Serwis internetowy

Serwis internetowy - obejmuje znaczną część elementów, które są związane ze sobą uporządkowanymi i należycie posegregowanymi w kategorie linkami. Poza zawartością statyczną, serwisy posiadają nierzadko sekcję wiadomości, a także opcję logowania się i zachowywania upodobań użytkowników, po to, aby zharmonizować oraz dopasować serwisy internetowe do gustów i preferencji odbiorców. Treść serwisu, pełni istotną funkcję i zawiera: dokumenty, usługi i metadane oraz aplikacje, które są w stałym użyciu przez odbiorców serwisów internetowych. Poza przeglądaniem i znajdowaniem informacji serwisy stanowią instrument, który ma za zadanie przeprowadzanie zleceń m.in. symulację i segregację a także realizowanie transakcji, usprawnienie zakupów czy sprzedaży (L. Fabisiak).

TL;DR

Artykuł omawia trzy sposoby tworzenia serwisów internetowych: użycie szablonów, edytorów HTML lub edytorów tekstowych. Opisuje także trzy metody uzyskiwania oceny serwisów: ankietowanie, badanie śladów korzystających z serwisów i opinie ekspertów. Ponadto, przedstawiane są sposoby oceny poziomu serwisów oraz rola serwisów internetowych dla osób niepełnosprawnych. W kontekście tworzenia serwisów dla niepełnosprawnych kluczową rolę odgrywa specyfikacja WCAG 2.0, która zawiera reguły dotyczące postrzegalności, funkcjonalności, czytelności i rzetelności.

Trzy sposoby tworzenia serwisów internetowych

Wyróżniamy trzy metody działania podczas budowania serwisu internetowego. Ich zastosowanie zależy od tego jak bardzo witryna będzie zawiła, jak wysokie będą nakłady pieniężne, a także od wykształcenia członków zespołu. Są to m.in (J.Cohen):

1. użycie szablonów - mnóstwo serwisów, które proponują zajmowanie się witrynami internetowymi, występują z propozycją systemów budowania stron dla użytkowników, które będą bazować na zaprojektowanych wcześniej specjalnych szablonach. Jedyne, co należy zrobić, to podjęcie decyzji, co do wyboru któregokolwiek z oferowanych szablonów oraz dodanie do niego stosownych informacji i zdjęć, a strona będzie gotowa do użycia. Metoda ta odznacza się przede wszystkim szybkością (w najszybszy sposób można tworzyć witryny), niskimi nakładami pieniężnymi (nie ma wymogu, co do zatrudniania firm zewnętrznych, można to zrobić samemu), a także łatwością użycia.
2. użycie edytora HTML - edytor HTML, umożliwia budowanie witryn w wizualnym otoczeniu projektowym. Widok strony określany jest przez prawidłowe rozlokowanie treści oraz ilustracji, a potrzebny i właściwy kod HTML dla określonego projektu, który zostaje przypisany i wytworzony przez program. Metodę tą wyróżnia: efektywność (wiele edytorów HTML oferuje budowanie indywidualnych szablonów, które można ponownie używać na pozostałych stronach witryny), wpływ na widok strony (to od twórcy serwisu zależy, jak strona będzie się prezentowała) oraz prawidłowość kodu (edytory HTML, chronią przed popełnianiem błędów, a także ułatwiają znajdowanie problemów, jeśli wystąpią)
3. użycie edytora tekstowego - metoda ta umożliwia stworzenie strony internetowej, składającej się z samodzielnie umieszczonych znaczników HTML. Do jej zalet należą: wpływ a widok strony (twórca strony ma obowiązek dokładnego określania wszystkich elementów na stronie), poważanie (własnoręczne stworzenie witryny, wzbudza u ludzi podziw), a także niskie koszty (nie zachodzi konieczność zakupu osobnego oprogramowania, można to zrobić wykorzystując przy tym edytor tekstowy, który jest automatycznie instalowany, razem z systemem operacyjnym)

Sposoby uzyskiwania oceny o serwisach internetowych

Można wyodrębnić trzy główne metody, które mają na celu pozyskiwanie opinii dotyczącej funkcjonalności i poziomu serwisu. Wyróżnia się:

1. wykonywanie i realizacja ankiet oraz wywiadów
2. badania śladów korzystających z serwisów
3. opinia eksperta

Wymienione wyżej sposoby pozyskiwania opinii o serwisach internetowych, mogą być także wykorzystane do uzyskania nie tylko kompletnej oceny poziomu witryny internetowej, ale także do uzyskiwania ocen częściowych dla osobnych założeń, które przedstawiają pewne cechy serwisu (P. Ziemba, M. Piwowarski, s. 278-293).

Sposoby oceny poziomu serwisów internetowych

Wyodrębnia się sporo schematów oceny poziomu witryn, jednak w większości informacje potrzebne do oceny są uzyskiwane od odbiorców za pomocą metody ankietowej. Każdy ze schematów, wykorzystuje mnóstwo formatów charakterystyki jakości. Możliwe jest, aby założenia jakości zostały sklasyfikowane na kategorie oraz uformowały uporządkowaną strukturę, bądź też znalazły się na jednakowym szczeblu w ogólnej hierarchii. Warunki oceniania i kategorie, zależą od wybranego typu witryn, dla których zaplanowany jest dany schemat. Odnosząc się do istotności odrębnych wymiarów, możliwe jest wyznaczenie dwóch zespołów metod. Zespół pierwszy, posługuje się publicznym tworzeniem przez korzystających ważności dla nich wybranych elementów poziomu witryny. Natomiast w drugim zespole ważność każdego z kryteriów jest porównywalna albo narzucana a-priori. Powszechnie stosowane metody oceny poziomu serwisów internetowych, bardziej sprecyzowane, to: WAES, Website Quality Model, E-SEQUAL, SERVQUAL I e-SERVQUAL, SITEQUAL, eQual, modele relacyjne oparte, np. na metodzie AHP (P. Ziemba, M. Piwowarski, s. 278-293).

Serwisy internetowe a niepełnosprawni

Szczególnie ważne jest, aby zmniejszać liczbę barier między niepełnosprawnymi, a pełnosprawnymi ludźmi, a także robić wszystko, aby umożliwić im korzystanie ze wszystkich dóbr, które pierwotnie skierowane są dla pełnosprawnych osób. Praktyczność, a także powszechność serwisów internetowych, w znacznym stopniu przyczyniła się do polepszenia standardu życia osób niepełnosprawnych. Za sprawą łatwiejszego wglądu do informacji bądź usług jest możliwe, żeby pomóc niewidomym aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym. Dlatego warto pamiętać przy tworzeniu serwisu internetowego, że to co dla większej części odbiorców wydaje się być stroną internetową, która jest użyteczna i gustowna, dla niewidomych jest nieosiągalne (K. Wiśniewski, s. 1-44).

W tworzeniu serwisów dla osób niepełnosprawnych, kluczową rolę odgrywa specyfikacja WCAG 2.0.Stanowi ona sensownie stworzoną całość, na której strukturę składa się wiedza dotycząca metod współoddziaływania niepełnosprawnych (z przeróżnymi niepełnosprawnościami) z interfejsami i wiadomościami. WCAG 2.0 bazuje na czterech istotnych regułach, w których dodatkowo wyróżnia się 12 wskazówek. Są to (J. Zadrożny, s. 17-23):

1. postrzegalność - reguła ta odnosi się szczególnie do użytkowników niewidomych i niesłyszących. Twórcy WCAG 2.0 dążą do tego aby przedstawić informacje w taki sposób, by osoby niewidome i niesłyszące mogły je uzyskać. Zawiera ona 4 wskazówki: wybór w formie tekstu, media niestałe w czasie, możliwość przystosowania, możliwość identyfikacji
2. funkcjonalność - reguła ta dotyczy współoddziaływania odbiorcy z informacją.Jeśli chodzi o niepełnosprawne osoby, to mogą oni mieć szczególne potrzeby w jej odbiorze. Wyróżnia się 4 wskazówki: dostęp z klawiatury, dostateczna ilość czasu, napad padaczki, opcja naprowadzania
3. czytelność - reguła ta odnosi się do budowania treści, usług i interfejsu, które użytkownik będzie mógł zrozumieć. Wyodrębnia się 3 wskazówki: opcja rozszyfrowania, przewidywalność, wsparcie przy umieszczaniu informacji
4. rzetelność - reguła ta odnosi się do rzetelności i sumienności technicznej, której oczekuje się od autorów interfejsu i zawartości. Wyodrębnia się 1 wskazówkę: kompatybilność

Serwis internetowy — artykuły polecane

Metadane — Program komputerowy — Archiwizacja dokumentacji — Webmaster — Interfejs użytkownika — Architektura informacji — Aktualizacja oprogramowania — QFD — Reklama kontekstowa — Karta oceny pracownika

Bibliografia

• Cohen J. (2004), Serwisy WWW. Projektowani, tworzenie i zarządzanie, Helion
• Fabisiak L. (2012), Metoda oceny użyteczności serwisów internetowych, Szczecin
• Wiśniewski K. (2010), Dostępność witryn internetowych instytucji publicznych dla osób niewidomych, Raport rzecznika praw obywatelskich, Warszawa
• Zadrożny J. (2014), Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0-zasady i wytyczne do tworzenia dostępnych serwisów internetowych, Niepełnosprawność-zagadnienia, problemy, rozwiązania 3, Nr 12
• Ziemba P., Piwowarski M. (2010), Metody oceny jakości portali internetowych, Studia i Materiały, nr 27

Autor: Anna Zaczkiewicz