Dyfuzja innowacji

Dyfuzja innowacji (ang. Diffusion of innovation)- proces zachodzący z chwilą wypuszczenia produktu na rynek. Pojęcie wprowadził Everret Rogers w 1962 roku w książce pod tym samym tytułem. Dyfuzja jest rozpowszechnieniem informacji o produkcie lub technologii na rynku, po jego zastosowaniu.

Dyfuzja innowacyjna jest procesem rozprzestrzeniania się, upowszechniania innowacji w firmie i gospodarce, występującym wówczas, gdy po pierwszym udanym zastosowaniu nowego rozwiązania technicznego lub organizacyjnego następuje jej przyswojenie przez inne przedsiębiorstwa.(M.Brzeziński 2001, s. 104) Wraz z wprowadzeniem produktu na rynek, rozpoczyna się Jego cykl życiowy, ale także dyfuzja. W wyniku zastosowania, rozpoczyna się proces uczenia w którym udział biorą:

• Producent - podmiot wprowadzający innowację, który bierze udział w procesie doskonalenia poprzez informacje zwrotne
• Potencjalni nabywcy - podmioty zapoznające się z produktem, w celu decyzji o Jego zakupie
• Przyszli naśladowcy - podmioty mające na celu zapoznanie się i opanowanie procesu wytwarzania produktu we własnym zakresie.

TL;DR

Dyfuzja innowacji to proces rozpowszechniania informacji o nowym produkcie lub technologii na rynku. Jest mierzalna za pomocą krzywej dyfuzji. E.M. Rogers zdefiniował dyfuzję innowacji i wyróżnił atrybuty, które wpływają na jej sukces. Proces dyfuzji składa się z pięciu etapów podejmowania decyzji. Przyjęcie innowacji może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje.

Krzywa dyfuzji

Dyfuzja innowacji będąca częścią cyklu życiowego, jest elementem mierzalnym na podstawie krzywej dyfuzji (procent naśladowców).

Dyfuzja innowacji trwa dopóty, dopóki wszyscy potencjalni naśladowcy (przedsiębiorstwa) nie rozpoczną u siebie wytwarzania danego produktu czy stosowania danej technologii produkcji. (A. Jasiński 1998, s. 22)

Spełnienie się innowacji nastąpi wtedy, gdy wszyscy potencjalni naśladowcy opanują technologie w kontekście wytwarzania produktu.

Dyfuzja innowacji wg E.M. Rogersa

E.M Rogers zdefiniował dyfuzję innowacji:

Dyfuzja jest procesem dzięki któremu dochodzi do zakomunikowania innowacji, przez określone w czasie kanały, pośród członków systemu społecznego. Jest to specjalny rodzaj komunikacji, w którym wiadomość dotyczy nowych idei. Komunikacja jest procesem w którym uczestnicy kreują i dzielą się informacją ze sobą w celu osiągnięcia obopólnego zrozumienia. (E.M Rogers 1983, s. 91)

E.M. Rogers wyróżnił atrybuty, które wchodzą w skład innowacji:

• Względną przewagę - stopień przewagi innowacji nad poprzednimi rozwiązywaniami. Dzięki temu atrybutowi, innowacja mierzona poprzez metody ekonomiczne, prestiż, popularność bądź satysfakcje ma szansę na szybką akceptację ze strony środowiska.
• Kompatybilność - stopień przystosowania innowacji do dotychczasowych rozwiązań czy technologii. Jeśli innowacja jest oparta na wcześniejszych rozwiązaniach i doświadczeniach, ma szansę na szybsze przyjęcie przez środowisko.
• Złożoność - stopień trudności i zrozumienia innowacji po jej wprowadzeniu. Im prostsza w użyciu, tym szybciej potencjalni nabywcy oraz przyszli naśladowcy będą w stanie Ją opanować.
• Możliwość przetestowania - stopień udostępnienia nowej innowacji. Jeśli nowi klienci uzyskają wcześniejszy dostęp do innowacji od producenta, są w stanie szybciej zdecydować o potrzebie jej wdrożenia.
• Obserwowalność - stopień dostrzegania rezultatów wprowadzenia innowacji, po jej zastosowaniu. Dzięki obserwacji, klienci zauważają przydatność innowacji.

Proces dyfuzji

W swojej książce " diffusion of innovation, E.M Rogers określił dyfuzje innowacji poprzez 5 etapów podejmowania decyzji:

• Wiedza(knowledge) - początkowy etap styczności z innowacją. W tym procesie, klient nie ma wiedzy o innowacji i nie poszukuję informacji o niej.
• Perswazja (persuasion) - jednostka wyraża zainteresowanie innowacja. Poszukuję o niej informacji, by poszerzyć swoją wiedzę na jej temat.
• Decyzje (decision) - Najważniejszy etap w procesie dyfuzji. Podmiot dzięki zdobytej wiedzy, zyskuje własne zdanie o produkcie. W tym kroku dochodzi do przyjęcia, bądź odrzucenia innowacji.
• Wdrożenie (implementation) - Po akceptacji, podmiot zaczyna proces wdrożenia innowacji. Podczas wdrożenia, podmiot ocenia przydatność innowacji.
• Potwierdzenie (confirmation) - Po stwierdzeniu przydatności innowacji, podmiot kontynuuje korzystanie z innowacji.

Następstwa przyjęcia innowacji

Przyjęcie innowacji może przynieść pozytywne jak i negatywne skutki. Ze względu na swój charakter, innowacja jest rozwiązaniem chwilowym. W erze technologii, nowe rozwiązania lub innowacje, są zastępowane przez ich następców. wg E.M Rogersa następstwa przyjęcia innowacji, określone jest w 3 aspektach:

• Pożądane i niepożądane (Desirable vs Undesirable) - Pożądane są funkcjonalnymi efektami innowacji jednostki lub systemu społecznego. Niepożądane są dysfunkcjonalnymi skutkami innowacji w indywidualnym przypadku lub systemie społecznym
• Bezpośrednie i pośrednie (Direct vs undirect) - bezpośrednie są zmianami w jednostce bądź systemie społecznym w odpowiedzi na innowacje. Pośrednie są zmianami w jednostce bądź systemie społeczny w przypadku kontaktu z innowacją.
• Przewidywane i nieoczekiwane (anticipated vs unanticipated) - przewidywane są to zmiany uznane przez jednostkę lub system społeczny poprzez wpływ innowacji. Nieoczekiwane są to zmiany nieprzewidziane przez jednostkę lub system społeczny

Dyfuzja innowacji — artykuły polecane

Innowacja organizacyjna — Proces innowacyjny — Prosument — Zmiana organizacyjna — Zarządzanie innowacjami — Identyfikacja — Proces gospodarczy — Koszty jakości — Decydent

Bibliografia

• Banachowicz B. (2014), Obserwatorium Innowacji jako narzędzie dyfuzji innowacji sektora publicznego
• Brzeziński M. (red.) (2001), Zarządzanie innowacjami technicznymi i organizacyjnymi, Difin, Warszawa
• Głuszak M., Zięba M. (2014), Dyfuzja innowacji ekologicznych w budownictwie na przykładzie rynku nieruchomości komercyjnych w krajach OECD Dyfuzja innowacji ekologicznych
• Jasiński A. (1998), Innowacje techniczne a działalność marketingowa, WSPiZ
• Mizielińska-Chmielewska M. (2015), Analiza uwarunkowań dyfuzji innowacji na przykładzie telewizji interaktywnej w Polsce, praca doktorska, Uniwersytet Warszawski, Warszawa
• Rogers E. (1983), Diffusion of innovation, Macmillan