Negocjacje ze związkami

Negocjacje jest to proces komunikacji, w którym występują przynajmniej dwie strony (np. pracodawca i pracobiorca) mające przeciwstawne interesy, rozwiązują zaistniałe rozbieżności i spory oraz dokonują wspólnych rozstrzygnięć. Związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Jest niezależny w swojej działalności statusowej od pracodawców, administracji państwowej, samorządu terytorialnego i innych organizacji. Negocjacje zbiorowe (między pracownikami a pracodawcą) są możliwe do przeprowadzenia, gdy spełnione są takie aspekty jak: wolność koalicji (swoboda zrzeszania pracowników i pracodawców oraz zasady równości i autonomii reprezentantów stron. Ważne jest również staranne przygotowanie uczestników negocjacji i wola zawarcia umowy oraz poszanowanie interesów obu stron.

Zadania

Do głównych obszarów dialogu związków zawodowych z pracodawcą należą:

• Obrona interesów pracobiorców i działanie na rzecz poprawy ich sytuacji ekonomicznej i społecznej
• Poprawa istniejących warunków pracy
• Podniesienie płacy minimalnej i utrzymanie poziomu wynagrodzeń realnych
• Ochrona zatrudnienia
• Elastyczność czasu pracy (skrócenie czasu pracy, określenie godzin nadliczbowych)
• Zapewnienie świadczeń socjalnych i dbanie o zwalnianych pracowników

Obecnie lista tematów do dyskusji jest dłuższa. Wynika to ze zmian zachodzących na płaszczyźnie społeczno-gospodarczej:

• Ochrona środowiska wynikająca z zagrożenia i degradacji w wyniku stosowania nowych technologii
• Nowa klasyfikacja zawodów w związku z ciągłym postępem technologicznym
• Prawo do ochrony prywatności korespondencji elektronicznej pracowników
• Zakaz monitoringu pracobiorców w czasie pracy
• Wdrażanie Nowych technologii i ich wpływ na prace
• Dostęp do szkoleń zawodowych przez działalność edukacyjną.

Organizacja

W Polsce w negocjacjach uczestniczą duże organizacje związkowe np. OPZZ i NSZZ Solidarność oraz ogólnokrajowe związki zawodowe. Tak samo kwestia związków zawodowych kształtuje się w całej Europie Zachodniej, gdzie na pierwszym planie znajdują się federacje lub konfederacje związkowe. Inną sytuację mamy w Stanach Zjednoczonych, gdzie związki zawodowe działają w obrębie firmy, jej wydziału lub nawet poszczególnych stanowisk pracy. Obecnie ze względu na rozwój technologii informatyczno-komunikacyjnej, procesy globalizacyjne i restrukturyzacyjne oraz rozwój indywidualnych karier zawodowych obserwuje się zmniejszenie znaczenia związków zawodowych, a co za tym idzie mniejszą rolę w negocjacjach między pracodawcą a pracobiorcą.

Metody negocjacji ze związkami zawodowymi

Jedną z metod negocjacji ze związkami zawodowymi jest podejście oparte na interesach. W tym przypadku, zarówno pracodawca, jak i związek zawodowy starają się identyfikować i spełniać wzajemne potrzeby i interesy. Kluczowe jest tu rozpoznanie czego strony oczekują od negocjacji i jakie są ich priorytety. Negocjacje oparte na interesach wymagają otwartości, elastyczności i gotowości do kompromisu.

Kolejną metodą jest negocjowanie oparte na pozycji. W tym przypadku, zarówno pracodawca, jak i związek zawodowy starają się bronić swoich stanowisk i osiągnąć porozumienie. Negocjacje oparte na pozycji skupiają się na wymianie argumentów, prezentowaniu faktów i przekonywaniu drugiej strony do swojego punktu widzenia. Kluczowe jest tu zdolność do skutecznej argumentacji i umiejętność obrony swoich interesów.

Mediacja jest procesem, w którym zaangażowany jest neutralny mediator, którego zadaniem jest pomaganie stronom w osiągnięciu porozumienia. Mediator działa jako pośrednik i stara się znaleźć rozwiązanie, które zadowoli obie strony. Mediacja może być szczególnie przydatna w przypadku trudnych negocjacji, gdzie strony są mocno skonfliktowane. Korzyścią wynikającą z użycia mediatora jest osiągnięcie trwałego porozumienia, które uwzględnia interesy obu stron.

Arbitraż to metoda rozwiązywania sporów, w której strony zgadzają się na poddanie swojego sporu rozstrzygnięciu przez arbitra. Arbitraż może być dobrowolny lub obowiązkowy, zależnie od umowy między stronami. Zaletą arbitrażu jest szybkie i ostateczne rozstrzygnięcie sporu, jednak może wiązać się z ograniczeniem kontroli nad decyzją arbitra. Arbitraż jest szczególnie przydatny w sytuacjach, gdy strony nie są w stanie osiągnąć porozumienia drogą negocjacji.

Przy negocjacjach ze związkami zawodowymi, zarządzający mogą stosować różne strategie i taktyki negocjacyjne. Jedną z najskuteczniejszych technik jest zdolność do empatycznego słuchania i zrozumienia potrzeb drugiej strony. Ważne jest również budowanie zaufania i tworzenie atmosfery otwartej i konstruktywnej. Zarządzający powinni być elastyczni i gotowi na kompromisy, ale jednocześnie umieć bronić swoich interesów. Kluczowe jest znalezienie równowagi między osiągnięciem korzyści dla organizacji a uwzględnieniem potrzeb pracowników reprezentowanych przez związek zawodowy.

Wyzwania i problemy w negocjacjach ze związkami zawodowymi

Negocjacje ze związkami zawodowymi mogą być skomplikowane i wymagające, ponieważ często występują różnice w interesach i priorytetach między stronami. Warto znać najczęstsze wyzwania i problemy, które mogą pojawić się w trakcie negocjacji.

Różnice w interesach i priorytetach są jednym z najczęstszych wyzwań w negocjacjach ze związkami zawodowymi. Strony mogą mieć odmienne oczekiwania i cele, co może prowadzić do konfliktów. Ważne jest umiejętne radzenie sobie z tymi różnicami i szukanie kompromisów, które będą satysfakcjonujące dla obu stron.

Negocjacje ze związkami — artykuły polecane

Warunki pracy — Humanizacja pracy — Emigracja — Praca w domu — Rola związków zawodowych w firmie — Różnorodność — Absencja — Work-life balance — Ochrona środowiska

Bibliografia

• Pocztowski A. (red.) (2002), Międzynarodowe zarządzanie zasobami ludzkimi, Oficyna Ekonomiczna, Kraków
• Słaboń A. (2008), Konflikt społeczny i negocjacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków
• Szałkowski A. (1997), Zarządzanie personelem, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków
• Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych. Dz.U. 1991 nr 55 poz. 234

Autor: Sylwia Musiał