Długi okres

Długi okres to czas wystarczająco długi do tego, aby zmieniać nakłady wszystkich czynników. Wystarczająco długi, aby przedsiębiorstwo zbudowało drugą fabrykę czy zainstalowało nowe maszyny (Begg D. 2003, s. 192) Długi okres to czas niezbędny do pełnego dostosowania się nabywców do zmiany cen. Długość tego okresu zależy od rodzaju procesów dostosowawczych. Na przykład; popyt na czekoladę może zareagować na zmiany ceny w ciągu paru miesięcy, pełna reakcja na zmianę cen benzyny czy papierosów może potrwać parę lat. Również cenowa elastyczność podaży w długim okresie jest zawsze większa niż w krótkim. Im czas jest dłuższy, tym większe są możliwości dostosowania oferty produktów do zapotrzebowania zgłaszanego przez rynek. (Adamowicz E. 2008, s. 51)

TL;DR

Długi okres to czas, w którym przedsiębiorstwo może dostosować swoje nakłady produkcyjne i ceny, oraz podejmować decyzje dotyczące skali produkcji, lokalizacji i technik wytwarzania. W tym okresie wszystkie koszty są zmienne, a przedsiębiorstwo ma większą swobodę w dostosowywaniu się do zmieniającej się sytuacji rynkowej. Osiąganie korzyści skali jest jednym z głównych czynników dominacji dużych przedsiębiorstw.

Decyzje przedsiębiorstwa podejmowane w długim okresie

W długim okresie wszystkie czynniki produkcyjne są zmienne, dlatego że możliwe jest zmniejszenie lub zwiększenie ich nakładów w przedsiębiorstwie. W okresie tym przedsiębiorstwo podejmuje również wiele decyzji. Do najważniejszych z nich należą decyzje dotyczące skali prowadzenia działalności gospodarczej (planowanie rozmiarów produkcji), lokalizacji oraz wyrobu techniki wytwarzania.

1. Skala prowadzenia działalności gospodarczej. Zwiększenie rozmiaru produkcji spowodowane jest przez zwiększenie nakładów czynników produkcji. Jednakże zwiększenie czynników produkcji dwukrotnie nie zawszę będzie oznaczało, że produkcja również wzrośnie dwukrotnie. Wyodrębniamy zatem trzy możliwości:

• stałe efekty skali - gdy gdy zwiększenie nakładów czynników produkcji w takim samym stopniu spowoduje zwiększenie rozmiarów produkcji
• rosnące efekty skali - gdy rozmiary produkcji rosną szybciej niż nakłady produkcyjne
• malejące efekty skali - gry rozmiary produkcji rosną wolniej niż nakłady produkcyjne

2. Lokalizacja Przedsiębiorstwo w długim okresie może także zmienić lokalizację. Może ona mieć duży wpływ na koszty produkcji co spowodowane jest różnicami w cenach ziemi, kosztach dostarczania surowców, energii, materiałów, stawkach płac kosztach usług telekomunikacyjnych, transportowych, bankowych itp. To na co przedsiębiorstwo musi zwrócić także uwagę przy podejmowaniu decyzji odnośnie lokalizacji to: wielkość rynku zbytu, dostępność wykwalifikowanej kadry, jakość surowców dostępnych w danym rynku oraz poziom infrastruktury gospodarczej.

3. Wybór techniki wytwarzania Jest to kolejna ważna decyzja którą podejmuje firma w długim okresie. Przedsiębiorstwo decyduje jaką fabrykę wybudować, jak ją wyposażyć; wybiera technologie z jakich będzie korzystać a także techniki, czy będą bardziej pracochłonne czy też może praco oszczędne. Przedsiębiorca musi pamiętać, że decyzja dotycząca wyboru metod wytwarzania ma długookresowe konsekwencje i bardzo trudno taką decyzję zmienić. Na wybór techniki wytwarzania składa się wiele czynników i wymagana jest szczegółowa analiza (Kwiatkowski E, Milewski R. 2005, s. 123-124)

Koszty w długim okresie

W długim okresie wszystkie czynniki produkcji traktowane są jako zmienne, a przedsiębiorstwo ma dużą swobodę w dostosowaniu rozmiarów przedsiębiorstwa oraz technik produkcji do zmieniającej się sytuacji rynkowej. W długim okresie wszystkie koszty traktowane są jako zmienne, nie występuje kategoria kosztów stałych. Przedsiębiorca ma możliwość manewrowania i dokonywania różnych kombinacji wielu zmiennych czynników produkcji, co sprawia, że nie działa prawo malejących przychodów.

W okresie tym relacje pomiędzy kosztami przeciętnymi a rozmiarami produkcji układają się różnie, w zależności czy firma osiąga korzyści skali przy zwiększeniu zasobów czynników produkcji i powiększając rozmiary produkcji, czy też ich nie osiąga.

• korzyści skali - przedsiębiorstwo osiąga, gdy koszty całkowite rosną wolniej niż rozmiary produkcji; koszty przeciętne obniżają się
• niekorzyści skali - koszty całkowite rosną szybciej niż rozmiary produkcji; długookresowe koszty przeciętne rosną wraz ze wzrostem produkcji

W przedsiębiorstwie możliwe jest też wystąpienie sytuacji gdy kosztu produkcji i rozmiary produkcji rosną w tym samym tempie. Długookresowy koszt przeciętny jest wtedy stały. Osiąganie korzyści skali jest jednym z głównych argumentów, które tłumaczą dominację dużych, światowych przedsiębiorstw. Korzyści skali wynikają z czynników technologicznych, marketingowych lub finansowych, sprawiających, ze koszty przeciętne maleją wraz ze wzrostem produkcji (Dach Z. 2007, str 191-195)(Kwiatkowski E., Milewski R. 2005, str 137)

Długi okres — artykuły polecane

Krótki okres — Koszt stały — Krzywa podaży — Udział w rynku — Przychód krańcowy — Optymalna wielkość zamówienia — Paradoks zapobiegliwości — Podaż — Konkurencja monopolistyczna

Bibliografia

• Adamowicz E. (red.) (2010), Ekonomia bez tajemnic, WSiP, Warszawa
• Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Dach Z. (2010), Mikroekonomia dla studiów licencjackich, Wydawnictwo Naukowe SYNABA, Kraków
• Grudzewski W. (2004), Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwach, Warszawa
• Milewski R., Kwiatkowski E. (red.) (2016), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Sloman J. (2001), Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Wojtyna A. (2001), Czy tradycyjna ekonomia pozwala zrozumieć nową gospodarkę. Materiały VII Kongresu Ekonomistów Polskich, Warszawa

Autor: Maciej Szczepanik, Joanna Szyszka