Umowa sprzedaży

Umowa sprzedaży jest umową zobowiązującą, którą regulują przepisy Kodeksu cywilnego, który definiuje ją w następujący sposób: przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy ustaloną cenę. Najważniejszymi elementami umowy sprzedaży jest przedmiot umowy oraz jego cena.

Jest to najpowszechniejsza umowa zawarta w Kodeksie cywilnym Stronami tej umowy jest kupujący i sprzedawca. Często używa się też określenia "umowa kupna-sprzedaży", która oznacza to samo, ponieważ gdy coś zostanie sprzedane musi również zostać kupione. Stronami umowy mogą być osoby fizyczne oraz osoby prawne.

TL;DR

Umowa sprzedaży jest umową zobowiązującą, w której sprzedawca zobowiązuje się przenieść własność rzeczy na kupującego w zamian za ustaloną cenę. Przedmiotem umowy sprzedaży mogą być różne rzeczy, a cena musi być wyrażona w pieniądzu. Umowa sprzedaży powinna zawierać informacje o stronach, przedmiocie sprzedaży i cenie. Umowa może być zawarta ustnie lub pisemnie, w zależności od rodzaju sprzedawanego towaru. Istnieją różne rodzaje sprzedaży, takie jak sprzedaż na raty czy sprzedaż konsumencka. Przy zawieraniu umowy sprzedaży może być pobierany podatek od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiot umowy sprzedaży

Przedmiotem umowy sprzedaży są wszelkie rzeczy oznaczone, co do gatunku i co do tożsamości, istniejące w chwili zawarcia umowy, jak i przyszłe, a ich wydanie może następować jednorazowo, w częściach lub periodycznie. Przedmiot umowy sprzedaży powinien być określony i opisany szczegółowo. Jego identyfikacja mogła być szybka oraz wskazywać powinna jak najdokładniej sprzedawaną rzecz. Przykładem może być sprzedaż samochodu osobowego. Podczas sprzedaży auta sama informacja, że jest to samochód nie wystarcza. Musimy wpisać markę, datę produkcji, rodzaj, kolor, rodzaj paliwa itp. Przedmiotami sprzedaży mogą być tylko towary dopuszczone do obiegu np.:

• rzeczy
• energia
• prawa majątkowe
• nieruchomości

Rzeczy wyłączone z obrotu nie mogą być przedmiotem sprzedaży. Gdy w umowie sprzedaży jej przedmiotem będzie taka rzecz, lub umowa jako świadczenie jest niemożliwa umowę uważa się za nieważną. Wyjątkiem może być fakt, że sprzedający lub nabywca uzyskał odpowiednie zezwolenie lub koncesję.

Cena przedmiotu umowy sprzedaży

Cena - jest określoną wartością wyrażoną w pieniądzu, będącą ekwiwalentem danego dobra. Podczas zawarcia umowy sprzedaży, kupujący zobowiązuje się zapłacić ustaloną cenę sprzedawcy. Cenę w umowie sprzedaży należy wyrazić w jednostkach pieniężnych. Jeżeli w umowie nie została uwzględniona cena, traktuje się ją jako umowę darowizny. Jeżeli natomiast w umowie pojawi się ekwiwalent, który nie jest pieniężny taki dokument kwalifikuje się jako umowa zamiany. Zgodnie z ustaleniami w umowie, zapłatę uregulować można w formie gotówkowej lub bezgotówkowej u ustalonym terminie lub w momencie przekazania rzeczy.

Treść

W treści umowy sprzedaży należy umieścić najważniejsze już wspomniane kwestie jak przedmiot sprzedaży oraz jego cena. Kluczowym elementem, który powinna zawierać umowa sprzedaży to opis sprzedającego oraz nabywcy. Strony w umowie muszą być opisane precyzyjnie, aby można było je dokładnie zidentyfikować. Gdy stroną jest osoba fizyczna w umowie sprzedaży powinno zawrzeć się: nazwiska, imiona, adresy, nr dowodu tożsamości, dodatkowo PESEL. Jeżeli stroną jest osoba fizyczna (przedsiębiorca) koniecznie należy zamieścić dane w postaci: nazwy i adresu firmy, NIP oraz wyznaczenie osoby reprezentującej stronę.

Niezbędne informacje, które muszą być zawarte w umowie sprzedaży - w skrócie:

• Kto i kiedy? - należy umieścić informacje o dacie, miejscu gdzie umowa została zawarta oraz stronach biorących w niej udział.
• Co? - dokładne określenie przedmiotu sprzedaży.
• Za ile? - podacie ceny za jaką rzecz zostanie sprzedana.

Umowę sprzedaży można sporządzić samodzielnie, nie musi być pisana językiem prawnym. Ważne by zawrzeć w niej wszystkie powyższe informacje. Umowa ta zwykle nie potrzebuje formy szczególnej. Pisemna forma zwykła będzie wystarczająca. Nie jest konieczne zawieranie formy pisemnej umowy w niewielkich sprawach życia codziennego. Przykładem może być: robienie zakupów spożywczych, zamówienie obiadu w restauracji lub zakup biletu na pociąg. W przypadkach tych zwykle nie zawiera się umów pisemnych a dowodem ich zawarcia może być dowód zakupu np. paragon.

W treści umowy sprzedaży elementami istotnymi są:

• zobowiązanie jednej strony, a mianowicie sprzedawcy do przeniesienia na drugą stronę (kupującego) własności rzeczy oraz jej wydanie
• kolejnym składnikiem przedmiotowo istotnym jest zobowiązanie kupującego do zapłaty ceny, tj. oznaczonej sumy pieniężnej, kwota ta musi odpowiadać wartości przedmiotu
• musi istnieć między obowiązkami stron taka zależność, która przesądza o zakwalifikowaniu umowy sprzedaży do klasy umów wzajemnych. Strony sprzedaży zobowiązują się bowiem w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej.

Zawarcie umowy dokonuje się najczęściej w trybie ofertowym, czyli złożenie i przyjęcie oferty sprzedaży przez strony, lecz może również dojść do zawarcia poprzez negocjacje, aukcje lub przetarg. Wykonanie umowy sprzedaży polega na wydaniu i odbiorze rzeczy w określonym w umowie miejscu i czasie.

Formy umowy

Umowa sprzedaży wedle zasady może być zawarta w formie dowolnej. W większość umowy sprzedaży, które zawieramy na co dzień mają charakter ustny lub zawierane są poprzez przyjęcie oferty. Jednak w niektórych sytuacjach przepisy prawa wymagają formy szczególnej (pod rygorem nieważności). Formy zawierania umów sprzedaży mogą różnić się w zależności od formy i rodzaju sprzedawanego towaru.

• forma dowolna - rzeczy ruchome
• forma aktu notarialnego - sprzedaż nieruchomości, użytkowania wieczystego,:spadku
• forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym - zbycie przedsiębiorstwa
• forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym z zachowaniem formy aktu notarialnego - zbycie przedsiębiorstwa wraz z nieruchomością
• forma pisemna - sprzedaż na raty, na przedpłaty, na zamówienie, według wzoru lub na próbę, przeniesienie wierzytelności, która była stwierdzona pisemnie

Rodzaje sprzedaży

Podczas zawierania umowy sprzedaży, sprzedaż może być podzielona na różne rodzaje:

• Sprzedaż na raty - sprzedawcą musi być "osoba" zawodowo zajmująca się sprzedażą a kupującym osoba fizyczna. Przedmiotem sprzedaży na raty może być tylko rzecz ruchoma
• Sprzedaż z prawem odkupu - obie strony mogą wprowadzić w umowie zapis, że sprzedawca ma możliwość odkupienia od kupującego przedmiotu sprzedaży, aby ponownie zostać jego właścicielem
• Sprzedaż z prawem pierwokupu - jest to ograniczenie ciążące na właścicielu rzeczy co do swobody zarządzania przedmiotem sprzedaży
• Sprzedaż konsumencka - sposób sprzedaży pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą

Podatek przy umowach sprzedaży

Zawieranie umów kupna-sprzedaży może wiązać się z koniecznością zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Podatek ten jest pobierany od od umowy sprzedaży i jego stawki wynoszą:

• kiedy przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość, rzeczy ruchome, prawo własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, prawo do użytkowania wieczystego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowanego wynosi: 2%
• gdy przedmiotem sprzedaży są umowy od innych praw majątkowych wynosi: 1%
• rzeczy ruchome o wartości poniżej 1 tysiąca złotych są zwolnione z podatku od umowy sprzedaży. Kwotę te jednak należy uwzględnić do podstawy opodatkowania. W tym przypadku wartość sprzedawanej rzeczy musi być zgodna z wartością rynkową.

Umowa sprzedaży — artykuły polecane

Umowa realna — Zadatek — Akt notarialny — Odstąpienie od umowy — Faktura pro-forma — Umowa przewozu — Umowa licencyjna — Świadczenie — Rękojmia — Biuletyn zamówień publicznych

Bibliografia

• Ćwierz-Matysiak B. (1999), Wprowadzenie do prawa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław
• Filipak T. i in. (2010), Zarys prawa cywilnego, Verba, Lublin
• Koszowski M. (2011), Waga, istota i charakterystyka umowy sprzedaży wraz z uwzględnieniem pojęcia sprzedaży konsumenckiej, Rocznik Nauk Prawnych, nr 2, Lublin
• Krasowska-Walczak G. (2011), Podatek od czynności cywilnoprawnych jako instrument zasilania finansowego samorządu gminnego, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, nr 23
• Lehmann K. (2015), Vademecum Konsumenta, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Warszawa
• Radwański Z., Panowicz-Lipska J. (2017), Zobowiązania - część szczegółowa, C.H. Beck, Warszawa
• Sosnowski M. (2012), Znaczenie zasad podatkowych dla systemu podatkowego, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 708
• Topolski K. (2011), Odpowiedzialność za wady świadczenia substytucyjnego w ramach datio in solutum, Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ, nr 2
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
• Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Dz.U. 2000 nr 83 poz. 959

Autor: Aleksandra Nikiel, Michał Konwiński