Praktykant

Praktykant jest osobą, która znajduje się na początkowym etapie swojej kariery zawodowej i decyduje się na odbycie praktyk w celu zdobycia praktycznych umiejętności i wiedzy w swojej dziedzinie. Praktyki są zazwyczaj tymczasowymi, nieodpłatnymi lub nisko płatnymi stanowiskami, które oferują możliwość nauki od doświadczonych profesjonalistów i zdobycia praktycznego doświadczenia w prawdziwym środowisku pracy.

Rola praktykanta jest dwustronna. Z jednej strony, praktykant ma szansę na zdobycie praktycznych umiejętności, które mogą przekładać się na lepsze perspektywy zatrudnienia w przyszłości. Z drugiej strony, pracodawca, który oferuje praktyki, może korzystać z energii, entuzjazmu i nowych perspektyw, które praktykant wnosi do organizacji. Dodatkowo, pracodawca może również oceniać praktykanta jako potencjalnego pracownika po zakończeniu praktyk.

Zakres obowiązków praktykanta

Pracodawcy mogą zlecać praktykantom różnorakie zadania (K. Klimkiewicz, 2015, s. 96):

• asystowanie przy zadaniach realizowanych przez pełnoetatowych pracowników,
• realizowanie zadań zbliżonych do wykonywanych przez pracowników,
• realizowanie zadań, na których realizację w przedsiębiorstwie na co dzień nie ma czasu,
• wykonywanie zadań, których nie mogą wykonywać pracownicy przedsiębiorstwa z powodu braku kompetencji.

Rodzaje praktyk

Osoba chcąca zdobyć umiejętności niezbędne do pracy może uczestniczyć w praktykach:

• zawodowych,
• studenckich,
• absolwenckich.

Realizacja praktyki zawodowej

Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. 2010 nr 244 poz. 1626) ten rodzaj praktycznej nauki zawodu jest obowiązkowy i organizowany przez szkołę, do której uczęszcza uczeń - praktykant.

Umowa o praktyczną naukę zawodu

Jest zawierana pomiędzy dyrektorem szkoły a podmiotem przyjmującym uczniów na praktyczną naukę zawodu. Umowa powinna zawierać w szczególności (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. 2010 nr 244 poz. 1626):

1. nazwę i adres podmiotu przyjmującego uczniów na praktyczną naukę zawodu oraz miejsce jej odbywania;
2. nazwę i adres szkoły kierującej uczniów na praktyczną naukę zawodu;
3. zawód, w którym prowadzona będzie praktyczna nauka zawodu;
4. listę uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu, z podziałem na grupy;
5. formę praktycznej nauki zawodu (zajęcia praktyczne lub praktykę zawodową) i jej zakres;
6. terminy rozpoczęcia i zakończenia praktycznej nauki zawodu;
7. prawa i obowiązki stron umowy;
8. sposób ponoszenia przez strony umowy kosztów realizacji praktycznej nauki zawodu wraz z kalkulacją tych kosztów;
9. dodatkowe ustalenia stron umowy związane z odbywaniem praktycznej nauki zawodu.

Realizacja praktyki studenckiej

W myśl Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. 2005 Nr 164 poz. 1365) jest obowiązkowym przygotowaniem do wykonywania zawodu, organizowanym przez uczelnię. Praktyka powinna być uwzględniona w programie kształcenia. Jest realizowana nieodpłatnie. Uczelnia zawiera umowę z podmiotem przyjmującym studentów na praktyki. Ze strony uczelni zostaje wyznaczony kierownik praktyk, którego zadaniem jest dopilnowanie prawidłowej realizacji przedmiotu umowy pomiędzy uczelnią a podmiotem przyjmującym na praktyki.

Realizacja praktyki absolwenckiej

Zasady realizowania tego rodzaju praktyk zostały szczegółowo opisane w Ustawie o praktykach absolwenckich (Dz.U. 2009 Nr 127 poz. 1052). Zgodnie z art. 2 pkt 1 wspomnianej Ustawy osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej może przyjmować na praktykę osobę, która ukończyła co najmniej gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła 30. roku życia. Praktyka absolwencka jest nieobowiązkowa. Może być realizowana nieodpłatnie lub odpłatnie.

Umowa o praktykę absolwencką

Najważniejsze informacje jakie powinny być zawarte w treści umowy o praktykę absolwencką to:

• rodzaj pracy, w ramach której praktykant ma uzyskiwać doświadczenie i nabywać umiejętności praktyczne;
• okres odbywania praktyki;
• tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach praktyki;
• wysokość świadczenia pieniężnego, jeżeli praktyka ma być odbywana odpłatnie.

Umowa jest zawierana w formie pisemnej pomiędzy praktykantem a podmiotem przyjmującym na praktykę (Art. 5 Ustawy o praktykach absolwenckich).

Zaświadczenie o odbytej praktyce

Zgodnie z zapisami art. 7 Ustawy o praktykach absolwenckich (Dz.U. 2009 Nr 127 poz. 1052) podmiot, u którego była realizowana praktyka absolwencka, ma obowiązek wystawienia zaświadczenia w formie pisemnej o odbytej praktyce.

Zaświadczenie powinno zawierać takie informacje jak opis:

• umiejętności nabytych przez absolwenta w ramach praktyki,
• rodzaju wykonywanej pracy.

Rodzaje praktyk

Praktyka zawodowa

Praktyka zawodowa jest formą nauki, która umożliwia uczniom zdobycie praktycznych umiejętności i doświadczenia w wykonywaniu określonego zawodu. Jej głównym celem jest przygotowanie uczniów do wejścia na rynek pracy poprzez zapoznanie ich z realiami danego zawodu.

Organizacja praktyki zawodowej odbywa się w szkołach, które współpracują z różnymi przedsiębiorstwami i instytucjami. Szkoły mogą zawierać umowy z pracodawcami, które określają zasady i warunki odbywania praktyki. W ramach praktyki zawodowej uczniowie mają możliwość zapoznania się z różnymi aspektami danego zawodu, uczestniczenia w rzeczywistych zadaniach i nabywania praktycznych umiejętności.

Umowa o praktyczną naukę zawodu to dokument, który reguluje prawa i obowiązki ucznia oraz pracodawcy podczas trwania praktyki zawodowej. Umowa określa m.in. zakres praktyki, jej czas trwania, warunki finansowe oraz odpowiedzialność stron.

Praktyka studencka

Praktyka studencka jest integralną częścią procesu kształcenia akademickiego i ma na celu przygotowanie studentów do wykonywania zawodu. Jest to okazja dla studentów do zdobycia praktycznego doświadczenia w swojej dziedzinie oraz rozwinięcia umiejętności, które nie są nabywane w trakcie samych zajęć teoretycznych.

Organizacja praktyki studenckiej odbywa się głównie przez uczelnie, które nawiązują współpracę z firmami i instytucjami, w których studenci mogą odbyć praktykę. Uczelnie często posiadają specjalne biura lub jednostki odpowiedzialne za koordynację praktyk studenckich, które pomagają studentom znaleźć odpowiednie miejsce praktyki i zapewniają wsparcie w trakcie jej trwania.

Umowa o praktykę studencką to dokument, który określa zasady i warunki odbywania praktyki przez studentów. Umowa reguluje m.in. cel praktyki, jej czas trwania, obowiązki studenta i pracodawcy oraz warunki finansowe, jeśli praktyka jest odpłatna.

Praktyka absolwencka

Praktyka absolwencka jest formą doskonalenia zawodowego, która ma na celu umożliwienie absolwentom zdobycia praktycznego doświadczenia w wykonywaniu zawodu po zakończeniu studiów. Jest to okazja dla absolwentów do zastosowania zdobytej wiedzy i umiejętności w praktyce oraz rozwoju swojej kariery zawodowej.

Charakterystyka praktyki absolwenckiej może się różnić w zależności od zawodu i branży. Praktyka może być realizowana zarówno w ramach stałego zatrudnienia, jak i w formie wolontariatu lub praktyki nieodpłatnej. Odpowiednia umowa reguluje warunki odbywania praktyki absolwenckiej oraz prawa i obowiązki stron.

Umowa o praktykę absolwencką określa m.in. cele praktyki, jej czas trwania, obowiązki stron, warunki finansowe (jeśli dotyczy) oraz ewentualne możliwości zatrudnienia po zakończeniu praktyki.

Praktykant — artykuły polecane

Akta osobowe — Pracodawca — Regulamin wynagradzania — Formy zatrudnienia — Zezwolenie na pracę — Rodzaje umów z pracownikami — Umowa o roboty budowlane — Źródła powstawania stosunku pracy — Zakaz konkurencji

Bibliografia

• Klimkiewicz K. (2015), Rola praktyk studenckich w doskonaleniu praktycznego aspektu kształcenia studentów uczelni wyższych, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 225
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu Dz.U. 2010 nr 244 poz. 1626
• Szydło-Kalinka M. (2016), Praktyki absolwenckie a osoby młode na rynku pracy, Rynek - Społeczeństwo - Kultura, nr 1
• Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich Dz.U. 2009 nr 127 poz. 1052
• Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, Dz.U. 2018 poz. 1668

Autor: Aleksandra Stachura

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.