Księgowy

Księgowy - zawód obejmujący pracę z zakresu rachunkowości. Osoba podejmująca się tego zawodu powinna posiadać wiedzę specjalistyczną i znać zakres odpowiedzialności, które umożliwią jej prawidłowe prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz przygotowywanie sprawozdań finansowych danego przedsiębiorstwa. Księgowy powinien posiadać biegłość w operowaniu liczbami i może angażować się też w działalność przedsiębiorstwa z zakresu rachunkowości zarządczej, analizy finansowej, nakładów inwestycyjnych, sposobów finansowania oraz budżetowania. Zakres obowiązków księgowego zależy od jego pozycji zawodowej w przedsiębiorstwie. Od 2014 roku zgodnie z nowelizacją przepisów ustąpiono z części wymogów takich jak potwierdzenie wykształcenia.

• Główny księgowy - osoba, która jest zwierzchnikiem wszystkich księgowych w firmie. Przedsiębiorstwo nie musi posiadać głównego księgowego, zazwyczaj występuje od w dużych korporacjach. Aby zostać głównym księgowym należy spełniać pewne wymogi np. niekaralność, zdolność do czynności prawnych .

TL;DR

Księgowy to zawód związany z rachunkowością, który wymaga specjalistycznej wiedzy i umiejętności. Historia zawodu sięga starożytności, a rozwój nastąpił wraz z rewolucją przemysłową. Obecnie księgowi są odpowiedzialni za prowadzenie ksiąg rachunkowych, sporządzanie sprawozdań finansowych i analizę danych. Zakres obowiązków zależy od pozycji zawodowej.

Początki i ewolucja zawodu księgowego

Początki zawodu księgowego sięgają już czasów starożytności, kiedy to w starożytnym Egipcie, za rządów faraona Menasa przypadających na 36 wiek przed naszą erą, urzędnicy pełniący role księgowych, prowadzili księgi prywatnego gospodarstwa władcy. Rejestrowali oni także wpłaty rolników płacących zbożem oraz lnem za dostęp do wody i korzystanie z urządzeń irygacyjnych służących nawadnianiu pól. Podobnie miała się sytuacja na terenach ówczesnego środkowego wschodu i basenu Morza Śródziemnego . W starożytnej, mykeńskiej Grecji rada pięciuset wybierała specjalnych urzędników, którzy prowadzili ewidencję na skalę państwa. Rada ta powoływała spośród swych członków kontrolerów, tzw. logistów w celu kontroli wykonywanych przez wybranych wcześniej urzędników zadań. Rzymianie podobnie jak Grecy, prowadzili ewidencję na skalę państwa, ale także na skalę miast. Była ona prowadzona przez bankierów, kupców, właścicieli latyfundiów, a nawet przez osoby prywatne.

Rola i rozwój rachunkowości ustał w okresie feudalizmu kiedy to Europa przechodziła ogólny upadek gospodarczy, a kolejny rozkwit zawodu księgowego datowany jest na XIII wiek, kiedy to kupcy z włoskich miast, którzy handlowali z krajami śródziemnomorskimi oraz Bliskiego i Dalekiego wschodu, potrzebowali rejestrować liczne operacje gospodarcze . Były to podwaliny do współczesnego zawodu księgowego, który w obecnej formie pojawił się wraz z początkiem rewolucji przemysłowej. Według danych informatora miejskiego z 1773 roku, największą ilość księgowych w liczbie siedmiu, posiadał Edynburg, a pod koniec XXVIII wieku w dużych miastach Anglii i Szkocji działało prawie 50 dyplomowanych biegłych księgowych. Liczba ta zaczęła gwałtownie rosnąć po wydaniu Ustawy o spółkach z 1844, która to wprowadzała obowiązek badania bilansu. W roku 1862 wydano akt prawny nazwany "przyjacielem księgowego" wprowadzający wymóg korzystania korzystania z usług księgowego, jeżeli firma ogłaszała bankructwo co w późniejszym czasie spotkało się z głosem dezaprobaty.

Na okres XIX i XX wieku przypada powstanie pierwszych towarzystw. W 1854 roku w Edynburgu powstało Stowarzyszenie Księgowych. Przynależność do niego uprawniała do posługiwania się tytułem biegłego księgowego (chartered accountant). Z racji powstania wielu lokalnych stowarzyszeń, królowa Wiktoria w 1880 roku zatwierdziła powstanie Instytutu Biegłych Księgowych Anglii i Szkocji (The Institute of Chartered Accountants of England and Wales). Także poza granicami Starego Kontynentu rozwijały się stowarzyszenia zrzeszające specjalistów z dziedziny rachunkowości z racji na uprzemysłowienie Ameryki. Do najważniejszych stowarzyszeń w Stanach Zjednoczonych możemy zaliczyć AICPA (Amerykański Instytut Dyplomowanych Biegłych Rewidentów), NAA (Krajowe Stowarzyszenie Księgowych), AAA (Amerykańskie Stowarzyszenie Księgowych) . Obecnie zawód księgowego cieszy się niemalejącą popularnością pomimo rosnącej komputeryzacji księgowości.

Zakres obowiązków księgowego

Zakres obowiązków księgowego składa np. z prowadzenia ksiąg. Księgi to zbiory kont księgowych o podobnym charakterze. Księgi rachunkowe są elastyczne (istnieje możliwość aby dopisywać do nich nowe konta) oraz szczegółowy system odsyłaczy czyli plan kont. Głównym podziałem ksiąg prowadzonych przez księgowego jest podział na księgi główne w które wchodzi konto wynikowe oraz konto bilansowe ale także księgi indywidualne które dotyczą dostawców i odbiorców dzieląc ich na dłużników i wierzycieli. Księgowy który zajmuje się prowadzeniem ksiąg rachunkowych powinien wykonywać to stosując zasady rachunkowości. Księgi rachunkowe składają się z:

• Księgi głównej - na jej podstawie księgowy sporządza bilans oraz rachunek zysków. Są to systematyczne zapisy księgowe przedsiębiorstwa. Kiedy księgowy przygotowuje sprawozdanie finansowe zamyka księgę główną podsumowując dany okres obrotowy przedsiębiorstwa.
• Dziennika - zapisu operacji gospodarczych
• Ksiąg pomocniczych - np. rozrachunków z pracownikami
• Wykazu przedstawiającego aktywa i pasywa
• Obrotów i sald

Księgowy — artykuły polecane

Spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa — Główny księgowy — Polskie Towarzystwo Ekonomiczne — Izba rzemieślnicza — Instytucja kulturalna — Ustawa o rachunkowości — Moment bilansowy — Biegły rewident — Księgowość

Bibliografia

• Dehnel J. (2013), Młodszy księgowy. O książkach, czytaniu i pisaniu, W.A.B., Warszawa
• Hendriksen E., von Breda M. (2002), Teoria rachunkowości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Kołaczyk Z. (1996), Rachunkowość finansowa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań
• Patterson R. (2008), Kompendium terminów z zakresu rachunkowości, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
• Skrzywan S. (1971), Teoretyczne podstawy rachunkowości, PWE, Warszawa
• Szychta A. (2008), Etapy ewolucji i kierunki integracji metod rachunkowości zarządczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych Dz.U. 2009 nr 157 poz. 1240
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591

Autor: Bartosz Sołtys, Kamil Tomziński