związanych z wahaniami koniunktury w poszczególnych branżach (A. Sikorska-Michalak red. 1998, s. 402).

W momencie, gdy następuje spadek koniunktury w jednym z sektorów i tym samym zaczyna przynosić on straty, inne firmy prosperujące w sektorach nie dotkniętych spadkiem koniunktury sektory przynoszą zyski, które mogą pokryć lub nawet przewyższyć powstałe straty. Tak jak w przypadku połączeń firm z jednego sektora można oczekiwać bezpośredniej obniżki kosztów, tak w przypadku konglomeratu obniżka taka jest raczej niemożliwa, ponieważ łączą się formy o różnym, często całkowicie odmiennym profilu produkcji (D.Begg 2003, s. 507-508). Konglomerat jest swego rodzaju sposobem na monopolizację produkcji czy świadczenia usług, ponieważ pod jednym szyldem działa wiele przedsiębiorstw, których zyski trafiają do jednych i tych samych właścicieli.

Nie ma żadnych konkretnych kryteriów doboru profilu działalności podczas tworzenia konglomeratu. Jedyne co się liczy to zwiększanie rentowności zaangażowanego kapitału oraz możliwie jak najskuteczniejsza dywersyfikacja ryzyka.

Konsekwencją fuzji konglomeratowych pojawiają się tzw. efekty portfolio, które oznaczają jednoczesny wzrost siły rynkowej (niekoniecznie prowadzącej do dominacji) oraz to, że ich produkty są sprzedawane na powiązanych rynkach (często są to dobra względem siebie komplementarne), co przynosi określone korzyści konsumentowi. Występują więc zjawiska o charakterze pro-, jak i antykonkurencyjnym (np. transakcje wiązane, dyskryminacja cenowa), (OECD 2002).

Konglomerat finansowy

Konglomeraty finansowe, na forum międzynarodowym, to grupy podmiotów, które spełniają poniższe kryteria (Bank of Japan, 2005):

• obejmują swoim działaniem przynajmniej 2 z największych sektorów finansowych (bankowość, rynki kapitałowe, ubezpieczenia),
• ich działalność podstawowa ma miejsce w sektorze finansowym,
• podmioty angażujące się w działalność na rynku finansowym powinny być regulowane i nie powinny podlegać ujednoliconym wymogom w zakresie adekwatności kapitałowej, (M. Iwanowicz-Drozdowska, 2007).

W drugiej połowie XIX wieku zmiany w strukturach jednostek finansowych były dynamiczne. Konglomeraty finansowe były jedną z najważniejszych oznak globalnego postępu w sferze instrumentów inwestycyjnych (Ball, 2012).

Dominującą formą powiązań stała się współpraca w ramach bancassurance. Bancassurance to współpraca instytucji bankowej i ubezpieczeniowej, która polega na pośrednictwie banków w sprzedaży usług ubezpieczeniowych (np. Sprzedaż polis ubezpieczeniowych w formie indywidualnej lub grupowej klientom banku), (Gajdek M., 2016, s. 18-21).

Nad konglomeratami finansowymi czuwa utworzone w 1996 r. Wspólne Forum dotyczące Konglomeratów Finansowych - Joint Forum - skupiające nadzorców bankowych, ubezpieczeniowych i z rynku papierów wartościowych, (M. Iwanowicz-Drozdowska, 2007).

Konglomeraty finansowe mogą mieć jedną z 3 form organizacyjnych (Bank of Japan, 2005):

• banku uniwersalnego,
• dominującej spółki matki, która działa w segmencie bakowym, ubezpieczeniowym, czy inwestycyjnym, posiadająca udziały w innych podmiotach działających w segmentach rynku finansowego,
• spółki holdingowej" która posiada udziały w spółkach działajacych w różnych segmentach rynku.

Przykłady

Najbardziej znanym w świecie konglomeratem jest indyjski koncern TATA, który skupia obecnie 98 przedsiębiorstw w 7 różnych sektorach: systemy informatyczne i komunikacja, inżynieria, materiały, usługi, energia, produkty konsumenckie i chemikalia.

Największe konglomeraty - pod względem wielkości aktywów - znajdują się w:

• UE (ING - Holandia, Allianz - Niemcy, Santander Group - Hiszpania, Francja - ABN-Amro),
• Japonii (Mitsubishi Tokyo, Financial Group, Mizuho Financial Group),
• USA (Citigroup, Bank of America, JP Morgan Chase),
• Szwajcarii (UBS, Credit Suisse),
• Wielka Brytania (Barclays, HSBC, Royal Bank of Scotland).

Dla stabilności finansowej najważniejsze są konglomeraty o charakterze finansowym, czyli wywołujące ryzyko stosowania doktryny "zbyt duży, żeby upaść" (too big to fail), (M. Iwanowicz-Drozdowska, 2007).

Bibliografia

• Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Gajdek M., (2016), Bancassurance, nowe zjawisko we współczesnej bankowości, Journal of Modern Management Process, 1(1)/2016
• Iwanowicz-Drozdowska M., (2007), Konglomeraty finansowe, BANK I KREDYT 6/2007, NBP
• Koleśnik, J. (2006). Polskie konglomeraty finansowe-identyfikacja i wymogi nadzorcze. STUDIA I PRACE KOLEGIUM ZARZĄDZANIA, 11
• Michalski B. (2010), Fuzje antykonkurencyjne a międzynarodowa kontrola koncentracji (przykład OECD), Uniwersytet Wrocławski
• Sikorska-Michalak A.(1998), red., Słownik Współczesnego Języka Polskiego, Wydawnictwo WILGA, Warszawa

Autor: Piotr Pytlik, Patrycja Marszałek