Krótki okres

Krótki okres to czas, w którym co najmniej jeden czynnik produkcji jest stały. Wzrost produkcji może nastąpić wyłącznie przez użycie większej ilości czynników zmiennych. W przeciwieństwie do długiego okresu, w którym każdy czynnik traktowany jest jako zmienny (E.Kwiatkowski, R.Milewski 2013, s.118 ) Przykład: Jeśli przedsiębiorstwo żeglugi pasażerskiej zechce przewozić więcej pasażerów, bo wzrasta popyt na jego usługi, to może zabrać więcej pasażerów na pokład posiadanych statków (w miarę wolnych miejsc). Może też zwiększyć liczbę rejsów, zatrudniając dodatkowe załogi i zużywając więcej paliwa. W krótkim okresie nie może jednak zakupić większej liczby statków, gdyż zaprojektowanie, zamówienie czy zbudowanie ich zajmuje dużo więcej czasu.

TL;DR

Krótki okres w teorii produkcji to czas, w którym co najmniej jeden czynnik produkcji jest stały, a przedsiębiorstwo ma ograniczoną możliwość dostosowania się do nowych warunków. W tym okresie firma może jedynie zwiększać produkcję poprzez wykorzystanie większej ilości czynników zmiennych, takich jak surowce czy praca. Koszty w krótkim okresie dzielą się na stałe i zmienne, a decyzje przedsiębiorstwa w tym okresie mają duży wpływ na jego funkcjonowanie i osiągnięcie celów.

Krótki okres w teorii produkcji

Celem większości przedsiębiorstw jest maksymalizacja zysku. W krótkim okresie przedsiębiorstwo dysponuje ograniczoną liczbą czynników wytwórczych, dlatego, aby osiągnąć ten cel, musi je racjonalnie wykorzystywać. Względnie szybko można zwiększyć ilość czynników produkcji takich jak surowce, praca czy paliwo. Natomiast niemożliwe jest w krótkim okresie zwiększenie liczby maszyn i urządzeń czy rozbudowa i powiększenie powierzchni terenu przedsiębiorstwa. Rozróżnienie na stałe i zmienne czynniki produkcji pomaga w analizie funkcji produkcji oraz prowadzi do rozgraniczenia na krótki okres i długi okres. Czas trwania tych okresów zależy od specyfiki gałęzi oraz długości cyklu inwestycyjnego (E.Kwiatkowski, R.Milewski 2013, s.118 )

W krótkim okresie firma nie jest w stanie w pełni dostosować się do nowych, niespodziewanych warunków. Nie może manewrować czynnikami zmiennymi, ani zmieniać ich kombinacji. Posiada ona ograniczona ilość czynników produkcji, których w krótkim czasie nie jest w stanie zwiększyć. Aby powiększyć rozmiary swojej produkcji firma stopniowo dodaje pozostałe czynniki produkcyjne, takie jak surowce czy energię. W tym właśnie momencie ujawnia się prawo malejących przychodów. (R. Milewski 2003, s.189 ) Przedsiębiorstwo nie może jednak bez końca dodawać kolejnych jednostek zmiennego czynnika, aby zwiększyć produkt całkowity, ponieważ nie jest to racjonalne ani możliwe (E. Kwiatkowski, R.Milewski 2013, s.119 )

Koszty w krótkim okresie

Kluczową rolę przy podejmowaniu decyzji dotyczącej rozmiarów produkcji w krótkim okresie odgrywa podział kosztów na stałe i zmienne. Oprócz tego istotne dla przedsiębiorstwa są również takie kategorie kosztów jak koszty:

• całkowite,
• przeciętne
• oraz krańcowe (E.Kwiatkowski, R.Milewski 2013, s.130 )

Zmiana wielkości produkcji nie wpływa na koszty stałe w krótkim okresie. Krótkookresowe koszty krańcowe równają się wzrostowi kosztów całkowitych. One natomiast są równe przyrostowi krótkookresowych kosztów zmiennych. Przedsiębiorstwo nie powinno zaprzestawać swojej działalności, nawet jeśli ponosi straty w krótkim okresie, jeżeli koszty zmienne są pokryte wpływami ze sprzedaży (D. Begg 2007, s.220 ). Podejmując decyzje dotyczące wielkości produkcji, ważną informacją dla przedsiębiorstwa jest to, jak kształtują się koszty jednostkowe, w zależności od rozmiarów produkcji ( wzrastających lub malejących).

Decyzje przedsiębiorstwa w krótkim okresie

Decyzje podejmowane przez przedsiębiorstwo mają ogromny wpływ na jego funkcjonowanie oraz osiągnięcie wyznaczonych celów. W podejmowaniu decyzji ogromną rolę odgrywa czas. W krótkim okresie możliwości przedsiębiorstwa są ograniczone, nie ma ono takiej swobody w podejmowaniu decyzji jak w długim okresie. Dlatego decyzje krótkoterminowe koncentrują się na tym, aby w ograniczonym okresie czasowym uzyskać największą efektywność i opłacalność. Bardzo często decyzje, które są podejmowane w krótkim okresie mają ogromny wpływ na decyzje w długim okresie, są ze sobą ściśle powiązane. Działania podejmowane przez firmę w krótkim okresie nie są, aż tak kosztowne jak długoterminowe w wypadku popełnienia jakiegoś błędu. Przeważnie są to operacje pieniężne oraz finansowe (W.Pluta (2013), s.4) Krótki okres kojarzony jest szczególnie z celami inwestorów. Zależy im na wzroście wartości firmy (J. Polowczyk (2014), s.117)

Krótki okres — artykuły polecane

Długi okres — Koszt stały — Optymalna wielkość zamówienia — Przychód krańcowy — Zysk — Zapas bezpieczeństwa — Ocena wyników zmian technologicznych — Firma produkcyjna — Koszt zmienny

Bibliografia

• Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2007), Ekonomia. Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Krugman P., Wells R. (2020), Mikroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Milewski R., Kwiatkowski E. (red.) (2016), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Milewski R. (red.) (2022), Elementarne zagadnienia ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Pabian A., Bylok F., Tomski P. (2015), Business in Sustainability - a European Perspective, The Online Journal of Science and Technology, Vol.V
• Pluta W., Michalski G. (2013), Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C.H. Beck, Warszawa
• Polowczyk J. (2014), Zarządzanie strategiczne jako wielowymiarowa przestrzeń paradoksów, Studia Oeconomica Posnaniensia, nr 2
• Sloman J. (2001), Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Maciej Szczepanik, Sylwia Wójcik