FCA

"FCA - Free Carrier: (... w oznaczone miejsce) - formuła w której sprzedający wypełnia ciążące na nim obowiązki wynikające z dostawy w momencie przekazania gotowych do eksportu towarów osobie nominowanej przez kupującego, np. kurierowi, w określonym czasie i miejscu. Jeżeli kupujący nie oznaczy czasu i miejsca, przywilej ten spoczywa na sprzedającym.

W przypadkach gdy pomoc sprzedającego w kontaktach z kurierem jest niezbędna, może on podejmować działania na ryzyko i koszt kupującego.

TL;DR

FCA (Free Carrier) to forma dostawy, w której sprzedający jest odpowiedzialny za przekazanie towaru osobie wyznaczonej przez kupującego. Sprzedający ponosi koszty i ryzyko związane z dostawą, a kupujący odpowiada za import i transport towaru. Umowa może obejmować także organizację transportu przez sprzedającego.

Moment dostarczenia towaru

Za moment dostarczenia towaru uznaje się chwilę, w której zostaje on przekazany fizycznie (po zakończeniu załadunku) pod opiekę kuriera lub innej osoby wyznaczonej przez kupującego. Przekazanie odbywać się powinno w uzgodnionym miejscu i czasie. Jeżeli brak takich uzgodnień, prawo wyboru spoczywa na sprzedającym.

Jeżeli strony uzgodniły, że dostawa towaru będzie mieć miejsce w siedzibie sprzedającego, powinny określić adres wybranych pomieszczeń jako wybranego miejsca dostawy w umowie. Jeśli strony ustaliły inne miejsce dostawy towaru, muszą zidentyfikować to konkretne miejsce dostawy w umowie.

Obowiązki sprzedającego

Sprzedający musi dostarczyć towary i fakturę, zgodnie z umową sprzedaży oraz wszelkich innych dowodów zgodności, które mogą być wymagane w umowie. Sprzedający musi dostosować towar na eksport oraz ponosi ryzyko i koszty, które wiążą się z tą operacją. Pokrywa koszty związane z formalnościami celnymi, a także opłaty, podatki i inne obciążenia związane z eksportem.

W konsekwencji, jeżeli istnieje zakaz wywozu danego towaru lub jeżeli istnieją szczególne podatki od jego eksportu, wszystkie te koszty muszą być pokryte przez sprzedającego. Jednak w umowie sprzedaży zazwyczaj są zawarte takie szczególne przepisy, na które sprzedawca może powoływać się bronić w przypadku tych ewentualności. Sprzedający nie ma obowiązku zawierania umów przewozu. Zobowiązany jest natomiast do właściwego przygotowania (w tym mierzenia i pakowania) towaru do załadunku. Ryzyko związane z utratą bądź uszkodzeniem towaru spoczywa na sprzedającym do momentu dostawy.

Sprzedawca powinien wiedzieć w chwili tworzenia oferty, co może być wymagane w umowie sprzedaży, ponieważ może to wpłynąć na jego koszty. Ponadto, konieczne jest wyjaśnienie, kto powinien być odpowiedzialny za załadunek towaru do pojazdu nabywcy pojazdu i rozładunku je od sprzedawcy do miejsca, gdzie towar powinien zostać przekazany przewoźnikowi.

Ponieważ sprzedający musi przekazać towar do przewozu, przewoźnik zobowiązany jest dać mu pokwitowanie, którym jest zwykle identycznym dokumentem jak list przewozowy. Jeśli jednak sprzedawca otrzyma dokumentu inny niż dokument przewozowy, na żądanie kupującego, umożliwia i pomaga kupującemu uzyskanie takiego dokumentu przewozowego. Pomoc ta staje się kosztem kupującego.

Obowiązki kupującego

Kupujący jest zobowiązany do pokrycia wszelkich kosztów oraz dopełnienia formalności związanych z importem towaru oraz jego transportem od momentu dostarczenia go przez sprzedającego kurierowi. Kupujący ponosi ryzyko związane z utratą bądź uszkodzeniem towaru od momentu dostarczenia go przez sprzedającego kurierowi. Kupujący nie jest zmuszony nominować na przewoźnika kogoś, kto posiada status przewoźnika w sensie prawnym. Umowa o przewóz może być zawarta z podmiotami, które fizycznie nie wykonują przewozów dopóki ponoszą odpowiedzialności jako nośniki dla przewozu. Kupujący jest zobowiązany do zawierania umów o przewóz, choć sprzedawca może, jako dodatkową usługę, zorganizować przewóz na koszt i ryzyko kupującego. Jednak umowa o przewóz rozpoczyna się "od wskazanego miejsca", a wszelkie wcześniejsze przewozy muszą być zorganizowane przez sprzedającego.

Ponieważ sprzedający wypełnia swoje obowiązki w drodze przekazania towaru do przewoźnika oraz odprawy celnej na eksport, kupujący musi dbać o wszystkie niezbędne formalności tranzytowe i dostosować towar do importu.

Nabywca musi przyjąć dostawę towaru, gdy została one umieszczona w jego dyspozycji w uzgodnionym w umowie miejscu i czasie. Niedopełnienie tego obowiązku nie zwalnia go z obowiązku zapłaty i może skutkować poniesieniem ryzyka utraty lub uszkodzenia towaru lub uczynić go zobowiązanym do zapłaty dodatkowych kosztów.

Formy transportu

Ta formuła może być stosowana w odniesieniu do wszystkich form transportu, w tym transportu kombinowanego, czyli takiego gdzie wykorzystuje się różne gałęzie transportu.

FCA — artykuły polecane

CIF — CIP — FAS — DEQ — EXW — FOB — DDP — DAF — DDU

Bibliografia

• Hermanowski J. (2004), Handel Zagraniczny: poradnik, Przedsiębiorstwo Konsultingowo-Gospodarcze Univers, Warszawa, Zielona Góra
• Kaczmarek T., Zarzycki M. (2005), Poradnik Eksportera, Branta, Bydgoszcz - Warszawa
• Malfliet J. (2011), Incoterms 2010 and the mode of transport: how to choose the right term, Ghent University, Belgium
• Ramberg J. (2011), ICC Guide to Incoterms 2010, ICC Services Publications, nr 720E

Autor: Jarosław Wojnarowski, Katarzyna Gubernat