Kurs akcji

Kurs akcji
Polecane artykuły
Notowania ciągłe Spekulacja Gra giełdowa Cena emisyjna Forex Rynek efektywny Warrant Portfel Teoria arbitrażu cenowego

Kurs akcji to jej cena wyrażona najczęściej w jednostkach pieniężnych. Na warszawskiej giełdzie papierów wartościowych (GPW). Kurs akcji określa się w złotych, choć regulamin giełdy dopuszcza również wyznaczanie kursu akcji w EUR lub USD.

Jak cena każdego innego dobra, produktu czy usługi, tak i cena (kurs) akcji odzwierciedla zależności zachodzące pomiędzy popytem i podażą. Jeżeli więc ilość (wartość) ofert sprzedaży przeważa nad liczbą ofert kupna, kurs obniża się. Gdy propozycje kupna przewyższają ilość oferowanych walorów to kurs rośnie.

Obrót akcjami służy, dąży do ustalenia rzeczywistej wartości danej spółki akcyjnej, określonego dobra czy usługi.

Cena akcji odzwierciedla wszystkie informacje, jakie z punktu widzenia inwestora są istotne i jakie powinny stanowić podstawę do podejmowania optymalnych decyzji inwestycyjnych. Zakłada się, że efektywność informacyjna wpływa na kształtowanie się kursu akcji na rynkach kapitałowych. Należy wspomnieć jednak, że założenie to nie uwzględnia niektórych anomalii, jak efekt weekendu, efekt małych spółek, cena/zysk oraz szeregu czynników psychologicznych wynikających z ekonomii behawioralnej.

Na wiarygodność wyceny rynkowej spółki akcyjnej wpływa horyzont czasowy w jakim rozpatruje się wartość przedsiębiorstwa. Długoterminowe spojrzenie i analiza zachowania się kursu w szerokim interwale pozwala zmarginalizować okresowe przewartościowania i niedowartościowania wyceny spółki, które niekiedy są wynikiem inwestycji czysto spekulacyjnych. Działania takie często bywają niezgodne z prawem i na bieżąco poddawane są kontroli przez KNF.

Wartość akcji będąca wynikiem, rezultatem opracowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje czynników związanych z kapitałem ludzkim i kapitałem organizacyjnym. Z drugiej zaś strony, rynkowy poziom kursu akcji uwzględnia takie czynniki trudno mierzalne jak renoma danego podmiotu, kompetencje kierownictwa, zarządu, wartość marki czy zasoby intelektualne. Rynek w pewien sposób wycenia przyszłość i niematerialny kapitał spółki, dostrzegając jej potencjał lub jego brak.

Rozbieżność w sprawozdaniach finansowych pomiędzy wartością księgową i wartością rynkową akcji nazywa się "luką wartości".

Wyznaczanie kursu akcji

Kurs akcji wyznacza się w oparciu o dwie podstawowe metody. Jedna z nich bazuje na cenach, a druga na zleceniach.

Metoda bazująca na cenach

W tym przypadku maklerzy organizujący rynek odpowiadają za ciągłe podawanie kursów kupna i sprzedaży akcji oraz zrealizowanie wszystkich zleceń, których wartość nie wykracza poza widełki cenowe. W zasadzie więc system ten sprowadza się do tego, iż makler dokonuje transakcji po ustalonych przez siebie cenach. Te z kolei dostosowane są do bieżącej sytuacji rynkowej. Dom maklerski pośredniczy tym samym pomiędzy uczestnikami obrotu giełdowego, narażając się na straty przy nagłych zmianach trendu. Zgodnie z tą metodą działa między innymi jeden z największych światowych rynków - amerykański NASDAQ.

Metoda bazująca na zleceniach

System ten jest aktualnie przeważający na świecie. Stosuje się go również w Polsce. Jest on prostszy do wprowadzenia, a ceny wyznaczają sami uczestnicy obrotu. Robią to poprzez kierowanie na giełdę zleceń kupna i sprzedaży. Później najczęściej trafiają one poprzez system informatyczny na monitory, a reszta uczestników rynku może odpowiednio do nich dostosować ceny swoich zleceń.

Ustalanie kursu akcji

Kursy są ustalane w dwóch podstawowych systemach: systemie notowań ciągłych i systemie kursu jednolitego.

W systemie notowań ciągłych każda transakcja jest zawierana po właściwej dla siebie cenie, która może znacznie fluktuować w trakcie trwania sesji. Kurs może zmieniać się od transakcji do transakcji.

System kursu jednolitego polega na ustaleniu jednej ceny na początku sesji giełdowej. Bazuje ona na cenach zleceń, które napłynęły przed otwarciem sesji. Kursy jednolite nie ulegają zmianom w ciągu trwania sesji. Stosowane jest również odmiana systemu kursu jednolitego, w której tenże kurs jest określany dwukrotnie w ciągu jednej sesji.

Ustalanie kursu otwarcia, zamknięcia i kursu jednolitego

Zarówno w systemie notowań ciągłych, jak i w systemie notowań jednolitych często określane są szczególne zasady ustalania kursu otwarcia, zamknięcia oraz kursu jednolitego. Na GPW S.A. najważniejsze zasady to:

• w całości muszą zostać zrealizowane wszystkie zlecenia "po każdej cenie", zlecenia sprzedaży z limitem ceny niższym od ustalanego kursu oraz zlecenia kupna z limitem wyższym od ustalanego kursu
• zlecenia "po cenie rynkowej na otwarcie" oraz zlecenia z limitem ceny równym ustalonemu kursowi mogą być zrealizowane w całości, częściowo, ale mogą również w ogóle nie zostać zrealizowane.

Płynność kursu

Termin płynności walorów związany jest z podażą i popytem na akcje, z częstotliwością zawierania transakcji na danym rynku. Duża liczba osób dokonujących transakcji wpływa na zwiększenie wolumenu obrotu. Wysoka płynność powoduje, że różnica pomiędzy ceną kupna i sprzedaży jest niewielka.

Twierdzi się, że płynność rynku zachowana jest wtedy, gdy inwestor ma możliwość realizacji swoich zleceń, czy to sprzedaży czy kupna, w dowolnym wybranym przez siebie czasie, gdy po "drugiej stronie" rynku znajdziemy osoby chętne na zakup naszych akcji, bądź chętnych nam określone akcje sprzedać. Wraz ze wzrostem płynności danego rynku, rośnie udział inwestorów giełdowych i zainteresowanie danym walorem. Ryzyko płynności oddziałuje również na wycenę akcji.

Wynikiem wysokiej płynności jest wyższa wiarygodność kursu akcji, ze względu na aktywne zaangażowanie licznych inwestorów.

Bibliografia

• Adamczyk M. (2011). Sprawozdanie finansowe jako źródło informacji dla inwestora, "Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia", nr 41
• Bień W. (1996). Rynek papierów wartościowych, Difin, Warszawa
• Czekaj, J. (1993). Kursy akcji notowanych na giełdzie papierów wartościowych w Warszawie w świetle współczesnej teorii rynku kapitałowego, Zeszyty Naukowe/Akademia Ekonomiczna w Krakowie. Seria Specjalna, Monografie, (113).
• Komar Z. (2011). Sztuka spekulacji po latach. Tom 2, Wydawnictwo Linia, Warszawa
• Jajuga K. (2009). Anatomia sukcesu. Instytucje i zasady funkcjonowania rynku kapitałowego, "Rynek wtórny papierów wartościowych", Komisja Nadzoru Finansowego, Warszawa
• Nawrot W. (2006). Wpływ popytu na akcje notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie na płynność rynku", "Gospodarka Narodowa", nr 7-8
• Owsiak S. (2015). Finanse, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Grzegorz Spólnik, Michał Mazak